۶۱٬۱۸۹
ویرایش
أضواء علی مناهج بعض المفسرين من زوايا علوم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
أضواء علی مناهج بعض المفسرين من زوايا علوم القرآن (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۵ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۵۹
، ۵ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - ' اين ' به ' این '
جز (جایگزینی متن - 'کتابها' به 'کتابها') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
مباحث کتاب در يازده مبحث تدون شده و متضمن بعضى مباحث پيرامون تفسير، منشأ پيدايش آن و دخول اسرائيليات در تفسير مى‌باشد. مؤلف اهتمام در بيان مسائل واجب بر مفسّر هنگام بررسى قرآن جهت فهم آن و نوشتن تفسير دارد، چه تفسير تحليلى باشد يا موضوعى، چه در یک سوره باشد يا كل قرآن، وى اميدوار است با نوشتن | مباحث کتاب در يازده مبحث تدون شده و متضمن بعضى مباحث پيرامون تفسير، منشأ پيدايش آن و دخول اسرائيليات در تفسير مى‌باشد. مؤلف اهتمام در بيان مسائل واجب بر مفسّر هنگام بررسى قرآن جهت فهم آن و نوشتن تفسير دارد، چه تفسير تحليلى باشد يا موضوعى، چه در یک سوره باشد يا كل قرآن، وى اميدوار است با نوشتن این کتاب مسلمانان و پژوهشگران را با ميراث تفسيرى اسلام و تفاوت روش آنها و جايگاهشان آشنا كند. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
پس از معرفى آنها، فضائلشان، ارزش تفاسير مأثور از صحابه و تابعين و مميّزات آنها، تعصب مذهبى، اغراض سياسى و اختلاط احاديث، از اسباب ضعف در تفاسير برشمرده و بيان ميشود كه شروع تدوین نوشتارى تفسير در پایان قرن اول هجرى در عهد عمربن عبدالعزيز بوده است. | پس از معرفى آنها، فضائلشان، ارزش تفاسير مأثور از صحابه و تابعين و مميّزات آنها، تعصب مذهبى، اغراض سياسى و اختلاط احاديث، از اسباب ضعف در تفاسير برشمرده و بيان ميشود كه شروع تدوین نوشتارى تفسير در پایان قرن اول هجرى در عهد عمربن عبدالعزيز بوده است. | ||
ايشان اقوال مفسّرين از صحابه و تابعين را جمع‌آورى كرده و مى‌گوید: از مزاياى تفسير در | ايشان اقوال مفسّرين از صحابه و تابعين را جمع‌آورى كرده و مى‌گوید: از مزاياى تفسير در این مرحله، ضميمه كردن روايات پيامبر اكرم(ص) در تفسير به تفاسير صحابه و تابعين، اختصار اسانيد و از نقاط ضعفشان اسناد از سلف بدون ذكر قائلينشان و ورود برخى روايات اسرائيليات مى‌باشد. | ||
مهمترين تفاسير مأثور: 1. [[جامع البيان]] - [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] 2. [[معالم التنزيل]] - لغوى 3. [[تفسير القرآن]] - [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] 4. [[درالمنثور]] - [[سيوطى]] مى‌باشد. پس از بررسى و معرفى مختصرى از دوران حيات، مهمترين تأليفات، جايگاه علمى آنها به تبيين تفاسيرشان پرداخته و معتقدند تفسير به رأى بر سه معنا اطلاق مى‌شود: | مهمترين تفاسير مأثور: 1. [[جامع البيان]] - [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] 2. [[معالم التنزيل]] - لغوى 3. [[تفسير القرآن]] - [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] 4. [[درالمنثور]] - [[سيوطى]] مى‌باشد. پس از بررسى و معرفى مختصرى از دوران حيات، مهمترين تأليفات، جايگاه علمى آنها به تبيين تفاسيرشان پرداخته و معتقدند تفسير به رأى بر سه معنا اطلاق مى‌شود: | ||
1. اعتقاد 2. قياس 3. اجتهاد و مورد سوّم را مقصود ما نحن فيه مى‌داند. تفسير به رأى، تفسير قرآن به اجتهاد بعد از شناخت كلام عرب و الفاظشان و دلالت آنها، با استعانت از شعر و... و وقوف بر اسباب نزول و شناخت ناسخ و منسوخ و... مى‌باشد. وى پس از بازگو كردن ادله قائلين به عدم جواز تفسير به رأى و جواب آنها، هر قسم از تفسير به رأى كه موافق قوانين زبان عربى، ادله شرعى و شرايط تفسير نباشد را جايز نمى‌داند و بعد از بيان نكاتى در تعارض تفسير مأثور و تفسير به رأى و برشمارى و معرفى اجمالى مهمترين کتاب‌هاى مشهور تفسير به رأى، در فصل بعد اهتمام در شناساندن فرقه اهل سنت و روش تفسيرى آنها داشته و در ضمن مقدمه‌اى پس از اشاره‌اى به منشأ پيدايش فرق اسلامى و انشعابشان به پنج فرقه اصلى اهل سنت، معتزله، مرجئه، شيعه و خوارج، به معرفى | 1. اعتقاد 2. قياس 3. اجتهاد و مورد سوّم را مقصود ما نحن فيه مى‌داند. تفسير به رأى، تفسير قرآن به اجتهاد بعد از شناخت كلام عرب و الفاظشان و دلالت آنها، با استعانت از شعر و... و وقوف بر اسباب نزول و شناخت ناسخ و منسوخ و... مى‌باشد. وى پس از بازگو كردن ادله قائلين به عدم جواز تفسير به رأى و جواب آنها، هر قسم از تفسير به رأى كه موافق قوانين زبان عربى، ادله شرعى و شرايط تفسير نباشد را جايز نمى‌داند و بعد از بيان نكاتى در تعارض تفسير مأثور و تفسير به رأى و برشمارى و معرفى اجمالى مهمترين کتاب‌هاى مشهور تفسير به رأى، در فصل بعد اهتمام در شناساندن فرقه اهل سنت و روش تفسيرى آنها داشته و در ضمن مقدمه‌اى پس از اشاره‌اى به منشأ پيدايش فرق اسلامى و انشعابشان به پنج فرقه اصلى اهل سنت، معتزله، مرجئه، شيعه و خوارج، به معرفى این فرق مى‌پردازد. | ||
وى بر | وى بر این باور است كه زيديّه فرقه‌اى از شيعه بوده و نزدیک ترين آنها به اهل سنت مى‌باشند و پس از معرفى زيديّه و مبادى اعتقادى ايشان، ديدگاه آنها نسبت به تفسير قرآن و برشمارى مهمترين كتب تفسيرى آنها، معتقد است كه شيعه امامى در تشيّعشان مبالغه و از حدود عقل و شرع تعدى كرده‌اند و از مهمترين تعاليم شيعى، مباحث عصمت، رجعت، مهدى منتظر و تقيه مى‌باشد و نهايت سعيشان را كرده‌اند تا بين آيات قرآن، مبادى و اصولشان جمع كنند. تفاسيرشان متأثر از معتزله مى‌باشد و منابع تفسير مأثور نزدشان، قرآن، احاديث نبوى و منقول از ائمه اثنى عشريّه مى‌باشد. از مهمترين كتب تفسيرى آنها [[البيان الجامع لكل علوم القرآن]] تأليف [[شيخ طوسى]] است. مؤلف در خاتمه به عقايد صوفيه و منهج تفسيرى آنها مى‌پردازد. | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== | ||