۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
اين مثنوى، همانند مثنوى مولوى، در بحر رمل سروده شده است. در | اين مثنوى، همانند مثنوى مولوى، در بحر رمل سروده شده است. در این کتاب، مطالب اخلاقى و عرفانى در ضمن حكايات و داستانهاى شيرين و تمثيلات دلپذير آمده است. اسيرى، با استفاده از آيات قرآنى و احاديث نبوى و كلمات مشايخ صوفيه از قبيل معروف كرخى و سرى و جنيد بغدادى، دقايق و ظرايف عرفانى را به بهترين وجه بيان نموده است. تعداد ابيات این مثنوى، بيش از سه هزار بيت بوده و نسخه تصحيح شده توسط سيدعلى آل داوود با توجه به مقايسه جميع نسخ خطى موجود، حاوى 3160 بيت مىباشد. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
پارهاى از مطالب مطرح شده در | پارهاى از مطالب مطرح شده در این کتاب، به این شرح است: | ||
1. از آنجا كه خداوند متعال امر فرموده كه: '''«ادعونى استجب لكم»'''، لذا اسيرى ابتدا به دعا و مناجات مىپردازد، سپس به بعضى از احوال و اطوار صورى و معنوى سالكان راه طريقت اشاره مىكند. | 1. از آنجا كه خداوند متعال امر فرموده كه: '''«ادعونى استجب لكم»'''، لذا اسيرى ابتدا به دعا و مناجات مىپردازد، سپس به بعضى از احوال و اطوار صورى و معنوى سالكان راه طريقت اشاره مىكند. | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
7. حق تعالى به دل بايزيد بسطامى القاء نمود كه خزائن غيب من از هر چيزى پر است، لذا از تو فقط مسكنت و تذلّل و نياز مىخواهم. | 7. حق تعالى به دل بايزيد بسطامى القاء نمود كه خزائن غيب من از هر چيزى پر است، لذا از تو فقط مسكنت و تذلّل و نياز مىخواهم. | ||
8. سالك بايد آتش طلب را در دل روشن كند تا در اثر مجاهدات نفسانى به وصل حضرت حقّ موفق شود و حكايت سرى در | 8. سالك بايد آتش طلب را در دل روشن كند تا در اثر مجاهدات نفسانى به وصل حضرت حقّ موفق شود و حكايت سرى در این باره قابل توجّه است. | ||
9. صحبت اهل دل، انسان را بهطور كلّى عوض مىكند. | 9. صحبت اهل دل، انسان را بهطور كلّى عوض مىكند. | ||
10. انسان اگر در طريقت، شيخ و راهنمايى نداشته باشد به جايى نمىرسد. سالكان راه دين چهار قسمند و در | 10. انسان اگر در طريقت، شيخ و راهنمايى نداشته باشد به جايى نمىرسد. سالكان راه دين چهار قسمند و در این ميان، مجذوب مطلق، از همه بهتر است و صلاحيّت رهبرى طريقت را دارد و حكايت زاهدى كه در زمان بايزيد در تقوا يگانه بود، درخور اهميت است. | ||
11. بايزيد، یک شب در خواب حضرت حق را مشاهده كرده و راه وصال وى را طلب مىكند و حق تعالى، در جواب مىفرمايد: اگر هستى خود را ترك كنى، مرا خواهى يافت و حجاب راه تو، هستى تو است. | 11. بايزيد، یک شب در خواب حضرت حق را مشاهده كرده و راه وصال وى را طلب مىكند و حق تعالى، در جواب مىفرمايد: اگر هستى خود را ترك كنى، مرا خواهى يافت و حجاب راه تو، هستى تو است. | ||
خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
24. معصيتى كه انسان را به عذر درآورد، بهتر از طاعتى است كه او را به عجب درآورد. | 24. معصيتى كه انسان را به عذر درآورد، بهتر از طاعتى است كه او را به عجب درآورد. | ||
25. عشق، از هستى خود وارستن و به مقام سرمدى پيوستن است و در | 25. عشق، از هستى خود وارستن و به مقام سرمدى پيوستن است و در این ميان گفتوگوى عشق و عقل جالب توجّه است. | ||
26. خداوند متعال غير از شرك، همهى گناهان را مىبخشد. | 26. خداوند متعال غير از شرك، همهى گناهان را مىبخشد. | ||
27. اهل عرفان داراى مراتب محو، صحو، فرق، جمع و جمع الجمع مىباشند و در | 27. اهل عرفان داراى مراتب محو، صحو، فرق، جمع و جمع الجمع مىباشند و در این ميان، مقام جمع الجمع از بقيّه مراتب بالاتر است و مرتبهاى فوق آن متصور نيست. | ||
28. شخصى از پير بسطام سؤال مىكند كه راه بهسوى حضرت ذو الجلال چيست؟ بايزيد در جواب مىگوید: وقتى تو از ميان برخیزى و هستى خود را نيست كنى، آن وقت حقّ آشكار مىگردد. | 28. شخصى از پير بسطام سؤال مىكند كه راه بهسوى حضرت ذو الجلال چيست؟ بايزيد در جواب مىگوید: وقتى تو از ميان برخیزى و هستى خود را نيست كنى، آن وقت حقّ آشكار مىگردد. |
ویرایش