الغنية في الكلام: تفاوت میان نسخه‌ها

از برخی شواهد و قرائن، چنین برمی‎آید که کتاب در اوایل قرن ششم هجری نوشته شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص62</ref>.

# تاریخی: این کتاب دربردارنده بسیاری از اقوال و نظرات مذاهب گوناگون بوده که در غیر آن، یافت نمی‎شود و نویسنده به‎مثابه حلقه مفقوده در برخی از مذاهب (مذهب اشعری) می‎باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص17-‎18</ref>.

سهولت اسلوب و نکویی سبک و دوری نویسنده از تعقر و تعمق در ریخت و ساختار عبارت، در کنار کوتاهی جملات و پرهیز از استطرادات بی‎مورد، از مشخصه‎ها و ویژگی‎های بارز سبک نویسنده می‎باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص65</ref>.

به دلیل شباهت‎های بسیاری که میان مطالب این کتاب و کتاب «الإرشاد» وجود دارد، برخی آن را شرح ارشاد دانسته‎اند<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>.

در مقدمه محقق، به تشریح قسمت‎ها و ابواب کتاب، پرداخته شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص17-‎21</ref>.

در باب نخست، در ضمن دو فصل، ابتدا به شرح زندگی مؤلف و تشریح اوضاع سیاسی، اجتماعی و علمی دوران وی و نیز ویژگی‎های شخصیتی و علمی او پرداخته شده و سپس مباحث تحقیقی کتاب، مطرح گردیده است؛ از جمله: اسم کتاب و نسبت آن به مؤلف، ارتباط اثر حاضر با دیگر تصنیفات مؤلف، زمان و سبب تألیف کتاب، روش تألیف کتاب و ارزش و جایگاه آن و مصادر مورد استفاده مؤلف<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>.

در فصل دوم، در ضمن سه مبحث، به بررسی اصول ادله در استدلال به واسطه ادله عقلی، استدلال به وسیله ادله نقلی و سمعی و ارتباط میان دلیل عقلی و نقلی، از دیدگاه نویسنده، پرداخته شده و در خاتمه به مهم‎ترین نتایج بحث، اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>.

قسم دوم، که بخشی از جلد اول و تمام جلد دوم را به خود اختصاص داده، دربردارنده بخش تحقیق‎شده الهیات از کتاب «الغنية في الكلام» می‎باشد که از جمله موضوعات مطرح‎شده در آن، عبارت است از: اثبات علم و حقیقت آن؛ حدوث عالم؛ معنای قدیم و حادث؛ اثبات علم به صانع؛ صفات واجب الوجود؛ علم و احکام آن؛<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص217-‎574</ref>؛ اسماء و صفات؛ حقیقت و احکام کلام؛ رؤیت خداوند؛ فعل خداوند؛ خلق اعمال و فعل انسان<ref>ر.ک: همان، ج2، ص593-‎1062</ref>.

# مباحث لغوی، مانند: قبول تزاید نکردن اسما اجناس و القاب<ref>ر.ک: همان، ج1، ص66-68</ref>.

در پاورقی‎ها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ج1، ص436</ref>، توضیحات جامع و مفصلی پیرامون برخی از مطالب متن ارائه گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص438</ref>.

[[رده:کتاب‌شناسی]]