۶۱٬۱۸۹
ویرایش
المعجم الشامل للتراث العربي المطبوع: المستدرک «1»: تفاوت میان نسخه‌ها
المعجم الشامل للتراث العربي المطبوع: المستدرک «1» (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۵ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۷:۲۴
، ۵ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =المستدرک «1» | | عنوان‌های دیگر =المستدرک «1» | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[تدمری، عمر عبدالسلام]] ( | [[تدمری، عمر عبدالسلام]] (نویسنده) | ||
[[شنطی، عصام محمد]] (مراجعه) | [[شنطی، عصام محمد]] (مراجعه) | ||
[[ناجی، هلال]] ( | [[ناجی، هلال]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =Z 3013 /* | | کد کنگره =Z 3013 /* | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = 1417 ق یا 1996 م | | سال نشر = 1417 ق یا 1996 م | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03302AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
هلال ناجى در مقدمه بر كتاب، پيشينه نگارش معجم‌هايى كه در اين موضوع به نگارش درآمده را بررسى كرده است. وى به معجم محمد عيسى صالحيه كه دقيقاً با همين عنوان «المعجم الشامل للتراث العربي المطبوع» به چاپ رسيده، اشاره مى‌كند و آن را معجمى جليل‌القدر مى‌خواند كه | هلال ناجى در مقدمه بر كتاب، پيشينه نگارش معجم‌هايى كه در اين موضوع به نگارش درآمده را بررسى كرده است. وى به معجم محمد عيسى صالحيه كه دقيقاً با همين عنوان «المعجم الشامل للتراث العربي المطبوع» به چاپ رسيده، اشاره مى‌كند و آن را معجمى جليل‌القدر مى‌خواند كه نویسنده‌اش با كمال تواضع آن را «لبنة صغيرة» مى‌خواند و حقيقت آن است كه در اين معجم، تلاش بسيار بزرگى در گردآورى نام مردان بزرگ انجام گرفته است. | ||
اگرچه كار بسيار بزرگى در اين معجم انجام گرفته است، اما نمى‌توان آن را «كامل» توصيف نمود؛ چراكه موضوع آن به لحاظ زمانى و مكانى وسعت دارد و تعداد مخطوطات عربى و نويسندگان آنها زياد بوده و به لحاظ تأليفاتى كه در آينده خواهد آمد نياز به تكامل دارد. | اگرچه كار بسيار بزرگى در اين معجم انجام گرفته است، اما نمى‌توان آن را «كامل» توصيف نمود؛ چراكه موضوع آن به لحاظ زمانى و مكانى وسعت دارد و تعداد مخطوطات عربى و نويسندگان آنها زياد بوده و به لحاظ تأليفاتى كه در آينده خواهد آمد نياز به تكامل دارد. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
هلال ناجى در ادامه به بررسى معجم محمد عيسى صالحيه پرداخته و آن را داراى اشكالاتى مى‌داند. در جزء اول كتاب، نوشته‌هاى مؤلفينى كه اسامى آنها يكى و زمان آنها متفاوت است اشتباه شده است؛ به‌عنوان مثال مى‌توان به تأليفات امية بن ابى‌الصلت كه شاعرى است در دوران جاهليت و بنا بر قول صحيح‌تر متوفاى سال 8ق و دومى امية بن عبدالعزيز ابوالصلت الدانى متولد 460ق و متوفاى 529ق و اندلسى است، اشاره كرد. همچنان‌كه بين اسفرائينى‌ها كه به لحاظ اسم و وفات مختلف هستند اين اشتباه رخ داده است: كتاب «التبصير في‌الدين و تمييز الفرقة الناجية عن الفرقة الهالكين»، به ابراهيم بن محمد اسفرائينى متوفاى 418ق و همين كتاب به اسفرائينى ديگرى به نام عمادالدين شاهفور بن طاهر بن محمد متوفاى 471ق، نسبت داده شده است. | هلال ناجى در ادامه به بررسى معجم محمد عيسى صالحيه پرداخته و آن را داراى اشكالاتى مى‌داند. در جزء اول كتاب، نوشته‌هاى مؤلفينى كه اسامى آنها يكى و زمان آنها متفاوت است اشتباه شده است؛ به‌عنوان مثال مى‌توان به تأليفات امية بن ابى‌الصلت كه شاعرى است در دوران جاهليت و بنا بر قول صحيح‌تر متوفاى سال 8ق و دومى امية بن عبدالعزيز ابوالصلت الدانى متولد 460ق و متوفاى 529ق و اندلسى است، اشاره كرد. همچنان‌كه بين اسفرائينى‌ها كه به لحاظ اسم و وفات مختلف هستند اين اشتباه رخ داده است: كتاب «التبصير في‌الدين و تمييز الفرقة الناجية عن الفرقة الهالكين»، به ابراهيم بن محمد اسفرائينى متوفاى 418ق و همين كتاب به اسفرائينى ديگرى به نام عمادالدين شاهفور بن طاهر بن محمد متوفاى 471ق، نسبت داده شده است. | ||
نویسنده معجم مذكور همچنين در برخى از اسامى تحريف صورت داده است، مانند: شاعر عراقى كاظم الأزرى كه او را كاظم الأزدى ناميده كه تحريف است و چه‌بسا اشتباه چاپى باشد. | |||
عيسى صالحيه همچنين بسيارى از نوشته‌ها و نويسندگان را از قلم انداخته كه در معجم حاضر ذكر شده است. | عيسى صالحيه همچنين بسيارى از نوشته‌ها و نويسندگان را از قلم انداخته كه در معجم حاضر ذكر شده است. | ||
همچنين در ترتيب اسامى مؤلفين و مداخل آنها اشتباه صورت گرفته است كه تصحيح شده است؛ به‌عنوان نمونه ابراهيم بن محمد بن ابراهيم حلبى، | همچنين در ترتيب اسامى مؤلفين و مداخل آنها اشتباه صورت گرفته است كه تصحيح شده است؛ به‌عنوان نمونه ابراهيم بن محمد بن ابراهيم حلبى، نویسنده كتاب «غنية المتملى في شرح منية المصلى» و «ملتقى الأبحر» را در حرف «الف» قرار داده و صحيح آن است كه در حرف «حاء» بيايد. همچنين ابراهيم بن هرمه قرشى، شاعر صاحب ديوان معروف، متوفاى 176ق را در حرف «الف» قرار داده است، سپس تكرار كرده و او را در حرف «هاء» نيز ذكر كرده است كه اولى نادرست و دومى درست است. | ||
با اين اوصاف، هلال ناجى، اگرچه برخى مداخل اسامى مؤلفين معجم محمد عيسى صالحيه را داراى اضطراب مى‌داند، اما ساختار عمومى آن را صحيح مى‌داند. وى همچنين تلاش خود را در جهت اصلاح نقائص جزء اول كتاب دانسته و باب تصحيح و تكميل را براى ديگر محققین باز مى‌داند.<ref>مقدمه كتاب، ص5 - 11</ref> | با اين اوصاف، هلال ناجى، اگرچه برخى مداخل اسامى مؤلفين معجم محمد عيسى صالحيه را داراى اضطراب مى‌داند، اما ساختار عمومى آن را صحيح مى‌داند. وى همچنين تلاش خود را در جهت اصلاح نقائص جزء اول كتاب دانسته و باب تصحيح و تكميل را براى ديگر محققین باز مى‌داند.<ref>مقدمه كتاب، ص5 - 11</ref> | ||