پرش به محتوا

شذرات الذهب في أخبار من ذهب: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۰ نوامبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'مهدويت' به 'مهدویت')
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =شذرات الذهب
| عنوان‌های دیگر =شذرات الذهب
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[ابن عماد، عبدالحی بن احمد]] (نويسنده)
[[ابن عماد، عبدالحی بن احمد]] (نویسنده)


[[ارناووط، عبدالقادر]] (اشراف)
[[ارناووط، عبدالقادر]] (اشراف)
خط ۲۲: خط ۲۲:
| سال نشر = 1406 ق  
| سال نشر = 1406 ق  


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE2869AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02869AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =11
| تعداد جلد =11
خط ۴۱: خط ۴۱:
#در گذشتگان.
#در گذشتگان.


روش نويسنده در كتاب، نقل تاريخى است و جنبه تحليلى ندارد؛ گرچه در مواردى نيز در نقل گزارشات تاريخى، تعصباتش را داخل كرده است.
روش نویسنده در كتاب، نقل تاريخى است و جنبه تحليلى ندارد؛ گرچه در مواردى نيز در نقل گزارشات تاريخى، تعصباتش را داخل كرده است.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۵۲: خط ۵۲:
در جلد اول، حوادث مربوط به هجرت پيامبر(ص)، ماجراى تغيير قبله، جنگ بدر، درگذشت رقيه دختر پيامبر(ص)، تولد امام حسن(ع) و امام حسين(ع)، غزوه‌هايى همچون بئر معونه، ذات الرقاع، الخندق و بنى النضير، حوادث بيعت رضوان، غزوه بنى المصطلق، ماجراى افك و... توضيح داده شده است<ref>همان</ref>
در جلد اول، حوادث مربوط به هجرت پيامبر(ص)، ماجراى تغيير قبله، جنگ بدر، درگذشت رقيه دختر پيامبر(ص)، تولد امام حسن(ع) و امام حسين(ع)، غزوه‌هايى همچون بئر معونه، ذات الرقاع، الخندق و بنى النضير، حوادث بيعت رضوان، غزوه بنى المصطلق، ماجراى افك و... توضيح داده شده است<ref>همان</ref>


در ادامه، نويسنده به ازدواج [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] با ساير همسران مى‌پردازد و به مسئله افك اشاره كرده و قتل عثمان را مطرح مى‌كند. او مى‌گويد: «طرف‌داران [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] كه از اطراف و اكناف آمده بودند، عثمان را به قتل رساندند». آنگاه به خلافت حضرت على اشاره كرده، ليكن متعرض بحث امامت نمى‌شود<ref>همان</ref>
در ادامه، نویسنده به ازدواج [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] با ساير همسران مى‌پردازد و به مسئله افك اشاره كرده و قتل عثمان را مطرح مى‌كند. او مى‌گويد: «طرف‌داران [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] كه از اطراف و اكناف آمده بودند، عثمان را به قتل رساندند». آنگاه به خلافت حضرت على اشاره كرده، ليكن متعرض بحث امامت نمى‌شود<ref>همان</ref>


شايان ذكر است بخشى از تحريف‌ها و گرايش‌هاى موجود در سيره، ناشى از گرايش‌هايى است كه در تعظيم برخى از جناح‌ها و شخصيت‌ها و تخريب برخى ديگر صورت گرفته است؛ به‌عنوان نمونه، نويسنده در جلد اول، ص231 مى‌گويد: «هشام بن عبدالمك اموى به اعمش كه گرايش‌هاى شيعى داشت، در طى نامه‌اى نوشته كه براى من فضائل عثمان و زشتى‌هاى على(ع) را بنويس. اعمش در پاسخ نامه هشام بيان داشت اگر تمام مناقب اهل زمين براى عثمان باشد و تمام زشتى‌هاى آن براى على(ع) نوشته شود، به تو هيچ نفعى و ضررى نخواهد رسيد»<ref>ر.ک: همان</ref>
شايان ذكر است بخشى از تحريف‌ها و گرايش‌هاى موجود در سيره، ناشى از گرايش‌هايى است كه در تعظيم برخى از جناح‌ها و شخصيت‌ها و تخريب برخى ديگر صورت گرفته است؛ به‌عنوان نمونه، نویسنده در جلد اول، ص231 مى‌گويد: «هشام بن عبدالمك اموى به اعمش كه گرايش‌هاى شيعى داشت، در طى نامه‌اى نوشته كه براى من فضائل عثمان و زشتى‌هاى على(ع) را بنويس. اعمش در پاسخ نامه هشام بيان داشت اگر تمام مناقب اهل زمين براى عثمان باشد و تمام زشتى‌هاى آن براى على(ع) نوشته شود، به تو هيچ نفعى و ضررى نخواهد رسيد»<ref>ر.ک: همان</ref>


در اين كتاب، به درگذشت عثمان بن مظعون قرشى جمحى اشاره شده است. وى اولين نفر از مهاجرين مدينه بود كه بعد از برگشت از جنگ بدر درگذشت و پيامبر(ص) بر جنازه او نماز خواند و او را در كنار پسر خود ابراهيم دفن كرد. وى جزو عبادى شمرده مى‌شد كه قبل از تحريم خمر، خمر را بر خود حرام كرده بود<ref>همان</ref>
در اين كتاب، به درگذشت عثمان بن مظعون قرشى جمحى اشاره شده است. وى اولين نفر از مهاجرين مدينه بود كه بعد از برگشت از جنگ بدر درگذشت و پيامبر(ص) بر جنازه او نماز خواند و او را در كنار پسر خود ابراهيم دفن كرد. وى جزو عبادى شمرده مى‌شد كه قبل از تحريم خمر، خمر را بر خود حرام كرده بود<ref>همان</ref>
خط ۶۰: خط ۶۰:
از جمله افرادى كه به درگذشت او در اين جلد اشاره شده است، درگذشت حمزه عموى پيامبر(ص) و سعد بن معاذ مى‌باشد<ref>همان</ref>
از جمله افرادى كه به درگذشت او در اين جلد اشاره شده است، درگذشت حمزه عموى پيامبر(ص) و سعد بن معاذ مى‌باشد<ref>همان</ref>


در مجلدهاى ديگر، نويسنده به حوادث صدر اسلام و خلافت بنى اميه و بنى عباس مى‌پردازد و در ادامه، به ائمه تشيع(ع) و موضوع مهدویت و قيام‌هاى شيعى مانند فاطميون و علويان و اتفاقات پيرامون آنها پرداخته شده است؛ البته ابن عماد قيام شيعى را مشروع نمى‌داند<ref>همان</ref>
در مجلدهاى ديگر، نویسنده به حوادث صدر اسلام و خلافت بنى اميه و بنى عباس مى‌پردازد و در ادامه، به ائمه تشيع(ع) و موضوع مهدویت و قيام‌هاى شيعى مانند فاطميون و علويان و اتفاقات پيرامون آنها پرداخته شده است؛ البته ابن عماد قيام شيعى را مشروع نمى‌داند<ref>همان</ref>


يكى از ضعف‌هاى ابن عماد اين است كه اخبار نهضت‌ها و قيام‌هاى اسلامى را به‌صورت كلاسيك نياورده است. البته تعصباب و گرايش‌هاى م[[ذهبى]] و روحيه محافظه‌كارانه و مصلحت‌انديشى، موجب شده است كه اخبار و گزارشات مربوط به نهضت‌هاى آرمان‌خواهانه و ضد استبداد اسلامى، كم‌رنگ بوده و بازتاب منصفانه‌اى نداشته باشد<ref>همان</ref>
يكى از ضعف‌هاى ابن عماد اين است كه اخبار نهضت‌ها و قيام‌هاى اسلامى را به‌صورت كلاسيك نياورده است. البته تعصباب و گرايش‌هاى م[[ذهبى]] و روحيه محافظه‌كارانه و مصلحت‌انديشى، موجب شده است كه اخبار و گزارشات مربوط به نهضت‌هاى آرمان‌خواهانه و ضد استبداد اسلامى، كم‌رنگ بوده و بازتاب منصفانه‌اى نداشته باشد<ref>همان</ref>
خط ۶۶: خط ۶۶:
وى به علت زندگى در مصر، به‌طور مفصل‌تر به رويدات‌هاى آن ديار پرداخته است. ابن عماد اگرچه قول صحابه را حجت مى‌داند، ليكن اقدامات معاويه را در تبعيد و قتل ياران [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] مانند حجر بن عدى، تأييد نمى‌كند<ref>همان</ref>
وى به علت زندگى در مصر، به‌طور مفصل‌تر به رويدات‌هاى آن ديار پرداخته است. ابن عماد اگرچه قول صحابه را حجت مى‌داند، ليكن اقدامات معاويه را در تبعيد و قتل ياران [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] مانند حجر بن عدى، تأييد نمى‌كند<ref>همان</ref>


نويسنده در نقل گزارشات تاريخى، در مواردى، تعصباتش را داخل كرده است؛ مثلاًدر موضوع غدير خم، آن را به‌طور مختصر مطرح كرده و به همان توجيهات تكرارى اهل سنت تمسك نموده و در ادامه، نسبت به امامت [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] سكوت اختيار كرده است. حقيقت آن است كه اتخاذ اين‌گونه مواضع، به جدا نبودن ديدگاه‌هاى اعتقادى و سياسى ائمه در كتاب‌هاى تاريخى برمى‌گردد<ref>همان</ref>
نویسنده در نقل گزارشات تاريخى، در مواردى، تعصباتش را داخل كرده است؛ مثلاًدر موضوع غدير خم، آن را به‌طور مختصر مطرح كرده و به همان توجيهات تكرارى اهل سنت تمسك نموده و در ادامه، نسبت به امامت [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] سكوت اختيار كرده است. حقيقت آن است كه اتخاذ اين‌گونه مواضع، به جدا نبودن ديدگاه‌هاى اعتقادى و سياسى ائمه در كتاب‌هاى تاريخى برمى‌گردد<ref>همان</ref>


اين مسئله، به‌طور اجتناب‌ناپذيرى موجب برخورد پذيرش‌گرانه افراطى مورخان با اخبار مربوط به فضائل و مناقب و ديدگاه‌هاى امامان معصوم(ع) و تضعيف بعد واقع‌بينى و سبب و مسبب در حوادث تاريخى گشته و در نتيجه، تاريخ زندگى رهبران اسلام را مملو از كاستى و گزارشات تنش‌دار ساخته است<ref>همان</ref>
اين مسئله، به‌طور اجتناب‌ناپذيرى موجب برخورد پذيرش‌گرانه افراطى مورخان با اخبار مربوط به فضائل و مناقب و ديدگاه‌هاى امامان معصوم(ع) و تضعيف بعد واقع‌بينى و سبب و مسبب در حوادث تاريخى گشته و در نتيجه، تاريخ زندگى رهبران اسلام را مملو از كاستى و گزارشات تنش‌دار ساخته است<ref>همان</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش