۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''إظهار الحق''' تألیف رحمت الله بن خلیل الرحمن هندی میباشد که در دفاع از اسلام و پاسخ به شبهات مسيحيان است. در قرن سيزدهم هجرى، مسلمانان هند بعد از ورود كمپانى هند شرقى و تسلط انگليس بر امور ادارى هندوستان با فوجى از مبلّغان و گروههاى تبشيرى روبهرو شدند كه در پى اثبات حقانيت مسيحيت و نقد اسلام و پيامبر آن بودند. در | '''إظهار الحق''' تألیف رحمت الله بن خلیل الرحمن هندی میباشد که در دفاع از اسلام و پاسخ به شبهات مسيحيان است. در قرن سيزدهم هجرى، مسلمانان هند بعد از ورود كمپانى هند شرقى و تسلط انگليس بر امور ادارى هندوستان با فوجى از مبلّغان و گروههاى تبشيرى روبهرو شدند كه در پى اثبات حقانيت مسيحيت و نقد اسلام و پيامبر آن بودند. در این مسير عالمان دينى وظيفه خود را دفاع از كيان اسلام ديده، با هميارى و همكارى هم به نقد مسيحيت و پاسخ به ايرادات آنها پرداختند. یکى از مشهورترين این آثار، كتاب اظهار الحق، تأليف شيخ رحمتالله هندى است كه به زبان عربى در سال 1280 قمرى به نگارش درآمد. | ||
==انگيزه تأليف== | ==انگيزه تأليف== | ||
مؤلف در مقدمه، مىنویسد: «بعد از ورود انگليس به هند، كشيشان به تبليغ مسيحيت پرداختند و رسائلى در رد اسلام نوشتند و بين مردم پخش كردند. من درخواست مناظره كردم. مناظره در سال 1270ق در اكبرآباد برپا شد و پيروزى در بحثِ تحريف و نسخ با ما بود. سپس به مكه آمدم و شيخ احمد بن زينى دحلان از من درخواست كرد كه | مؤلف در مقدمه، مىنویسد: «بعد از ورود انگليس به هند، كشيشان به تبليغ مسيحيت پرداختند و رسائلى در رد اسلام نوشتند و بين مردم پخش كردند. من درخواست مناظره كردم. مناظره در سال 1270ق در اكبرآباد برپا شد و پيروزى در بحثِ تحريف و نسخ با ما بود. سپس به مكه آمدم و شيخ احمد بن زينى دحلان از من درخواست كرد كه این مطالب را به زبان عربى بنویسم، لذا اسمش را اظهار الحق گذاشتم». | ||
==اهميت كتاب== | ==اهميت كتاب== | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
علماي اسلامی، اظهار الحق را ستودند و علاوه بر اقبال فراوان، به آن توجه خاصی مبذول كردند. تا جايي كه به زبان تركي ترجمه شد و حكومت عثماني به ترجمه آن به چند زبان اروپايي پرداخت. | علماي اسلامی، اظهار الحق را ستودند و علاوه بر اقبال فراوان، به آن توجه خاصی مبذول كردند. تا جايي كه به زبان تركي ترجمه شد و حكومت عثماني به ترجمه آن به چند زبان اروپايي پرداخت. | ||
مجامع مسيحي نيز از آن به ستوه آمدند، به طوري كه در روزنامه لندن تايمز انگلستان درباره آن آمده است: " اگر مردم | مجامع مسيحي نيز از آن به ستوه آمدند، به طوري كه در روزنامه لندن تايمز انگلستان درباره آن آمده است: " اگر مردم این كتاب را بخوانند پيشرفت مسيحيت متوقف خواهد شد ". | ||
در بين علماى شيعى نيز | در بين علماى شيعى نيز این كتاب مورد توجه است. مرحوم علامه محمد جواد بلاغى در تفسير آلاء الرحمن و كتاب الهدى إلى دين المصطفى در مباحث تنازعات بين اسلام با مسيحيت به آن ارجاع مى دهد. الهدى در رد كتاب الهدايه است و الهدايه رد كتاب اظهار الحق مىباشد، مرحوم آیتالله خویى در البيان، ص283، اظهار الحق را چنين مىستايد: «كتاب جليل نافع جدّا». [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانى]] و مرحوم آیتالله معرفت به این كتاب ارجاع دادهاند. | ||
مؤلف اظهار الحق اگر چه سنى است ولى در بعض موارد اختلافى، را ه انصاف را پيموده است، وى مساله تحريف قرآن را طرح نموده و نسبت دادن | مؤلف اظهار الحق اگر چه سنى است ولى در بعض موارد اختلافى، را ه انصاف را پيموده است، وى مساله تحريف قرآن را طرح نموده و نسبت دادن این قول به شيعه اماميه اثنا عشريه را نسبتي ظالمانه و بي اساس دانسته و كلمات بزرگان شيعه را در این زمينه آورده، تصريح میكند كه اساس این نسبت جز روايات بي اعتباري كه در برخی از کتابهاي قدما به چشم میخورد، چيز ديگري نيست و این را نمي توان دليل و پايه اعتقاد یک ملت دانست، زيرا نقل روايتي كه دارای سندي ضعيف يا قابل تاویل باشد، نمي تواند مدرك عقيده كسي قرارگيرد. | ||
==روش تأليف== | ==روش تأليف== | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
مؤلف سعى دارد از پراكندگى و حاشيه پردازى پرهيز كند و بحث را به روشى متمركز و روشمند ارائه كند تا از موضوعات اصلى دور نشود. | مؤلف سعى دارد از پراكندگى و حاشيه پردازى پرهيز كند و بحث را به روشى متمركز و روشمند ارائه كند تا از موضوعات اصلى دور نشود. | ||
از مباحث جدلى پرهيز دارد، اگر چه از آن خالى نيست و بيشتر با استناد به نصوص مسيحى و نقد آنها و با آوردن شواهد بسيار، مدعيات خود را اثبات مى نمايد، بنابراین روش او بيشتر نقلى و عقلى است تا جدلى، دغدغه اصلى او ابطال آموزههاى مسيحيت است كه با نشان دادن تناقضات درونى مسيحيان و با رد شبهات عليه اسلام، در پى رسيدن به | از مباحث جدلى پرهيز دارد، اگر چه از آن خالى نيست و بيشتر با استناد به نصوص مسيحى و نقد آنها و با آوردن شواهد بسيار، مدعيات خود را اثبات مى نمايد، بنابراین روش او بيشتر نقلى و عقلى است تا جدلى، دغدغه اصلى او ابطال آموزههاى مسيحيت است كه با نشان دادن تناقضات درونى مسيحيان و با رد شبهات عليه اسلام، در پى رسيدن به این مقصود است. | ||
اكثر مطالب را بدليل تسلط پروتستانها در هند از آثار آنها آورده، و به غيراز ترجمههاى عهد عتيق و جديد، به تفاسير كتاب مقدس مراجعه كرده، از آنها نقلمىكند. در ادامه به نقد عبارات ميزان الحق پرداخته، اشتباهات تاريخى و نقلقولهاى اشتباه وى را متذكر مىشود. | اكثر مطالب را بدليل تسلط پروتستانها در هند از آثار آنها آورده، و به غيراز ترجمههاى عهد عتيق و جديد، به تفاسير كتاب مقدس مراجعه كرده، از آنها نقلمىكند. در ادامه به نقد عبارات ميزان الحق پرداخته، اشتباهات تاريخى و نقلقولهاى اشتباه وى را متذكر مىشود. | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
داراى چهار فصل است: الف)پيرامون نام و تعداد کتابهاى عهدين است. موارد تشكیک و ترديد آنها را بيان مىدارد و نتيجه مىگيرد كه دينى كه در الهام و وحى بودن کتابهايش شك است، چگونه خود را حق مىداند؟! | داراى چهار فصل است: الف)پيرامون نام و تعداد کتابهاى عهدين است. موارد تشكیک و ترديد آنها را بيان مىدارد و نتيجه مىگيرد كه دينى كه در الهام و وحى بودن کتابهايش شك است، چگونه خود را حق مىداند؟! | ||
ب) به عدم تواتر در اسناد کتابهاى عهدين میپردازد، مىگوید: هنگامى كتابى آسمانى و واجبالتسليم است كه يقين داشته باشيم، | ب) به عدم تواتر در اسناد کتابهاى عهدين میپردازد، مىگوید: هنگامى كتابى آسمانى و واجبالتسليم است كه يقين داشته باشيم، این كتاب از فلان پيامبر و به سند متصل بدون تغيير و تبديل به دست ما رسيده است، اما هيچیک از کتابهاى عهدين اينگونه نيستند، پس چگونه مسيحيان ما را به پذيرش آن فرا مىخوانند؟ | ||
ج) به اغلاط و اختلافات عهدين مىپردازد. نخست به اختلافات عهد عتيق با عهد جديد پرداخته و با تطبيق آيات آنها با یکديگر به یکصد و بيست و پنج اختلاف اشاره میکند. سپس به بيان اغلاط عهدين میپردازد، و یکصد و ده غلط، را كه بيشتر آنها از اناجيل است، بيان كرده است. | ج) به اغلاط و اختلافات عهدين مىپردازد. نخست به اختلافات عهد عتيق با عهد جديد پرداخته و با تطبيق آيات آنها با یکديگر به یکصد و بيست و پنج اختلاف اشاره میکند. سپس به بيان اغلاط عهدين میپردازد، و یکصد و ده غلط، را كه بيشتر آنها از اناجيل است، بيان كرده است. | ||
د) به ادعاى الهامى بودن تمام کتابها يا تمام مطالب مندرج در عهدين پرداخته و با هفده دليل، آن را نقد كرده، بيان مى دارد كه بنابه تصريح مسيحيان انجيلى به نام انجيل مرجع كه اناجيل ديگر را از آن گرفتهاند، موجود بوده و | د) به ادعاى الهامى بودن تمام کتابها يا تمام مطالب مندرج در عهدين پرداخته و با هفده دليل، آن را نقد كرده، بيان مى دارد كه بنابه تصريح مسيحيان انجيلى به نام انجيل مرجع كه اناجيل ديگر را از آن گرفتهاند، موجود بوده و این نشان مىدهد كه اناجيل ملهم نبوده و آنها را از روى متن ديگرى نوشتهاند كه آن متن از بين رفته است. به عبارت ديگر انجيلى كه قرآن از آن ياد مىكند از بين رفته است و اناجيلِ مكتوبِانسانهاى غيرمعصوم، باقى مانده است. | ||
باب دوم: وقوع تحريف در عهدين | باب دوم: وقوع تحريف در عهدين | ||
مؤلف مىنویسد: ما با مسيحيان در تحريف معنوى اختلافى نداريم، زيرا آنان نيز معتقدند كه يهوديان در تفسير عهد عتيق، مرتكب تحريف معنوى شدند. آنچه پروتستانها منكر آن هستند، تحريف لفظى در سه بخش است: تحريف لفظى به تبديل، تحريف لفظى به زياده و تحريف لفظى به نقصان. در بخش تحريف لفظى به تبديل، به مواردى از | مؤلف مىنویسد: ما با مسيحيان در تحريف معنوى اختلافى نداريم، زيرا آنان نيز معتقدند كه يهوديان در تفسير عهد عتيق، مرتكب تحريف معنوى شدند. آنچه پروتستانها منكر آن هستند، تحريف لفظى در سه بخش است: تحريف لفظى به تبديل، تحريف لفظى به زياده و تحريف لفظى به نقصان. در بخش تحريف لفظى به تبديل، به مواردى از این تحريفات اشاره كرده است، برای مثال فاصله زمانى ميان خلق آدم تا طوفان نوح، در نسخه عبرى، 1656 سال، در نسخه يونانى، 2262 سال و در نسخه سامرى، 1307 سال است، فاصله زمانى ميان طوفان نوح تا ولادت حضرت ابراهيم(ع) در عبرى، 292 سال، در يونانى، 1072 سال و در سامرى، 942 سال است. در تحريف لفظى به زياده نيز به چهل و پنج شاهد اشاره و آنها را دليل افزودن برخى مطالب به عهدين مىداند. و در تحريف لفظى به نقصان به بيست شاهد اشاره كرده، مىنویسد: در نسخه عبرى كتاب مقدس، عباراتى هست كه در نسخه يونانى و سامرى نيست و بالعكس، كه نشان از نقصان يا زياده است. | ||
بنابراین، كتب عهدين قبل از اسلام بدون سند متصل و قطعى، به دوران اسلام رسيد و قبل از آن، تحريفاتى در آن صورت گرفته و برخى تحريفات بعد از اسلام انجام گرفته است. لذا اختلاف شديد نسخهها، نشانه بىاعتبارى و عدم الهام و بالتبع عدم حجيّت آنها است و اعتراف مسيحيان به تحريف از نوع نقصان و زيادت، نشانه تحريف در دين موسى و عيسى است. | بنابراین، كتب عهدين قبل از اسلام بدون سند متصل و قطعى، به دوران اسلام رسيد و قبل از آن، تحريفاتى در آن صورت گرفته و برخى تحريفات بعد از اسلام انجام گرفته است. لذا اختلاف شديد نسخهها، نشانه بىاعتبارى و عدم الهام و بالتبع عدم حجيّت آنها است و اعتراف مسيحيان به تحريف از نوع نقصان و زيادت، نشانه تحريف در دين موسى و عيسى است. | ||
خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
مؤلف در تعريف نسخ، مىنویسد: نسخ يعنى بيان سپرىشدن زمان اجراى حكم. بنابراین در قصص، تاريخ، امور قطعى عقلى، امور حسى، ادعيه و احكام واجبالذات نسخ راه ندارد، بلكه نسخ در احكام عملى است. نویسنده در ادامه به برخى از احكامى كه در شريعت آدم وجود داشته و در شريعت نوح نسخ شده يا در شرايع سابق بوده و در شريعت حضرت موسى نسخ شده است، اشاره مىكند. | مؤلف در تعريف نسخ، مىنویسد: نسخ يعنى بيان سپرىشدن زمان اجراى حكم. بنابراین در قصص، تاريخ، امور قطعى عقلى، امور حسى، ادعيه و احكام واجبالذات نسخ راه ندارد، بلكه نسخ در احكام عملى است. نویسنده در ادامه به برخى از احكامى كه در شريعت آدم وجود داشته و در شريعت نوح نسخ شده يا در شرايع سابق بوده و در شريعت حضرت موسى نسخ شده است، اشاره مىكند. | ||
وى معتقد است كه به دليل نسخ شريعت موسوى به دست پولس، اصل مسئله نسخ مورد پذيرش مسيحيان است، ولى سخن بر سر | وى معتقد است كه به دليل نسخ شريعت موسوى به دست پولس، اصل مسئله نسخ مورد پذيرش مسيحيان است، ولى سخن بر سر این است كه آيا در خود مسيحيت نيز نسخ راه دارد يا خير؟ مسيحيان مدعىاند كه در مسيحيت چيزى نسخشدنى نيست، اما با مراجعه به اناجيل موارد متعددى را مىتوان يافت كه نسخشده و خود مسيحيان نيز آن را پذيرفتهاند. | ||
باب چهارم: در ابطال تثليث | باب چهارم: در ابطال تثليث | ||
خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
در فصل سوم به ابطال ادله نقليّه بر الوهيت مسيح با نقد آياتى كه از آنها الوهيت مسيح استنباط مىشود، پرداخته است. | در فصل سوم به ابطال ادله نقليّه بر الوهيت مسيح با نقد آياتى كه از آنها الوهيت مسيح استنباط مىشود، پرداخته است. | ||
باب پنجم: در اثبات اينكه قرآن كلام خداست و ردّ اقوال كشيشان در | باب پنجم: در اثبات اينكه قرآن كلام خداست و ردّ اقوال كشيشان در این باب: | ||
در | در این بخش در فصل اول به بيان معجزه بودن قرآن پرداخته، اثبات مىكند كه قرآن كلام خداست. در این زمينه از بلاغت، فصاحت، تحدى قرآن، اخبار به غيب، اخبار صحيح از اُمم سابق، كشف اسرار منافقان، وجود معارف جزئى، عدم وجود اختلاف و غلط در قرآن و الفاظ كم با معناى زياد، بهعنوان ادله اعجاز و كلام خدابودن قرآن ياد كرده است. | ||
در فصل دوم به پنج شبهه مهم مسيحيان بر قرآن اشاره كرده، به ردّ آنها ميپردازد. فصل سوم در اثبات صحت احاديث نبوى موجود در صحاح ستة بوده، و فصل چهارم در دفع شبهات مسيحيان نسبت به احاديث نبوى مىباشد. | در فصل دوم به پنج شبهه مهم مسيحيان بر قرآن اشاره كرده، به ردّ آنها ميپردازد. فصل سوم در اثبات صحت احاديث نبوى موجود در صحاح ستة بوده، و فصل چهارم در دفع شبهات مسيحيان نسبت به احاديث نبوى مىباشد. | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
نویسنده بعد از مطلب فوق، هيجده بشارت را بيان مىكند، برای نمونه، در باب 18 سفر تثنيه آمده است: «به زودى پيامبرى مثل تو در ميان برادرانت مىفرستيم». | نویسنده بعد از مطلب فوق، هيجده بشارت را بيان مىكند، برای نمونه، در باب 18 سفر تثنيه آمده است: «به زودى پيامبرى مثل تو در ميان برادرانت مىفرستيم». | ||
در فصل دوم به دفع مطاعن پرداخته است، ابتدا به ديدگاه پروتستانها در باب عصمت انبيا پرداخته و اثبات مىكند كه مسيحيان معتقدند كه انبيا گناه كبيره انجام مىدهند، بنا بر | در فصل دوم به دفع مطاعن پرداخته است، ابتدا به ديدگاه پروتستانها در باب عصمت انبيا پرداخته و اثبات مىكند كه مسيحيان معتقدند كه انبيا گناه كبيره انجام مىدهند، بنا بر این برخى مطاعنى كه درباره حضرت محمد(ص) نقل كردهاند و نشان از عدم عصمت وى دارد، بنابر اصول آنها هيچ قدحى نسبت به ايشان محسوب نمىشود، اما وى به جواب آنها پرداخته، و ردّ مىنمايد. | ||
از جملهى آنها، ايراد بر رواج اسلام با شمشير، و تعدد زوجات پيامبر است كه به آنها پاسخ مىدهد. | از جملهى آنها، ايراد بر رواج اسلام با شمشير، و تعدد زوجات پيامبر است كه به آنها پاسخ مىدهد. | ||
خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
اين كتاب فراتر از ده چاپ دارد كه بهترين آنها به تحقيق دكتر محمد احمد خليل ملكاوى در چهار جلد در مصر صورت گرفته است. دكتر ملكاوى در مقدمه مفصل خویش به مباحثى همچون هند در قرن سيزده، زندگانى شيخ رحمتالله هندى، دليل تأليف، چاپها، ترجمهها، روش تصحيح و يافتن نسخه دست نوشت مؤلف، مىپردازد و مىنویسد: «كتاب حاضر با نسخه دستنوشتِ مؤلف كه در مكه موجود است و چاپ اول آن كه توسط مؤلف مقابله شده، تطبيق داده شده، و اكثر آثارى را كه مؤلف در | اين كتاب فراتر از ده چاپ دارد كه بهترين آنها به تحقيق دكتر محمد احمد خليل ملكاوى در چهار جلد در مصر صورت گرفته است. دكتر ملكاوى در مقدمه مفصل خویش به مباحثى همچون هند در قرن سيزده، زندگانى شيخ رحمتالله هندى، دليل تأليف، چاپها، ترجمهها، روش تصحيح و يافتن نسخه دست نوشت مؤلف، مىپردازد و مىنویسد: «كتاب حاضر با نسخه دستنوشتِ مؤلف كه در مكه موجود است و چاپ اول آن كه توسط مؤلف مقابله شده، تطبيق داده شده، و اكثر آثارى را كه مؤلف در این كتاب مورد استناد قرار داده، بررسى نموده و تطبيق دادهايم». | ||
چاپ ديگرى كه شهرت دارد، چاپ دو جلدى با تصحيح و تحقيق عمر الدّسوقى است كه در بيروت در دو جلد به چاپ رسيده و ايشان در مقدمه به مباحثى چون استعمار و تهاجم فرهنگى غرب، نحوه نفوذ و گسترش اسلام در هند، تبشير مسيحيت با تضعيف اسلام، مناظره علماى اسلام با علماى مسيحى و تأليف كتاب اظهار الحق اشاره دارد و بيان مى دارد كه چون زبان اصلى مؤلف عربى نبوده متن كتاب داراى اغلاط و اشتباهات لغوى و ادبى است كه سعى در اصلاح آن شده است، البته با قيد اصل عبارت در پاورقى، نكته ديگر در | چاپ ديگرى كه شهرت دارد، چاپ دو جلدى با تصحيح و تحقيق عمر الدّسوقى است كه در بيروت در دو جلد به چاپ رسيده و ايشان در مقدمه به مباحثى چون استعمار و تهاجم فرهنگى غرب، نحوه نفوذ و گسترش اسلام در هند، تبشير مسيحيت با تضعيف اسلام، مناظره علماى اسلام با علماى مسيحى و تأليف كتاب اظهار الحق اشاره دارد و بيان مى دارد كه چون زبان اصلى مؤلف عربى نبوده متن كتاب داراى اغلاط و اشتباهات لغوى و ادبى است كه سعى در اصلاح آن شده است، البته با قيد اصل عبارت در پاورقى، نكته ديگر در این چاپ استخراج اعلام كتاب است كه در پایان جلد اول آورده شده است. | ||
چاپ موجود نيز در لبنان توسط دار الكتب العلميه بيروت، بدون تصحيح و تحقيق در یک مجلد، در قطع وزيرى به طبع رسيده است. | چاپ موجود نيز در لبنان توسط دار الكتب العلميه بيروت، بدون تصحيح و تحقيق در یک مجلد، در قطع وزيرى به طبع رسيده است. |
ویرایش