۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سیری در سپهر اخلاق: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[کانون نشر و ترویج فرهنگ اسلامی حسنات اصفهان]] ( | [[کانون نشر و ترویج فرهنگ اسلامی حسنات اصفهان]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BP 247/8 /س9 | | کد کنگره =BP 247/8 /س9 | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18655 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =18655 | ||
| کتابخوان همراه نور =18222 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۵: | ||
جلد اول كتاب مشتمل بر بيست و دو مقاله است. اولين مقاله اين جلد با عنوان «اخلاق در جهان اسلام» از آقاى «اصغر دادبه» است. | جلد اول كتاب مشتمل بر بيست و دو مقاله است. اولين مقاله اين جلد با عنوان «اخلاق در جهان اسلام» از آقاى «اصغر دادبه» است. | ||
نویسنده، مقاله را با تعريف اخلاق، اين گونه آغاز مى‌نمايد: | |||
«اخلاق، در لغت جمع واژه خلق (به ضم اول و سكون دوم) و خلق (به ضم اول و دوم) و به معنى خوى‌هاست. و در اصطلاح، اخلاق در دو معنى به كار مى‌رود. يكى معنى عام، يعنى حكمت عملى كه علم تهذيب اخلاق، تدبير منزل و سياست مدن را در بر مى‌گيرد... دوم معنى خاص و آن علم تهذيب اخلاق است كه يكى از سه شاخه حكمت عملى است و...». | «اخلاق، در لغت جمع واژه خلق (به ضم اول و سكون دوم) و خلق (به ضم اول و دوم) و به معنى خوى‌هاست. و در اصطلاح، اخلاق در دو معنى به كار مى‌رود. يكى معنى عام، يعنى حكمت عملى كه علم تهذيب اخلاق، تدبير منزل و سياست مدن را در بر مى‌گيرد... دوم معنى خاص و آن علم تهذيب اخلاق است كه يكى از سه شاخه حكمت عملى است و...». | ||
نویسنده در ادامه به اين پرسش مى‌پردازد كه زندگى خوب و اخلاق و رفتار مناسب درست براى انسان چيست؟ | |||
و در پاسخ به اين سؤال موضوع اخلاق را به دو بخش تقسيم مى‌نمايد و شرح مى‌دهد. | و در پاسخ به اين سؤال موضوع اخلاق را به دو بخش تقسيم مى‌نمايد و شرح مى‌دهد. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۷: | ||
بخش دوم، اخلاق در فرهنگ اسلامى (اخلاق فلسفى، كلامى و عرفانى). | بخش دوم، اخلاق در فرهنگ اسلامى (اخلاق فلسفى، كلامى و عرفانى). | ||
نویسنده براى شرح و توضيح مطالب از آيات قرآنى، روايات شريفه، و كلام بزرگانى مانند [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصارى]] بهره گرفته است. | |||
از جمله مقالات جلد اول، مقاله‌اى است با عنوان «مبانى و نظام اخلاق) اثر جناب احمد ديلمى. | از جمله مقالات جلد اول، مقاله‌اى است با عنوان «مبانى و نظام اخلاق) اثر جناب احمد ديلمى. | ||
نویسنده در اين مقدمه به اهميت و هدف اين مبحث و موضوع مى‌پردازد. | |||
نویسنده در مقدمه مى‌نويسد: | |||
«با عنايت به مناسبت و رسالت اين مقاله در تمامى محورها بر آنيم كه مطالب، به طور عمده، به سيره و انديشه [[امام على(ع)]] مستند باشد. و هر گاه در اين زمينه كمبودى احساس شد، با ساير نصوص دينى جبران كرده‌ايم». | «با عنايت به مناسبت و رسالت اين مقاله در تمامى محورها بر آنيم كه مطالب، به طور عمده، به سيره و انديشه [[امام على(ع)]] مستند باشد. و هر گاه در اين زمينه كمبودى احساس شد، با ساير نصوص دينى جبران كرده‌ايم». | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۹: | ||
وى در ابتدا به تعريف و قلمرو اخلاق مى‌پردازد. و بيان مى‌كند كه واژه اخلاق، واژه‌اى غريب و نامأنوس نيست ولى تلقى نگارنده با آن چه در منابع كلاسيك اخلاق اسلامى بيان شده متفاوت است و محور اين تفاوت در تلقى موضوع و قلمرو اخلاق است. | وى در ابتدا به تعريف و قلمرو اخلاق مى‌پردازد. و بيان مى‌كند كه واژه اخلاق، واژه‌اى غريب و نامأنوس نيست ولى تلقى نگارنده با آن چه در منابع كلاسيك اخلاق اسلامى بيان شده متفاوت است و محور اين تفاوت در تلقى موضوع و قلمرو اخلاق است. | ||
در ادامه | در ادامه نویسنده بيان مى‌كند كه ساختار كلان اخلاق اسلامى به طور طبيعى و منطقى در سه بخش سامان مى‌يابد كه به اين ترتيب است: | ||
#مباحث بنيادين و فلسفى اخلاق مانند منشأ قضاياى اخلاقى، عناصر ضرورى عمل اخلاقى و شناسايى آن؛ | #مباحث بنيادين و فلسفى اخلاق مانند منشأ قضاياى اخلاقى، عناصر ضرورى عمل اخلاقى و شناسايى آن؛ | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۵: | ||
#اخلاق تربيتى، تبين شيوه‌ها و ابزارهاى آراستن انسان به فضيلت‌ها؛ | #اخلاق تربيتى، تبين شيوه‌ها و ابزارهاى آراستن انسان به فضيلت‌ها؛ | ||
مباحث ديگرى كه | مباحث ديگرى كه نویسنده در مقدمه مطرح مى‌نمايد عبارت است: | ||
مبانى اخلاق اسلامى؛ جاودانگى اخلاق؛ مفهوم اطلاق و نسبيت اخلاق؛ روانشاسى بحث؛ منشأ قضاياى اخلاقى؛ واقع نمايى قضاياى اخلاقى؛ ارزش اخلاقى؛ مسؤليت اخلاقى و شرايط آن. | مبانى اخلاق اسلامى؛ جاودانگى اخلاق؛ مفهوم اطلاق و نسبيت اخلاق؛ روانشاسى بحث؛ منشأ قضاياى اخلاقى؛ واقع نمايى قضاياى اخلاقى؛ ارزش اخلاقى؛ مسؤليت اخلاقى و شرايط آن. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۵: | ||
آخرين مقاله جلد اول كتاب از جناب [[مهدوی کنی، محمدرضا|محمدرضا مهدوى كنى]] و عنوان آن «مرابطه، مراقبه، محاسبه، معاتبه» است. | آخرين مقاله جلد اول كتاب از جناب [[مهدوی کنی، محمدرضا|محمدرضا مهدوى كنى]] و عنوان آن «مرابطه، مراقبه، محاسبه، معاتبه» است. | ||
نویسنده، مرابطه را بدين صورت تعريف مى‌نمايد: | |||
«مرابطه، در لغت به معنى به يكديگر پيوستن، و در اصطلاح اهل سلوك به معنى به خود پيوستن، مراقب خود بودن و در يك كلمه پيوسته نگران احوال خويشتن بودن است». | «مرابطه، در لغت به معنى به يكديگر پيوستن، و در اصطلاح اهل سلوك به معنى به خود پيوستن، مراقب خود بودن و در يك كلمه پيوسته نگران احوال خويشتن بودن است». | ||
نویسنده، بيان مى‌كند كه مرابطه داراى چهار مرحله است: | |||
#مشارطت كه آن را معاهده نيز مى‌گويند؛ | #مشارطت كه آن را معاهده نيز مى‌گويند؛ | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۶: | ||
#معاتبت (انتقاد از خويش). | #معاتبت (انتقاد از خويش). | ||
نویسنده، هر يك از اين موارد را با توجه به آيات و روايات شرح و توضيح مى‌دهد. | |||
جلد دوم كتاب، مشتمل بر بيست و يك مقاله در موضوع اخلاق مى‌باشد. | جلد دوم كتاب، مشتمل بر بيست و يك مقاله در موضوع اخلاق مى‌باشد. | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۴: | ||
مرتبه سوم آن است كه انسان از هر آن چه آدمى را از ياد خداوند متعال باز مى‌دارد، پرهيز نمايد. | مرتبه سوم آن است كه انسان از هر آن چه آدمى را از ياد خداوند متعال باز مى‌دارد، پرهيز نمايد. | ||
نویسنده، مطالب ديگرى پيرامون تقوا را بيان مى‌كند و شرح مى‌دهد. برخى از اين موارد عبارت است از: | |||
حقيقت تقوا؛ پاسدارى از تقوا؛ ترس از خدا؛ تقوا، تنها معيار ارزش؛ تقوا و معرفت؛ اهميت تقوا از ديدگاه [[امام على(ع)]]؛ آثار تقوا؛ صفات و ويژگى‌هاى پرهيزگاران؛ اخلاق پارسايان. | حقيقت تقوا؛ پاسدارى از تقوا؛ ترس از خدا؛ تقوا، تنها معيار ارزش؛ تقوا و معرفت؛ اهميت تقوا از ديدگاه [[امام على(ع)]]؛ آثار تقوا؛ صفات و ويژگى‌هاى پرهيزگاران؛ اخلاق پارسايان. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۳: | ||
{{شعر}}{{ب|''فرياد كه در رهگذر عالم خاکى''|2=''بسى دانه فشاندند و بسى دام تنيدند''}}{{پایان شعر}} | {{شعر}}{{ب|''فرياد كه در رهگذر عالم خاکى''|2=''بسى دانه فشاندند و بسى دام تنيدند''}}{{پایان شعر}} | ||
نویسنده، فلسفه را در قرن اخير به دو بخش تقسيم مى‌كند: | |||
#فلسفه مطلق، كه به واقع فلسفه مطلق است؛ | #فلسفه مطلق، كه به واقع فلسفه مطلق است؛ | ||
#فلسفه مضاف، كه حاصل اضافه فلسفه به يك رشته علمى است. | #فلسفه مضاف، كه حاصل اضافه فلسفه به يك رشته علمى است. | ||
نویسنده، در زمينه فلسفه اخلاق چنين مى‌گويد: | |||
«در حدود پنجاه سال است كه فلسفه اخلاق در ميان مسلمانان موضوع تحقيق قرار گرفته است. در اين مدت حدود پنجاه كتاب به عربى و فارسى تأليف و ترجمه شده است». | «در حدود پنجاه سال است كه فلسفه اخلاق در ميان مسلمانان موضوع تحقيق قرار گرفته است. در اين مدت حدود پنجاه كتاب به عربى و فارسى تأليف و ترجمه شده است». | ||
در اين مقاله به معرفى کتاب‌هايى مى‌پردازد كه درباره فلسفه اخلاق نوشته شده است. | در اين مقاله به معرفى کتاب‌هايى مى‌پردازد كه درباره فلسفه اخلاق نوشته شده است. نویسنده در اين بخش سى و يك كتاب را نام مى‌برد و توضيح مى‌دهد. | ||
از جمله كتب معرفى شده عبارت است از: | از جمله كتب معرفى شده عبارت است از: | ||