آغاز و انجام سجده: تفاوت میان نسخه‌ها

مترجم اشاره‌اى به عنوان اصلى کتاب نكرده است. ظاهراً اين کتاب به زبان تركى آذرى نيز، توسط نشر مهديه، در سال 1382 منتشر شده است.

در طول تاريخ اسلام، در برخى از مسائل فقهى بين فقهاى شيعه و اهل سنت اختلاف بوده است. از جمله اين مسائل كيفيت سجده در نماز است كه آيا بر چه چيزهايى سجده كردن جايز و بر چه چيزهايى جايز نيست. مصنف با هدف روشنگرى اين مسئله را از ديدگاه آيات كريمه، روايات و گفتار و عملكرد صحابه، تابعين و فقهاى فريقين بررسى كرده است تا صحت و قسم اين مسئله آشكار گردد.

نگارنده به شرح اختلاف فريقين در موضوع سجده پرداخته و مى‌گوید: شعيه به پيروى از امامان معصوم(ع) تنها سجده بر زمين را مانند: خاک، رمل، سنگ، سنگريزه يا آنچه از زمين رویيده و پوشيدنى و خوردنى نيست، جايز دانسته و برای اثبات ادعاى خود، علاوه بر تمسك به سيره پيامبر اسلام(ص) و صحابه، به احاديث رسول خدا(ص)، منقول از امامان معصوم عليهم‌السلام و رواياتى كه صحابه از پيامبر عظيم الشأن نقل نموده‌اند، احتجاج مى‌نمايد. او معتقد است اين عمل عبادى در بدو تشريع داراى احوال و شرايط و كيفيت خاصى بوده كه به مرور زمان دست‌خوش تحولات شده است. و به همين جهت سجده را در 4 دوره متمايز بررسى مى‌كند.

1- گروه اول رواياتى كه سجده بر زمين را واجب دانسته است. در اين گروه روايات فراوانى را نقل مى‌كند كه از جمله آنها حديث «جعلت لي الأرض مسجداً و طهوراً» و حديث خنك كردن ريگ‌ها و شكايت صحابه از گرمى سنگريزه‌هاست.

مفهوم اين احاديث اين است كه در حال عادى سجده به اين اشياء جايز نيست.

3-گروه سوم از ادله وجوب سجده بر زمين، راههاى اعمال شده توسط صحابه برای برطرف كردن ناراحتى حاصل از سرما و گرما در حال سجده است كه خنك كردن سنگريزه‌ها با دست، خنك كردن سنگريزه‌ها با زير و رو كردن آنها، خنك كردن سنگريزه‌ها با تأخير انداختن نماز تا هنگام خنكى هوا از جمله آن موارد است. مصنف روايات متعددى را نيز برای اين بخش به همراه مستندات روايى آنها ذكر كرده و نتيجه مى‌گيرد كه اگر سجده بر زمين لازم نبود انجام اين كارها بى‌معنا بود و بهترين راه آن بود كه روى لباس خود سجده كنند. در حالى كه مى‌بينيم آنها سختى‌هاى فراوان را تحمل مى‌كردند و حتى نماز را به تأخير مى‌انداختند تا بر زمين سجده كنند.

به اعتقاد نگارنده از ادله قطعى و متواتر مى‌توان چنين استنباط كرد كه پيامبر(ص) سجده بر گياهان غيرخوراكى و پوشاكى را در زمان‌هاى بعد اجازه فرمودند و در اين مسأله گياهان زمين را به خود زمين ملحق نمودند و حتى برای سهولت به مسلمانان اجازه دادند تا از گياهان چيزى به نام «خمره» از شاخ و برگ خرما تهيه كنند و به مسجد آورند.

او مستندات اين مطلب را ارائه مى‌كند و رواياتى كه دلالت بر صحيح بودن سجده بر حصير و خمره دارد و همچنين ادله‌ى بيان كننده سيره عملى پيامبر را، معرفى مى‌نمايد.

به اعتقاد نویسنده اين بحث در سال‌هاى بعد به عنوان عناد و دشمنى با شيعه مطرح بوده است و از حالت اختلاف در احكام و احاديث و بحث‌هاى علمى خارج شد و به یک شعار برای تخاصم با شيعه در مقابل روايات فضايل تربت امام حسین(ع) تبديل شد.