۶۱٬۱۸۹
ویرایش
داراب‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[صفا، ذبیح الله]] (مقدمه نویس و مصحح) | [[صفا، ذبیح الله]] (مقدمه نویس و مصحح) | ||
[[بیغمی، محمد بن احمد]] ( | [[بیغمی، محمد بن احمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =PIR 5688 /د2 | | کد کنگره =PIR 5688 /د2 | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
از سوى ديگر، عين الحيات نيز بر اثر ديدن تصويرهايى كه سياوش نقاش از اين شاه‌زاده ايرانى كشيده و آنها را در بستان سراى وى چسبانده بود، دل‌داده فيروز شد، اما نمى‌توانست عشق را به كسى جز دايه‌اش باز گويد. وى دخترى تربيت شده و به هنرهاى نبرد و تير اندازى و كمند اندازى آشنا بود. بنا بر اين، شب هنگام به جايگاه شاه‌زاده ايرانى مى‌رفت و هر بار چند تن از سپاهيان وى را مى‌كشت. آن‌گاه پدرش چند هزار پاسدار گماشت تا اين دزد گستاخ ناشناخته را دست‌گير كنند. فيروز از نيامدن عين الحيات دل‌گير شد و نزد دل‌دار خود رفت، اما هر دوى آنان را دست‌گير كردند و نزد شاه بردند و شاه جان فشانى‌هاى گذشته فيروز را ناديده گرفت و به كشتنش فرمان داد. يكى از وزيران پاى‌مردى كرد و او را از مرگ رها ساخت و به زندان افكند. چندى بعد، سپاه بزرگى از زنگيان به خون‌خواهى پسر پادشاه خود به يمن حمله آوردند. پادشاه يمن فيروز و دخترش را به آنان سپرد و زنگباريان آن دو را به زندان افكندند. | از سوى ديگر، عين الحيات نيز بر اثر ديدن تصويرهايى كه سياوش نقاش از اين شاه‌زاده ايرانى كشيده و آنها را در بستان سراى وى چسبانده بود، دل‌داده فيروز شد، اما نمى‌توانست عشق را به كسى جز دايه‌اش باز گويد. وى دخترى تربيت شده و به هنرهاى نبرد و تير اندازى و كمند اندازى آشنا بود. بنا بر اين، شب هنگام به جايگاه شاه‌زاده ايرانى مى‌رفت و هر بار چند تن از سپاهيان وى را مى‌كشت. آن‌گاه پدرش چند هزار پاسدار گماشت تا اين دزد گستاخ ناشناخته را دست‌گير كنند. فيروز از نيامدن عين الحيات دل‌گير شد و نزد دل‌دار خود رفت، اما هر دوى آنان را دست‌گير كردند و نزد شاه بردند و شاه جان فشانى‌هاى گذشته فيروز را ناديده گرفت و به كشتنش فرمان داد. يكى از وزيران پاى‌مردى كرد و او را از مرگ رها ساخت و به زندان افكند. چندى بعد، سپاه بزرگى از زنگيان به خون‌خواهى پسر پادشاه خود به يمن حمله آوردند. پادشاه يمن فيروز و دخترش را به آنان سپرد و زنگباريان آن دو را به زندان افكندند. | ||
بارى، فيروز و عين الحيات با هم‌دستى زندان‌بان از آنجا گريختند و سراسر زنگبار و جزيره‌هاى درياى هند را گرفتند و جادُوان و پهلوانان فراوانى را از ميان بردند و به يمن بازگشتند. داستان زندگى فيروز بسى بلند است. | بارى، فيروز و عين الحيات با هم‌دستى زندان‌بان از آنجا گريختند و سراسر زنگبار و جزيره‌هاى درياى هند را گرفتند و جادُوان و پهلوانان فراوانى را از ميان بردند و به يمن بازگشتند. داستان زندگى فيروز بسى بلند است. نویسنده (گزارنده) اين داستان، هم‌چنين از آمدن لشكر داراب به سوى يمن و جنگ او با سرور يمنى، پيوستن فيروز شاه به سپاه ملك داراب، محاصره قلعه تعز و فتح ايرانيان، گريختن يمنيان به مصر، جنگ شاه داراب با مصريان و شكست دادن آنان، فتح كردن اسكندريه و مصر و حلب و محاصره كردن شام و اوضاع پهلوانان ايران در دمشق گزارش مى‌دهد. | ||
جلد دوم اين اثر، داستان را با توصيف ماجراى فتح دمشق، نبرد ملاطيه، فتح انطاكيه و ملاطيه پى مى‌گيرد و قصه عياران ايران و جنگ داراب و قيصر و شكست خوردن قيصر را از او باز مى‌گويد. آشوب كردن عيار در خدمت مظفر شاه و توران‌دخت، گرفتن استانبول، گشودن دژ لؤلؤ و ماجراهاى جهان‌افروز و بهزاد و رعدآواز و رفتن فيروز شاه ميان پرى زادگان و جنيان، درون‌مايه دنباله اين داستان دراز است. | جلد دوم اين اثر، داستان را با توصيف ماجراى فتح دمشق، نبرد ملاطيه، فتح انطاكيه و ملاطيه پى مى‌گيرد و قصه عياران ايران و جنگ داراب و قيصر و شكست خوردن قيصر را از او باز مى‌گويد. آشوب كردن عيار در خدمت مظفر شاه و توران‌دخت، گرفتن استانبول، گشودن دژ لؤلؤ و ماجراهاى جهان‌افروز و بهزاد و رعدآواز و رفتن فيروز شاه ميان پرى زادگان و جنيان، درون‌مايه دنباله اين داستان دراز است. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
عكس‌هايى از نسخه خطى كتاب در آغاز آن و يادداشت‌ها و ملاحظات مصحح محترم در پايانش آمده است. لغت‌نامه افزوده مصحح نيز راه خواندن كتاب را هموارتر مى‌سازد. اختلاف نسخه‌ها و افزوده‌هاى مصحح در پانوشت‌هاى كتاب نيز بى‌گمان پژوهش‌گران را يارى خواهد كرد. داستان فارسى داراب تا دفتر ششم پيش مى‌رود و باز مى‌ايستد، اما متن عربى اين داستان، كامل و همه آن در دست است كه نام مترجم آن شناخته نيست. البته نسخه‌اى از دنباله اين داستان (مجلد سوم اين كتاب) در كتاب‌خانه اوپسالا وجود دارد كه شايد در آينده به چاپ برسد. | عكس‌هايى از نسخه خطى كتاب در آغاز آن و يادداشت‌ها و ملاحظات مصحح محترم در پايانش آمده است. لغت‌نامه افزوده مصحح نيز راه خواندن كتاب را هموارتر مى‌سازد. اختلاف نسخه‌ها و افزوده‌هاى مصحح در پانوشت‌هاى كتاب نيز بى‌گمان پژوهش‌گران را يارى خواهد كرد. داستان فارسى داراب تا دفتر ششم پيش مى‌رود و باز مى‌ايستد، اما متن عربى اين داستان، كامل و همه آن در دست است كه نام مترجم آن شناخته نيست. البته نسخه‌اى از دنباله اين داستان (مجلد سوم اين كتاب) در كتاب‌خانه اوپسالا وجود دارد كه شايد در آينده به چاپ برسد. | ||
مصحح در يادداشت‌هاى خود در پايان اين نسخه از كتاب، نكته‌هاى ارزشمندى درباره پيشينه و جايگاه متن فارسى و عربى داراب‌نامه و درستى و نادرستى نام آن، نام و نشان گزارنده و داستان سراى داراب‌نامه، ارزش نثرى و زبانى داراب‌نامه فارسى عرضه مى‌كند و به تحليل مواد و شخصيت‌هاى اين داستان مانند عياران، شاه‌زادگان، جنگ‌ها و گريزها، دادگرى، پهلوانان و جنگاوران و دشمنان ايران مى‌پردازد. تحليل نام‌هاى شخصيت‌هاى داستان نيز از ديگر افزودنى‌هاى سودمند و گران‌مايه مصحح بر اين كتاب است. اطلاعات نسخه شناختى اين اثر را نيز در همين بخش پايانى و كيستى | مصحح در يادداشت‌هاى خود در پايان اين نسخه از كتاب، نكته‌هاى ارزشمندى درباره پيشينه و جايگاه متن فارسى و عربى داراب‌نامه و درستى و نادرستى نام آن، نام و نشان گزارنده و داستان سراى داراب‌نامه، ارزش نثرى و زبانى داراب‌نامه فارسى عرضه مى‌كند و به تحليل مواد و شخصيت‌هاى اين داستان مانند عياران، شاه‌زادگان، جنگ‌ها و گريزها، دادگرى، پهلوانان و جنگاوران و دشمنان ايران مى‌پردازد. تحليل نام‌هاى شخصيت‌هاى داستان نيز از ديگر افزودنى‌هاى سودمند و گران‌مايه مصحح بر اين كتاب است. اطلاعات نسخه شناختى اين اثر را نيز در همين بخش پايانى و كيستى نویسنده يا گزارنده داستان (مولانا بيغمى) و محمود دفتر خوان را در مقدمه مصحح بر اين اثر مى‌توان يافت. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||