۶۱٬۱۸۹
ویرایش
دور علماء الشيعة في مواجهة الإستعمار: تفاوت میان نسخه‌ها
دور علماء الشيعة في مواجهة الإستعمار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۰:۲۸
، ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =دور الشیعة فی مواجهة الإستعمار | | عنوان‌های دیگر =دور الشیعة فی مواجهة الإستعمار | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حسنی، سلیم]] ( | [[حسنی، سلیم]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 231/4 /ح5د9 | | کد کنگره =BP 231/4 /ح5د9 | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
نویسنده در مقدمه كتاب به تأثير تشيع در حيات سياسى اجتماعى از زمان رسول خدا(ص) تا امروز اشاره كرده است.<ref>مقدمه، ص 9</ref> | |||
الحسنى به‌طور كلى، به دو محدوده مهم تاريخ سياسى معاصر؛ يعنى دو كشور اسلامى ايران و عراق پرداخته و حوادث مشروطيت در ايران و برخوردهاى مسلحانه شیعیان با انگلستان در عراق را مورد دقت قرار داده و زاويه‌هاى زندگى مراجع بزرگ شيعه را روشن كرده است. خلاصه مباحث فصول كتاب به ترتيب عبارت است از: | الحسنى به‌طور كلى، به دو محدوده مهم تاريخ سياسى معاصر؛ يعنى دو كشور اسلامى ايران و عراق پرداخته و حوادث مشروطيت در ايران و برخوردهاى مسلحانه شیعیان با انگلستان در عراق را مورد دقت قرار داده و زاويه‌هاى زندگى مراجع بزرگ شيعه را روشن كرده است. خلاصه مباحث فصول كتاب به ترتيب عبارت است از: | ||
1. شيعه در جريان مشروطيت: | 1. شيعه در جريان مشروطيت: نویسنده در ابتداى اين جلد به بازگشت سيد محمد طباطبائى شاگرد [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|ميرزا محمدحسن شيرازى]] از عراق در اواخر عهد ناصرالدين شاه اشاره كرده است. آيت‌الله طباطبايى در ضمن خطبه‌اى درباره ضرورت تشكيل مجلس شوراى ملى براى اقامه عدل در شهرها سخن گفت<ref>متن كتاب، ص 16</ref> | ||
در ادامه اين فصل، ديگر حوادث آن مقطع تاريخى تا زمان مهاجرت كبراى علما و مشروطه‌خواهان در سال 1324ق به قم<ref>همان، ص 18</ref>و مواضع و فتواى علماى نجف در قبال مشروطه‌خواهى مورد بررسى قرار گرفته است. | در ادامه اين فصل، ديگر حوادث آن مقطع تاريخى تا زمان مهاجرت كبراى علما و مشروطه‌خواهان در سال 1324ق به قم<ref>همان، ص 18</ref>و مواضع و فتواى علماى نجف در قبال مشروطه‌خواهى مورد بررسى قرار گرفته است. | ||
2. شيعه در برابر فعالیت‌های استعمار: در اين فصل از كتاب در دو بخش به حركت‌هاى ضد استعمارى شيعه در برابر استعمار انگليس و روسيه پرداخته شده است. هم‌زمانى اشغال طرابلس توسط انگليس با هجوم روسيه به ايران سبب شد كه علماى شيعه بر مواجهه با سياست استعمارى بيفزايند. شيخ محمدكاظم خراسانى، شيخ عبدالله مازندرانى و [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شيخ‌الشريعه اصفهانى]] از جمله كسانى بوده‌اند كه فتوايى را در مبارزه با استعمار صادر كرده‌اند و | 2. شيعه در برابر فعالیت‌های استعمار: در اين فصل از كتاب در دو بخش به حركت‌هاى ضد استعمارى شيعه در برابر استعمار انگليس و روسيه پرداخته شده است. هم‌زمانى اشغال طرابلس توسط انگليس با هجوم روسيه به ايران سبب شد كه علماى شيعه بر مواجهه با سياست استعمارى بيفزايند. شيخ محمدكاظم خراسانى، شيخ عبدالله مازندرانى و [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شيخ‌الشريعه اصفهانى]] از جمله كسانى بوده‌اند كه فتوايى را در مبارزه با استعمار صادر كرده‌اند و نویسنده متن فتاواى آنها را آورده است.<ref>همان، ص 54 - 60</ref> | ||
در مبارزه با استعمار روس نيز | در مبارزه با استعمار روس نيز نویسنده با تأكيد بر اينكه [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمدكاظم يزدى]] با وجود عدم علاقه به حكومت ايران و عثمانى، با احساس خطر نسبت به بلاد اسلامى و تشخيص ابعاد تحدّى استعمارى روسيه، فتواى جهاد صادر نمود<ref>همان، ص 64</ref> | ||
3. فعاليت مسلحانه شيعه در طول جنگ جهانى اول: | 3. فعاليت مسلحانه شيعه در طول جنگ جهانى اول: نویسنده، جنگ جهانى اول را آغازى براى مرحله جديدى از فعالیت‌های سياسى علماى دينى شيعه بر ضد لوايح استعمارى دانسته است.<ref>همان، ص 75</ref> | ||
وى در بخش ديگرى از اين فصل به اعلان جهاد علما و وجوب دفاع از سرزمين‌هاى اسلامى در برابر انگليس پرداخته است؛ به‌عنوان مثال سيد كاظم يزدى در صحن علوى شريف بر منبر رفت و مردم را به دفاع از سرزمين‌هاى اسلامى فراخواند<ref>همان، ص 82</ref>در واقع موضع‌گيرى علماى شيعه در خلال جنگ جهانى اول، نمونه تجربه‌اى ارزشمند در تاريخ اسلامى معاصر بوده است كه در آن نقش عامل اعتقادى در موضع‌گيرى‌هاى علما در حوادث سياسى روشن مى‌شود<ref>همان، ص 109</ref> | وى در بخش ديگرى از اين فصل به اعلان جهاد علما و وجوب دفاع از سرزمين‌هاى اسلامى در برابر انگليس پرداخته است؛ به‌عنوان مثال سيد كاظم يزدى در صحن علوى شريف بر منبر رفت و مردم را به دفاع از سرزمين‌هاى اسلامى فراخواند<ref>همان، ص 82</ref>در واقع موضع‌گيرى علماى شيعه در خلال جنگ جهانى اول، نمونه تجربه‌اى ارزشمند در تاريخ اسلامى معاصر بوده است كه در آن نقش عامل اعتقادى در موضع‌گيرى‌هاى علما در حوادث سياسى روشن مى‌شود<ref>همان، ص 109</ref> | ||
4. قيام 1918م، نجف و نگاهى نو به موضع‌گيرى‌هاى آيت‌الله [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمدكاظم يزدى]]: درباره وى به جهت موضع‌گيرى‌اش درباره انگليس، اتهامات و ترديدهاى زيادى ذكر شده است. اين تهمت‌ها به جهت موضع سيد در قبال انقلاب نجف در سال 1918م، بوده است.<ref>همان، ص 117</ref> | 4. قيام 1918م، نجف و نگاهى نو به موضع‌گيرى‌هاى آيت‌الله [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد محمدكاظم يزدى]]: درباره وى به جهت موضع‌گيرى‌اش درباره انگليس، اتهامات و ترديدهاى زيادى ذكر شده است. اين تهمت‌ها به جهت موضع سيد در قبال انقلاب نجف در سال 1918م، بوده است.<ref>همان، ص 117</ref>نویسنده با تشريح ديدگاه وى درباره انگليس و بررسى منابع موجود، تصريح مى‌كند كه هيچ سند موثقى در دست نيست كه از علاقه وى به انگليس حكايت كند. بيشتر اين نظرات پس از اشغال عراق توسط انگليس و توسط نويسندگان انگليسى نوشته شده است.<ref>همان، ص 184</ref> | ||
5. حركت استقلال‌طلبانه شيعه از صلح تا قيام 1918 - 1920م: در اين فصل از كتاب سير استفتائات شيعه در شهرهاى نجف، كربلا، كاظمين و بغداد در طرد سيطره استعمارى انگليس در عراق مورد بررسى قرار گرفته است.<ref>همان، ص 226</ref> | 5. حركت استقلال‌طلبانه شيعه از صلح تا قيام 1918 - 1920م: در اين فصل از كتاب سير استفتائات شيعه در شهرهاى نجف، كربلا، كاظمين و بغداد در طرد سيطره استعمارى انگليس در عراق مورد بررسى قرار گرفته است.<ref>همان، ص 226</ref> | ||