پرش به محتوا

تخریب و بازسازی بقیع به روایت اسناد: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ نوامبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران')
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[قاضی عسکر، علی]] (نويسنده)
[[قاضی عسکر، علی]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| زبان =فارسی
| کد کنگره =
| کد کنگره =
خط ۳۲: خط ۳۲:
در مقدمه كتاب مى‌خوانيم: «متأسفانه در زمان ما، آنگاه كه مسلمانان براى آشنايى با اين آثار و الگوهاى الهى به سرزمين وحى سفر مى‌كنند، با كمال تأسف آنها را ويران‌شده مى‌بينند و به‌ناچار اشك تأثر مى‌ريزند و با خود مى‌انديشند كه چگونه يك فكر غلط موجب از بين رفتن اين‌همه آثار بزرگ و عبرت‌آموز شده است! چرا قبور اهل‌بيت(ع) و گنبد و بارگاه‌هاى موجود در بقيع، احد، مقبرة المعلى تخريب شده است؟ چرا از خانه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و صحابه جليل‌القدر رسول خدا(ص) در مدينه و خانه خديجه كبرى(ع) و محل ولادت كوثر رسول(ص) زهراى بتول(ع) خبرى نيست؟ چرا آثار به‌جامانده از جنگ‌ها و نبردهاى افتخارآميز مسلمانان در دفاع از اسلام همه از بين رفته است؟ اين چراها همه بى‌پاسخ است؛ زيرا مخاطبان، كسانى هستند كه مظاهر توحيد را، نشانه‌هاى شرك مى‌دانند و نگاه متحجرانه خوارج را به دين و آموزه‌هاى دينى، بار ديگر در مقابل افكار جهانيان به نمايش مى‌گذارند. اين نوشتار تنها توانسته است گوشه بسيار كوچكى از آثار اين فكر متحجرانه و واپس‌گرا را ترسيم كند.<ref>مقدمه، ص11-12</ref>
در مقدمه كتاب مى‌خوانيم: «متأسفانه در زمان ما، آنگاه كه مسلمانان براى آشنايى با اين آثار و الگوهاى الهى به سرزمين وحى سفر مى‌كنند، با كمال تأسف آنها را ويران‌شده مى‌بينند و به‌ناچار اشك تأثر مى‌ريزند و با خود مى‌انديشند كه چگونه يك فكر غلط موجب از بين رفتن اين‌همه آثار بزرگ و عبرت‌آموز شده است! چرا قبور اهل‌بيت(ع) و گنبد و بارگاه‌هاى موجود در بقيع، احد، مقبرة المعلى تخريب شده است؟ چرا از خانه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و صحابه جليل‌القدر رسول خدا(ص) در مدينه و خانه خديجه كبرى(ع) و محل ولادت كوثر رسول(ص) زهراى بتول(ع) خبرى نيست؟ چرا آثار به‌جامانده از جنگ‌ها و نبردهاى افتخارآميز مسلمانان در دفاع از اسلام همه از بين رفته است؟ اين چراها همه بى‌پاسخ است؛ زيرا مخاطبان، كسانى هستند كه مظاهر توحيد را، نشانه‌هاى شرك مى‌دانند و نگاه متحجرانه خوارج را به دين و آموزه‌هاى دينى، بار ديگر در مقابل افكار جهانيان به نمايش مى‌گذارند. اين نوشتار تنها توانسته است گوشه بسيار كوچكى از آثار اين فكر متحجرانه و واپس‌گرا را ترسيم كند.<ref>مقدمه، ص11-12</ref>


نويسنده، مباحث را با اين عبارت آغاز مى‌كند: «بقيع تنها يك گورستان نيست، بلكه گنجينه تاريخ اسلام است. قبور چهار امام معصوم شیعیان و نيز قبور همسران، دختران، برخى فرزندان، اصحاب، تابعين و عمه‌هاى پيامبر خدا(ص) و نزدیک به ده هزار نفر از شخصيت‌هاى نامدار تاريخ اسلام در آنجا واقع است. بقيع بااين‌همه عظمت درعين‌حال غريب و مظلوم است...».<ref>متن كتاب، ص13</ref>
نویسنده، مباحث را با اين عبارت آغاز مى‌كند: «بقيع تنها يك گورستان نيست، بلكه گنجينه تاريخ اسلام است. قبور چهار امام معصوم شیعیان و نيز قبور همسران، دختران، برخى فرزندان، اصحاب، تابعين و عمه‌هاى پيامبر خدا(ص) و نزدیک به ده هزار نفر از شخصيت‌هاى نامدار تاريخ اسلام در آنجا واقع است. بقيع بااين‌همه عظمت درعين‌حال غريب و مظلوم است...».<ref>متن كتاب، ص13</ref>


وى خاطرنشان مى‌كند كه: «قبور امامان معصوم(ع) و تعداد ديگرى از دفن‌شدگان در بقيع نيز داراى قبه و سايبان بوده، كه در حمله وهابيان تخريب گرديد و هم‌اكنون اين قبرستان، بدون سقف و خاکى است و تنها برخى از قبور آن با ديوارهاى سنگ‌چين‌شده مشخص و نسبت به ديگر قبرها ممتاز است».<ref>همان، ص15-16</ref>
وى خاطرنشان مى‌كند كه: «قبور امامان معصوم(ع) و تعداد ديگرى از دفن‌شدگان در بقيع نيز داراى قبه و سايبان بوده، كه در حمله وهابيان تخريب گرديد و هم‌اكنون اين قبرستان، بدون سقف و خاکى است و تنها برخى از قبور آن با ديوارهاى سنگ‌چين‌شده مشخص و نسبت به ديگر قبرها ممتاز است».<ref>همان، ص15-16</ref>


نويسنده سپس به ذكر مدفونين بقيع پرداخته و با اهل‌بيت(ع) آغاز نموده است. پس از آن همسران، فرزندان، اصحاب و ديگر بزرگان مدفون در بقيع را با ذكر شرح حال مختصرى از آنها متذكر شده است. درباره 26 تن از چهره‌هاى معروف صدر اسلام نيز تنها به ذكر نام بسنده كرده است.<ref>همان، ص17-39</ref>
نویسنده سپس به ذكر مدفونين بقيع پرداخته و با اهل‌بيت(ع) آغاز نموده است. پس از آن همسران، فرزندان، اصحاب و ديگر بزرگان مدفون در بقيع را با ذكر شرح حال مختصرى از آنها متذكر شده است. درباره 26 تن از چهره‌هاى معروف صدر اسلام نيز تنها به ذكر نام بسنده كرده است.<ref>همان، ص17-39</ref>


از جمله اماكنى كه در بقيع بنايى داشته، بيت‌الاحزان است كه مكان كوچكى در قسمت شمالى قبور ائمه بقيع بوده است. فاطمه زهرا(س) پس از رحلت پدر بزرگوارش، به آنجا مى‌آمده و به‌شدت مى‌گريسته است. اين مكان به مسجد فاطمه هم معروف بوده و تا اوايل سده اخير بنايى داشته كه مردم در آنجا زيارت خوانده و نماز مى‌گزاردند.<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>
از جمله اماكنى كه در بقيع بنايى داشته، بيت‌الاحزان است كه مكان كوچكى در قسمت شمالى قبور ائمه بقيع بوده است. فاطمه زهرا(س) پس از رحلت پدر بزرگوارش، به آنجا مى‌آمده و به‌شدت مى‌گريسته است. اين مكان به مسجد فاطمه هم معروف بوده و تا اوايل سده اخير بنايى داشته كه مردم در آنجا زيارت خوانده و نماز مى‌گزاردند.<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>


پس از آن نويسنده اسنادى را كه حاكى از وجود قبه‌ها و بناهاى ساخته‌شده بر قبور ائمه(ع) و ديگر صالحان است را متذكر مى‌شود. بيشتر سفرنامه‌نويسان از اين بناها گزارش كرده‌اند. تصويربرداران نيز تصاوير گويا و روشنى از اين قبرستان و بناهاى ساخته‌شده در آن برداشته‌اند كه نمونه‌هايى از آن را «[[رفعت پاشا، ابراهیم|ابراهيم رفعت پاشا]]» در سال‌هاى 1318 تا 1325ق و نيز «محمد لبيك‌بك» در سال 1377ق، از خود به يادگار گذاشته‌اند.<ref>همان، ص40</ref>
پس از آن نویسنده اسنادى را كه حاكى از وجود قبه‌ها و بناهاى ساخته‌شده بر قبور ائمه(ع) و ديگر صالحان است را متذكر مى‌شود. بيشتر سفرنامه‌نويسان از اين بناها گزارش كرده‌اند. تصويربرداران نيز تصاوير گويا و روشنى از اين قبرستان و بناهاى ساخته‌شده در آن برداشته‌اند كه نمونه‌هايى از آن را «[[رفعت پاشا، ابراهیم|ابراهيم رفعت پاشا]]» در سال‌هاى 1318 تا 1325ق و نيز «محمد لبيك‌بك» در سال 1377ق، از خود به يادگار گذاشته‌اند.<ref>همان، ص40</ref>


قاضى عسكر در ادامه مباحث در تشريح تخريب آثار مى‌نويسد: «پس از تسلط سعوديان بر حجاز و با توجه به پيوند فكرى و مذهبى آنان با محمد بن عبدالوهاب، در هر شهر و منطقه‌اى كه وارد مى‌شدند، آثار و ابنيه ساخته‌شده بر روى قبور بزرگان صدر اسلام را خراب و ويران مى‌كردند».<ref>همان، ص41</ref>بيشتر مطالب اين بخش از كتاب تاريخ وهابيان نقل است.
قاضى عسكر در ادامه مباحث در تشريح تخريب آثار مى‌نويسد: «پس از تسلط سعوديان بر حجاز و با توجه به پيوند فكرى و مذهبى آنان با محمد بن عبدالوهاب، در هر شهر و منطقه‌اى كه وارد مى‌شدند، آثار و ابنيه ساخته‌شده بر روى قبور بزرگان صدر اسلام را خراب و ويران مى‌كردند».<ref>همان، ص41</ref>بيشتر مطالب اين بخش از كتاب تاريخ وهابيان نقل است.
خط ۵۳: خط ۵۳:


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
فهرست مطالب در ابتداى كتاب آمده است. نويسنده، تصاويرى را كه از بقيع به دست آورده، در انتهاى كتاب آورده است.
فهرست مطالب در ابتداى كتاب آمده است. نویسنده، تصاويرى را كه از بقيع به دست آورده، در انتهاى كتاب آورده است.


پاورقى‌هاى كتاب بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.
پاورقى‌هاى كتاب بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش