پرش به محتوا

الاقتراح في بيان الاصطلاح و ما أضيف إلي ذلك من الأحاديث المعدودة من الصحاح: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==')
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[ابن دقیق عید، محمد بن علی]] (نويسنده)
[[ابن دقیق عید، محمد بن علی]] (نویسنده)


[[دوری، قحطان عبدالرحمن]] (محقق)
[[دوری، قحطان عبدالرحمن]] (محقق)
خط ۳۳: خط ۳۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
بخش اول كتاب به قلم محقق است. وى در اين بخش، ابتدا عصر و دوران نويسنده را مورد مطالعه قرار داده و به بررسى حيات سياسى در آن عصر پرداخته و به همين مناسبت مفصلا از مماليك (بردگان) و دولت آنان در مصر (سلسله مماليك) و جنبش علمى در عصر آنان سخن گفته است.
بخش اول كتاب به قلم محقق است. وى در اين بخش، ابتدا عصر و دوران نویسنده را مورد مطالعه قرار داده و به بررسى حيات سياسى در آن عصر پرداخته و به همين مناسبت مفصلا از مماليك (بردگان) و دولت آنان در مصر (سلسله مماليك) و جنبش علمى در عصر آنان سخن گفته است.


در ادامه، زندگى‌نامه مفصلى از نويسنده بيان و اطلاعاتى از وى، ارائه گرديده است، از جمله: نام، نسب، القاب، ولادت، سفرهاى علمى، شيوخ، مدارسى كه در آن‌ها تدريس كرده، شاگردان، اجازه‌هاى روايى، جايگاه علمى، مذهب فقهى، كرامات و محسنات اخلاقى، عزت نفس، تأليفات و آثار و...
در ادامه، زندگى‌نامه مفصلى از نویسنده بيان و اطلاعاتى از وى، ارائه گرديده است، از جمله: نام، نسب، القاب، ولادت، سفرهاى علمى، شيوخ، مدارسى كه در آن‌ها تدريس كرده، شاگردان، اجازه‌هاى روايى، جايگاه علمى، مذهب فقهى، كرامات و محسنات اخلاقى، عزت نفس، تأليفات و آثار و...


سرانجام، اقدامات متعدد خود را در مورد اين كتاب بيان كرده است؛ اقداماتى همچون: «مقابله نسخ خطى با متن كتاب و اشاره به اختلافات در پاورقى‌ها»؛ «اشاره به شماره آيات و سوره‌هاى مذكور در متن»؛ «تخريج اقوال مذكور در متن از منابع اصلى آن‌ها»؛ «ارائه زندگى‌نامه مختصر از اعلام مذكور در متن، از منابع معتبر»؛ «تخريج تمامى احاديث نبوى» و...
سرانجام، اقدامات متعدد خود را در مورد اين كتاب بيان كرده است؛ اقداماتى همچون: «مقابله نسخ خطى با متن كتاب و اشاره به اختلافات در پاورقى‌ها»؛ «اشاره به شماره آيات و سوره‌هاى مذكور در متن»؛ «تخريج اقوال مذكور در متن از منابع اصلى آن‌ها»؛ «ارائه زندگى‌نامه مختصر از اعلام مذكور در متن، از منابع معتبر»؛ «تخريج تمامى احاديث نبوى» و...
خط ۴۱: خط ۴۱:
در پایان نمونه‌هايى از عكس نسخه‌هاى خطى را ذكر كرده است.<ref>بخش اول كتاب، ص15 - 210</ref>
در پایان نمونه‌هايى از عكس نسخه‌هاى خطى را ذكر كرده است.<ref>بخش اول كتاب، ص15 - 210</ref>


بخش دوم، متن اصلى كتاب را در بر دارد. در مقدمه نويسنده، به موضوع كتاب، اشاره شده است.<ref>مقدمه نويسنده، ص214</ref>
بخش دوم، متن اصلى كتاب را در بر دارد. در مقدمه نویسنده، به موضوع كتاب، اشاره شده است.<ref>مقدمه نویسنده، ص214</ref>


در باب اول، به توضيح الفاظ متداول در علم حديث‌شناسى، پرداخته شده است. اين الفاظ عبارتند از: صحيح، حسن، ضعيف، مرسل، معضل، منقطع، مقطوع، موقوف، مرفوع، موصول، مسند، شاذ، منكر، غريب، مسلسل، معنعن، تدليس، مضطرب، مدرج و همچنين بيان مراد از «حدثنا»، «حدثنى»، «أخبرنا»، «أنبأنا» و.<ref>متن كتاب، ص215 - 317</ref>
در باب اول، به توضيح الفاظ متداول در علم حديث‌شناسى، پرداخته شده است. اين الفاظ عبارتند از: صحيح، حسن، ضعيف، مرسل، معضل، منقطع، مقطوع، موقوف، مرفوع، موصول، مسند، شاذ، منكر، غريب، مسلسل، معنعن، تدليس، مضطرب، مدرج و همچنين بيان مراد از «حدثنا»، «حدثنى»، «أخبرنا»، «أنبأنا» و.<ref>متن كتاب، ص215 - 317</ref>
خط ۴۹: خط ۴۹:
در ادامه به بحث از اصطلاحات متأخرين در تصرف در اسامى روات، تسامح برخى از متأخرين در ذكر نام روات، عادت متقدمين در ذكر نام كتاب شيخ خود در ابتداى روايت، وجود نسخ‌هاى فراوان با اسنادى واحد، مسئله جواز يا عدم جواز اختصار در حديث، تقديم متن حديث بر اسناد آن و... پرداخته شده است.<ref>همان، ص320 - 348</ref>
در ادامه به بحث از اصطلاحات متأخرين در تصرف در اسامى روات، تسامح برخى از متأخرين در ذكر نام روات، عادت متقدمين در ذكر نام كتاب شيخ خود در ابتداى روايت، وجود نسخ‌هاى فراوان با اسنادى واحد، مسئله جواز يا عدم جواز اختصار در حديث، تقديم متن حديث بر اسناد آن و... پرداخته شده است.<ref>همان، ص320 - 348</ref>


آداب محدث و آداب كتابت حديث، در باب سوم، بيان گرديده است. نويسنده مهم‌ترين مسئله در رعايت آداب روايت و كتابت آن را صحيح بودن نيّت و اصلاح آن و قصد انتفاع و نفع رساندن به ديگران دانسته و معتقد است اگر به تصدى شخصى بر امر روايت احتياج بود، روايت كردن بر وى لازم مى‌شود.<ref>همان، ص354</ref>
آداب محدث و آداب كتابت حديث، در باب سوم، بيان گرديده است. نویسنده مهم‌ترين مسئله در رعايت آداب روايت و كتابت آن را صحيح بودن نيّت و اصلاح آن و قصد انتفاع و نفع رساندن به ديگران دانسته و معتقد است اگر به تصدى شخصى بر امر روايت احتياج بود، روايت كردن بر وى لازم مى‌شود.<ref>همان، ص354</ref>


از جمله آدابى كه در اين باب مطرح شده است، عبارتند از:
از جمله آدابى كه در اين باب مطرح شده است، عبارتند از:
خط ۶۵: خط ۶۵:
چگونگى شناخت راويان ثقه؛ نحوه شناخت راويان ضعيف و اسامى مؤتلفه و مختلفه عنوان ساير ابواب كتاب مى‌باشد.
چگونگى شناخت راويان ثقه؛ نحوه شناخت راويان ضعيف و اسامى مؤتلفه و مختلفه عنوان ساير ابواب كتاب مى‌باشد.


در خاتمه كتاب، تعدادى از احاديث صحيح، كه از كتاب [[صحيح مسلم]] و [[صحيح بخارى]] گرفته شده ذكر گرديده است. نويسنده احاديثى كه صحيح بودن آن‌ها مورد اتفاق بوده و رواياتى كه در موردشان، اختلاف وجود دارد را از يكديگر، جدا كرده است.<ref>همان، ص477</ref>
در خاتمه كتاب، تعدادى از احاديث صحيح، كه از كتاب [[صحيح مسلم]] و [[صحيح بخارى]] گرفته شده ذكر گرديده است. نویسنده احاديثى كه صحيح بودن آن‌ها مورد اتفاق بوده و رواياتى كه در موردشان، اختلاف وجود دارد را از يكديگر، جدا كرده است.<ref>همان، ص477</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش