تاریخ کامل بزرگ اسلام و ایران (وقایع قبل و بعد از اسلام): تفاوت میان نسخه‌ها

'''كتاب تاريخ كامل بزرگ اسلام و ايران'''، ترجمه [[الكامل في التاريخ]] يا كامل التواريخ شامل وقايع از آغاز خلقت تا سال 628 هجرى قمرى است كه ابوالحسن عزالدين ابن‌اثير مورخ بزرگ اسلامى در قرن ششم نوشته است. اين كتاب توسط عباس خليلى و [[حالت، ابوالقاسم|ابوالقاسم حالت]] به فارسی با عنوان تاريخ كامل بزرگ اسلام و ايران ترجمه شده است.

در اين تاريخ زندگانى پيامبران، به ويژه پيامبر اسلام و حوادث دوران پادشاهان ايران، از پيشداديان، كيانيان، اشكانيان و ساسانيان گرفته تا سلسله‌هاى بعد از اسلام و كارهاى همه خلفا و سلاطين سرزمين‌هاى بين النهرين، عربستان، شام، روم شرقى (تركيه فعلى)، نواحى شمال افريقا، اسپانيا، احوال فرمانروايان نواحى شرق، شمال شرق و شمال غرب ايران؛ مانند ماوراءالنهر، تركستان، گرجستان، ارمنستان و غيره، همه به تفصيل ذكر شده و اگر تاريخى وجود داشت كه رويدادهاى تمام نقاط مذكور را تا اين روزگار به همان تفصيل ضبط كرده بود، امروز علاقمندان به تاريخ شايد نيازى به تهيه تاريخ‌هاى ديگر نداشتند. اگر چه ناگفته نبايد گذاشت كه شيوه تاريخ‌نگارى ابن‌اثير شيوه يك مورخ امروزى نيست و او در بسيارى از موارد، طورى پيشامدهاى تاريخى تعليل و توجيه مى‌كند كه امروز قابل قبول نمى‌باشد.

از تاريخ قديم ايران نيز پادشاهان كيانى، اشكانى و ساسانى را تا انقراض سلسله ساسانيان و ظهور اسلام شرح داده، از آن پس وقايع تاريخ بعد از اسلام را سال به سال نقل كرده است.

متن عربى [[الكامل في التاريخ|تاريخ الكامل]]، كه در بيروت چاپ شده، دوازده جلد است و جا داشت كه از جلد اول آن ترجمه شود؛ ولى شادروان عباس خليلى شايد جلد اول را كه شامل احوالات پيامبران و پادشاهان ايرانى قبل از اسلام است، ضرورى نديده و از ترجمه آنها صرف نظر كرده است.