۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' اين ' به ' این '
جز (جایگزینی متن - 'سيد ' به 'سيد') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
'''أسباب نزول القرآن'''، اثر ابوالحسن [[على بن احمد واحدى نيشابورى]] (متوفاى سال 468ق) است. مصنف، «أسباب النزول» را به ترتيب سورههاى قرآن از آيه تسميه سوره حمد تا انتهاى قرآن پى گرفته و ذيل هر آيه سبب و شأن نزول آن را از راویان مختلف نقل نموده است؛ البته أسباب النزول واحدى شامل تمامى آيات قرآن نيست و تنها شأن نزول آياتى را كه توانسته جمعآورى كند و يا برای او روايتى نقل شده را احصا نموده است. وى از مجموع سور قرآن، راجع به 82 سوره، 883 مورد سبب نزول نقل كرده است. | '''أسباب نزول القرآن'''، اثر ابوالحسن [[على بن احمد واحدى نيشابورى]] (متوفاى سال 468ق) است. مصنف، «أسباب النزول» را به ترتيب سورههاى قرآن از آيه تسميه سوره حمد تا انتهاى قرآن پى گرفته و ذيل هر آيه سبب و شأن نزول آن را از راویان مختلف نقل نموده است؛ البته أسباب النزول واحدى شامل تمامى آيات قرآن نيست و تنها شأن نزول آياتى را كه توانسته جمعآورى كند و يا برای او روايتى نقل شده را احصا نموده است. وى از مجموع سور قرآن، راجع به 82 سوره، 883 مورد سبب نزول نقل كرده است. | ||
«أسباب النزول» حاصل زحمات حدود 40 ساله مصنف و از اولين کتابهاى مدون موجود در | «أسباب النزول» حاصل زحمات حدود 40 ساله مصنف و از اولين کتابهاى مدون موجود در این علم مىباشد. | ||
مصنف در انگيزه تأليف مىنویسد: «ابن سيرين مىگوید: درباره آيهاى از قرآن از عبيد سؤال كردم، عبيد گفت: از خدا بپرهيز و گفتار محكم برگو، كسانى كه عالم به شأن نزول آيات بودند، از بين رفتند و امروز هركس خبرى درباره شأن نزول آيات اختراع مىكند و دروغ و افترائى كه منشأ و پايه آن بر نادانى است، در آن باره مىگوید، بدون توجه به اينكه هركسى كه مرتكب لغزش در نقل خبر مىشود، جايگاهش جهنم مىباشد. | مصنف در انگيزه تأليف مىنویسد: «ابن سيرين مىگوید: درباره آيهاى از قرآن از عبيد سؤال كردم، عبيد گفت: از خدا بپرهيز و گفتار محكم برگو، كسانى كه عالم به شأن نزول آيات بودند، از بين رفتند و امروز هركس خبرى درباره شأن نزول آيات اختراع مىكند و دروغ و افترائى كه منشأ و پايه آن بر نادانى است، در آن باره مىگوید، بدون توجه به اينكه هركسى كه مرتكب لغزش در نقل خبر مىشود، جايگاهش جهنم مىباشد. | ||
همين مطلب بود كه مرا وادار كرد كه کتابى به رشته تحرير درآورم كه جامع تمام اسباب نزول قرآن باشد؛ تا پویندگان | همين مطلب بود كه مرا وادار كرد كه کتابى به رشته تحرير درآورم كه جامع تمام اسباب نزول قرآن باشد؛ تا پویندگان این علم و كسانى كه در باب نزول آيات قرآن سخن مىگویند، به این کتاب مراجعه كنند و حقيقت را دريابند و از دروغ گفتن بىنياز شوند». | ||
==روش واحدى در أسباب النزول== | ==روش واحدى در أسباب النزول== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
روش واحدى در نقل روايات مختلف اسباب نزول، همان روش محدثين مىباشد؛ يعنى هيچگونه اظهار نظرى راجع به مضمون يا سند روايت، نمىنمايد. بنابراین رواياتى با سند ضعيف و همچنين مضامين موهون نظير قصه غرانيق، قصه مسحور شدن پيامبر(ص)، منقطع شدن وحى به سبب وجود ميته سگ در خانه پيامبر(ص)، در لابهلاى روايات منقول در أسباب النزول واحدى مشاهده مىشود. | روش واحدى در نقل روايات مختلف اسباب نزول، همان روش محدثين مىباشد؛ يعنى هيچگونه اظهار نظرى راجع به مضمون يا سند روايت، نمىنمايد. بنابراین رواياتى با سند ضعيف و همچنين مضامين موهون نظير قصه غرانيق، قصه مسحور شدن پيامبر(ص)، منقطع شدن وحى به سبب وجود ميته سگ در خانه پيامبر(ص)، در لابهلاى روايات منقول در أسباب النزول واحدى مشاهده مىشود. | ||
از خصوصيات أسباب النزول واحدى | از خصوصيات أسباب النزول واحدى این است كه سعى نموده داستانهاى تاريخى گذشتگان را بهعنوان شأن نزول، نقل ننمايد و تا حدود زيادى در این امر موفق شده است؛ بدين جهت داستان اصحاب كهف، موسى(ع) و خضر(ع)، ذوالقرنين، حضرت سليمان(ع)، ملكه سبا... را نياورده است؛ گرچه در سوره فيل، داستان ابرهه را بهعنوان شأن نزول مىنگارد، امّا شايد مرادش يادآورى واقعه باشد، نه شأن نزول. | ||
او با اينكه شافعىمذهب است، در پارهاى آيات شأن نزول را مطابق روايت شيعى نقل كرده است؛ مانند آيه 274 بقره، سوره آل عمران آيه مباهله، سوره مائده آيات 55 و 67، آيه سقاية الحاج سوره توبه، سوره احزاب آيه 33، سوره مجادله آيه نجوى و سوره دهر آيه 8. البته آياتى كه در شأن [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نازل شده، بيش از اينها مىباشد؛ منتهى همين مقدار را هم [[سيوطى]] در «لباب النقول»، اينگونه نقل نكرده است. | او با اينكه شافعىمذهب است، در پارهاى آيات شأن نزول را مطابق روايت شيعى نقل كرده است؛ مانند آيه 274 بقره، سوره آل عمران آيه مباهله، سوره مائده آيات 55 و 67، آيه سقاية الحاج سوره توبه، سوره احزاب آيه 33، سوره مجادله آيه نجوى و سوره دهر آيه 8. البته آياتى كه در شأن [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] نازل شده، بيش از اينها مىباشد؛ منتهى همين مقدار را هم [[سيوطى]] در «لباب النقول»، اينگونه نقل نكرده است. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
روش واحدى نقل گزارشى اسباب نزولها بدون كوچكترين تحليل مىباشد. از جهتى نيز بيشتر به شكل تفصيلى، وقايع را گزارش كرده و كمتر به خلاصهگویى پرداخته است؛ شايد | روش واحدى نقل گزارشى اسباب نزولها بدون كوچكترين تحليل مىباشد. از جهتى نيز بيشتر به شكل تفصيلى، وقايع را گزارش كرده و كمتر به خلاصهگویى پرداخته است؛ شايد این تفصيل، ناشى از اهتمام واحدى به نقش اسباب نزول در فهم قرآن باشد. ايشان معتقدند كه تفسير آيه بدون دانستن سبب نزول آن ممكن نيست و از ميان علوم قرآنى از ضرورت و اهميت بيشترى، برخوردار است. | ||
واحدى علاوه بر شأن نزول آيات در | واحدى علاوه بر شأن نزول آيات در این کتاب، بحث مستدلى در مورد اولين آيه و سورهاى كه فرو فرستاده شده و آخرين آيه و سورهاى كه نازل گرديده و اختلافى كه در آنهاست، نحوه نزول وحى، تشخيص آيات و سورههاى مكى و مدنى، گفتارى درباره ''' «بسم اللّه الرّحمن الرّحيم» ''' و سوره فاتحة الکتاب و...مطرح كرده است. | ||
==ترجمه أسباب النزول== | ==ترجمه أسباب النزول== | ||
کتاب أسباب النزول واحدى را امام برهان الدين ابراهيم بن عمر جعبرى (متوفاى 732ق)، با حذف اسانيد مختصر نموده، بدون اينكه ذكرى از أسباب النزول واحدى نمايد. [[سيوطى]] نيز در لباب النقول استفاده شايانى از | کتاب أسباب النزول واحدى را امام برهان الدين ابراهيم بن عمر جعبرى (متوفاى 732ق)، با حذف اسانيد مختصر نموده، بدون اينكه ذكرى از أسباب النزول واحدى نمايد. [[سيوطى]] نيز در لباب النقول استفاده شايانى از این کتاب نموده است. | ||
كمال بسيونى السيدزعلول، به تحقيق | كمال بسيونى السيدزعلول، به تحقيق این کتاب پرداخته و امور زير را عهدهدار شده است: | ||
- شمارهگذارى موارد أسباب النزول بر طبق آيات؛ | - شمارهگذارى موارد أسباب النزول بر طبق آيات؛ | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
- تهيه فهرستهاى فنى جهت رجوع به آيات و احاديث ذكرشده. | - تهيه فهرستهاى فنى جهت رجوع به آيات و احاديث ذكرشده. | ||
کتاب أسباب النزول واحدى داراى ترجمهاى به قلم دكتر محمدجعفر اسلامى، نيز مىباشد كه چاپ دوم آن در سال 1371 توسط مترجم در دو جلد، به بازار کتاب عرضه شده است، كه ضمن آن ترجمهاى از «لباب النقول» [[سيوطى]] در پاورقى، با مقايسه أسباب النزول، ارائه شده است. | کتاب أسباب النزول واحدى داراى ترجمهاى به قلم دكتر محمدجعفر اسلامى، نيز مىباشد كه چاپ دوم آن در سال 1371 توسط مترجم در دو جلد، به بازار کتاب عرضه شده است، كه ضمن آن ترجمهاى از «لباب النقول» [[سيوطى]] در پاورقى، با مقايسه أسباب النزول، ارائه شده است. این ترجمه داراى مقدمهاى مختصر در معرفى واحدى و أسباب النزول او و [[سيوطى]] و لباب النقول اوست. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||