۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =کتاب المحاضرات و المحاورات | | عنوانهای دیگر =کتاب المحاضرات و المحاورات | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر]] ( | [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر]] (نویسنده) | ||
[[جبوری، یحیی وهیب]] (محقق) | [[جبوری، یحیی وهیب]] (محقق) | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| سال نشر = 1424 ق یا 2003 م | | سال نشر = 1424 ق یا 2003 م | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02500AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
كتاب به زبان عربى و در اواخر سده نهم يا اوايل سده دهم هجرى نوشته شده است. | كتاب به زبان عربى و در اواخر سده نهم يا اوايل سده دهم هجرى نوشته شده است. | ||
هدف | هدف نویسنده از نگارش اين اثر، آن است كه ثمرات كتابهايى كه او را به شگفت آورده و نيز فنون پراكنده نظم و نثر و... را به خواننده ارائه كند. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب با دو مقدمه محقق و | كتاب با دو مقدمه محقق و نویسنده آغاز و مطالب بدون تبويب و فصلبندى خاصى، تدوين شده است. | ||
علم محاضره، بهعنوان بخشى از علوم ادبى، عبارت است از استعمال كلمات افراد بليغ در اثناء صحبت در موقع مناسب به نحو حكايت. هدف اين علم پرهيز از لغزشهايى است كه هنگام نقل كلمات ديگران روى مىدهد. بهطور كلى، محاضرات عبارت است از مجموعههاى ادبى كه حاوى برگزيدههايى از نظم و نثر عربى و اسلامى است. در محاضرات، كتابهاى مختلفى نوشته شده است كه جداى از تفاوت در اسلوب و روش و باببندى، همگى در يك نقطه مشتركند و آن اينكه تمامى آنها، دربردارنده گزيدههاى احاديث، داستانها، نوادر، مقامات، طرائف، فوائد لغوى و ادبى و تاريخى، نمونههايى از شعر به عنوان استشهاد و غيره هستند. | علم محاضره، بهعنوان بخشى از علوم ادبى، عبارت است از استعمال كلمات افراد بليغ در اثناء صحبت در موقع مناسب به نحو حكايت. هدف اين علم پرهيز از لغزشهايى است كه هنگام نقل كلمات ديگران روى مىدهد. بهطور كلى، محاضرات عبارت است از مجموعههاى ادبى كه حاوى برگزيدههايى از نظم و نثر عربى و اسلامى است. در محاضرات، كتابهاى مختلفى نوشته شده است كه جداى از تفاوت در اسلوب و روش و باببندى، همگى در يك نقطه مشتركند و آن اينكه تمامى آنها، دربردارنده گزيدههاى احاديث، داستانها، نوادر، مقامات، طرائف، فوائد لغوى و ادبى و تاريخى، نمونههايى از شعر به عنوان استشهاد و غيره هستند. | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
[[سيوطى]] نيز در اثر حاضر، همان روش نويسندگان قبل از خود را در پيش گرفته است. | [[سيوطى]] نيز در اثر حاضر، همان روش نويسندگان قبل از خود را در پيش گرفته است. | ||
روش | روش نویسنده در اين كتاب، بىشباهت به روش حصرى قيروانى در «زهر الآداب» نيست، جز از اين جهت كه [[سيوطى]] از يك كتاب، مجموعه بزرگى از نصوص را برگزيده و بعد از فراغت از آن، به سراغ كتاب ديگر رفته است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه محقق، مطالبى در مورد | در مقدمه محقق، مطالبى در مورد نویسنده و اثر او بيان شده و [[سيوطى]] نيز در مقدمه كتاب، طبيعت اثر خود و نيز روش آن را توضيح داده است. | ||
از جمله موضوعات و كتبى كه | از جمله موضوعات و كتبى كه نویسنده به بحث و بررسى پيرامون آنها و مطالب مندرج در آنها پرداخته، عبارتند از: انشاء شهاب مراغى در ذكر علم؛ مراثى پيامبر(ص)؛ تاريخ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]]؛ مستحسنات كتاب «الزهد» امام [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] و «الغرر من الأخبار»؛ «تاريخ الصلاح [[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]]»؛ «حياة الحيوان» كمال دميرى؛ «كتاب العشق و العشاق» عبدالعزيز عبدالرحمن بن مهذب؛ «النهاية» [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]]؛ مفاخره بين شمشير و قلم؛ «كتاب الأشراف» ابن ابىدنيا و... | ||
نویسنده از دهها كتاب در موضوعات و فنون مختلف كه برخى در دسترس ما هستند و برخى مفقود گشتهاند، مطالبى را نقل كرده است. مطالبى كه وى برگزيده، در طولانى و كوتاه بودن متفاوت است. برخى چنان كوتاهند كه از چند سطر تجاوز نمىكنند و برخى ديگر آنچنان طولانى كه صفحاتى چند را به خود اختصاص مىدهند. | |||
ويژگى مهم اين اثر، روش خاص | ويژگى مهم اين اثر، روش خاص نویسنده در نگارش كتاب است. برخى از گزيده و مجموعههاى ادبى، تبويب و تقسيم را بهعنوان يك روش در پيش مىگيرند؛ مثلاًكتاب «بهجة المجالس» [[ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله|ابن عبدالبر]]، به 132 باب تقسيم شده است. يا «تذكره حمدونيه»، داراى 50 باب و هر باب مشتمل بر چند فصل است، ولى [[سيوطى]] در اين اثر، خود را مقيد به اين تقسيمات نكرده است، بلكه گزيدههاى او، مطالبى از يك كتاب است و تا از كتابى فراغت حاصل نمىكند، به سراغ كتاب ديگر نمىرود. عناوينى كه او به كار مىبرد، اينگونهاند: منتخبات من كتاب...، مستحسنات من كتاب...، منتقى من كتاب... و... و هرگاه گزارشش از يك كتاب به پایان مىرسد، به نحوى اين اتمام را اعلام مىدارد؛ مثلاًمىگويد: هذا كله في تاريخ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] يا آخر المنتخب من تذكرة اليغمورى و... با اين وصف مىبينيم كه از تقسيم و تبويب رايج اثرى در كتاب وى نيست. اين نحوه برخورد، در واقع حكايت از روحيه امانتدارى در نقل نصوص از جانب [[سيوطى]] دارد. او هر مطلبى را كه نقل مىكند، به صاحبش نسبت مىدهد و در واقع اين ويژگىاى است كه [[سيوطى]] بدان شناخته شده است. | ||
ارزشمندى كتاب سيوطى، از اين جهت نيز قابل توجه است كه وى برخى مطالب را از كتابهايى كه هماكنون در دسترس ما قرار ندارند، نقل مىكند و بدين ترتيب گنجينهاى عظيم براى ما فراهم مىآورد. | ارزشمندى كتاب سيوطى، از اين جهت نيز قابل توجه است كه وى برخى مطالب را از كتابهايى كه هماكنون در دسترس ما قرار ندارند، نقل مىكند و بدين ترتيب گنجينهاى عظيم براى ما فراهم مىآورد. |
ویرایش