پرش به محتوا

شرح الهداية الاثيرية: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۰ نوامبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '==وابسته‌ها==')
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
خط ۳: خط ۳:
| عنوان‌های دیگر = هدایه الحکمه. شرح
| عنوان‌های دیگر = هدایه الحکمه. شرح
| تصویر = NUR01868.jpg
| تصویر = NUR01868.jpg
| پدیدآوران = [[اثیرالدین ابهری، مفضل بن عمر]] (نويسنده)
| پدیدآوران = [[اثیرالدین ابهری، مفضل بن عمر]] (نویسنده)


[[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]] (شارح)
[[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]] (شارح)
خط ۲۲: خط ۲۲:
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کد کنگره = ‏BBR‎‏ ‎‏808‎‏ ‎‏/‎‏ﻫ‎‏403‎‏ ‎‏ص‎‏4
| کد کنگره = ‏BBR‎‏ ‎‏808‎‏ ‎‏/‎‏ﻫ‎‏403‎‏ ‎‏ص‎‏4
| کد اتوماسیون = BOK01868
| کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE01868AUTOMATIONCODE
| پس از =  
| پس از =  
| پیش از =  
| پیش از =  
خط ۳۲: خط ۳۲:
#هر چند برخى گفته‌اند اين اثر از آثار ابتدايى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين شيرازى]] است كه بر طبق مبانى رايج در بين فيلسوفان اسلامى نوشته شده است و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] نمى‌خواسته است كه نوآورى‌ها و نظرات خاص خودش را بيان كند؛ زيرا به‌طور مثال حركت جوهرى را انكار كرده و بر آن استدلال آورده در حالى‌كه در اسفار به صورت روشن حركت جوهرى را اثبات كرده است. ولى چنين كلامى دقيق نيست بلكه شايسته است كه چنين بگوييم كه شرح الهداية الأثيرية متنى آموزشى است و بنا بر آن است كه فلسفه مشاء در آن به‌صورت روشن مطرح شود و در چنين كتاب‌هايى قرار نيست كه علم جديدى توليد شود بلكه فقط علوم توليد شده قبلى ترويج و تبيين مى‌شود پس انتظارى براى نوآورى و بيان نظرات خاصّ [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] نبايد داشت. اين كتاب شرح يك متن در فلسفه مشائى است و انتظار مى‌رود كه متن اصلى را به‌خوبى شرح دهد و نظر مؤلف را به‌درستى ترسيم كند نه اينكه نظر اختصاصى شارح را نشان دهد و همان‌طور كه صدرالمتألهين در مقدمه‌اش نوشته، مخاطبان اين كتاب عبارت از طلاب و شاغلان به تحصيل هستند و نه پژوهشگران.
#هر چند برخى گفته‌اند اين اثر از آثار ابتدايى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين شيرازى]] است كه بر طبق مبانى رايج در بين فيلسوفان اسلامى نوشته شده است و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] نمى‌خواسته است كه نوآورى‌ها و نظرات خاص خودش را بيان كند؛ زيرا به‌طور مثال حركت جوهرى را انكار كرده و بر آن استدلال آورده در حالى‌كه در اسفار به صورت روشن حركت جوهرى را اثبات كرده است. ولى چنين كلامى دقيق نيست بلكه شايسته است كه چنين بگوييم كه شرح الهداية الأثيرية متنى آموزشى است و بنا بر آن است كه فلسفه مشاء در آن به‌صورت روشن مطرح شود و در چنين كتاب‌هايى قرار نيست كه علم جديدى توليد شود بلكه فقط علوم توليد شده قبلى ترويج و تبيين مى‌شود پس انتظارى براى نوآورى و بيان نظرات خاصّ [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] نبايد داشت. اين كتاب شرح يك متن در فلسفه مشائى است و انتظار مى‌رود كه متن اصلى را به‌خوبى شرح دهد و نظر مؤلف را به‌درستى ترسيم كند نه اينكه نظر اختصاصى شارح را نشان دهد و همان‌طور كه صدرالمتألهين در مقدمه‌اش نوشته، مخاطبان اين كتاب عبارت از طلاب و شاغلان به تحصيل هستند و نه پژوهشگران.
#در اين كتاب مباحث طبیعیات به‌صورت مشروح و بر طبق نظر مشائيان آمده است. حجم اين بخش، اندكى بيش از نصف كتاب است و نصف ديگر اختصاص به الهيات بالمعنى الاخص يافته است<ref>همان، ص 13- 257</ref>
#در اين كتاب مباحث طبیعیات به‌صورت مشروح و بر طبق نظر مشائيان آمده است. حجم اين بخش، اندكى بيش از نصف كتاب است و نصف ديگر اختصاص به الهيات بالمعنى الاخص يافته است<ref>همان، ص 13- 257</ref>
#نويسنده در پايان شرحش از اوضاع زمانه خودش شكوه مى‌كند و از اين مطلب ابراز نگرانى مى‌كند كه در اين شهر و ديار كسى نيست كه قدر و ارزش اسرار معارف و علوم ابرار را بشناسد و گويى كه نور حكمت خاموش گشته و راز معرفت محو شده است. او شكايت مى‌كند كه ما گرفتار جماعتى شده‌ايم كه ژرف‌انديشى در آموزه‌هاى الهى را بدعت مى‌شمارند و مخالفت با مقبولات توده مردم را گمراهى مى‌نامند. او آنگاه از اهل انصاف و عدالت مى‌خواهد كه در شرح هدايه با نظر انصاف بنگرند و به دنبال اصلاح فسادها باشند و اگر خطايى يافتند بگذرند و عفو كنند چرا كه خود نويسنده به اشتباه و قصورش اعتراف دارد چون اندوخته‌اش اندك و تواناييش در اين رشته ناچيز است. و با اين همه، با لطف الهى اين شرح به صورت سخنى درست و بى‌انحراف و بدون شك و اضطراب از كار درآمد و مضامين اثر حاضر عالى و قابل فهم است كه نفس را براى استخراج مسائل مشكل آماده مى‌سازد و اطلاعاتى سودمند درباره مباحث پيچيده به ذهن مخاطب عرضه مى‌كند. البته نمى‌پندارم كه به هرچه خواسته‌ام رسيده‌ام؛ هرگز، چون راه‌هاى فهميدن منحصر نيست در آنچه من فهميده‌ام و معارف حقّ محدود نيست به آنچه من دانسته‌ام چون حقّ وسيع‌تر از آن است كه هيچ عقلى و حدّ و تعريفى به آن احاطه يابد و بزرگتر از آن است كه گروهى و نه گروهى ديگر آن را محدود سازد و خداوند داناتر است<ref>همان، ص 462- 463</ref>
#نویسنده در پايان شرحش از اوضاع زمانه خودش شكوه مى‌كند و از اين مطلب ابراز نگرانى مى‌كند كه در اين شهر و ديار كسى نيست كه قدر و ارزش اسرار معارف و علوم ابرار را بشناسد و گويى كه نور حكمت خاموش گشته و راز معرفت محو شده است. او شكايت مى‌كند كه ما گرفتار جماعتى شده‌ايم كه ژرف‌انديشى در آموزه‌هاى الهى را بدعت مى‌شمارند و مخالفت با مقبولات توده مردم را گمراهى مى‌نامند. او آنگاه از اهل انصاف و عدالت مى‌خواهد كه در شرح هدايه با نظر انصاف بنگرند و به دنبال اصلاح فسادها باشند و اگر خطايى يافتند بگذرند و عفو كنند چرا كه خود نویسنده به اشتباه و قصورش اعتراف دارد چون اندوخته‌اش اندك و تواناييش در اين رشته ناچيز است. و با اين همه، با لطف الهى اين شرح به صورت سخنى درست و بى‌انحراف و بدون شك و اضطراب از كار درآمد و مضامين اثر حاضر عالى و قابل فهم است كه نفس را براى استخراج مسائل مشكل آماده مى‌سازد و اطلاعاتى سودمند درباره مباحث پيچيده به ذهن مخاطب عرضه مى‌كند. البته نمى‌پندارم كه به هرچه خواسته‌ام رسيده‌ام؛ هرگز، چون راه‌هاى فهميدن منحصر نيست در آنچه من فهميده‌ام و معارف حقّ محدود نيست به آنچه من دانسته‌ام چون حقّ وسيع‌تر از آن است كه هيچ عقلى و حدّ و تعريفى به آن احاطه يابد و بزرگتر از آن است كه گروهى و نه گروهى ديگر آن را محدود سازد و خداوند داناتر است<ref>همان، ص 462- 463</ref>
#كتاب حاضر تاكنون به چند صورت منتشر شده است: 1- به صورت خطى و همراه با حاشيه‌هاى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]؛ 2- با تصحيح آقاى محمد مصطفى فولادكار كه نسخه استفاده شده در برنامه حاضر است؛ 3- همچنين به نام «ضوابط المعرفة المسماة شرح الهداية الأثيرية» و به همت احمد عبدالرحيم السايح و توفيق على وهبة، اخيراً در مصر تحقيق و تصحيح و در دو جلد چاپ و منتشر شده است.
#كتاب حاضر تاكنون به چند صورت منتشر شده است: 1- به صورت خطى و همراه با حاشيه‌هاى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]؛ 2- با تصحيح آقاى محمد مصطفى فولادكار كه نسخه استفاده شده در برنامه حاضر است؛ 3- همچنين به نام «ضوابط المعرفة المسماة شرح الهداية الأثيرية» و به همت احمد عبدالرحيم السايح و توفيق على وهبة، اخيراً در مصر تحقيق و تصحيح و در دو جلد چاپ و منتشر شده است.


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش