۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== وابستهها ==' به '==وابستهها==') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
'''خدا و پیامبران'''، اثر [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیتالله جعفر سبحانی]]، درباره دومین اصل از اصول دین است که توسط [[استادی، رضا|رضا استادی]] تنظیم شده است. | '''خدا و پیامبران'''، اثر [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیتالله جعفر سبحانی]]، درباره دومین اصل از اصول دین است که توسط [[استادی، رضا|رضا استادی]] تنظیم شده است. | ||
در واقع این اثر، فصل سوم کتاب «عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل» است که شامل درسهای چهلویک تا شصت از آن کتاب میشود و [[استادی، رضا|آیتالله استادی]] آن را خلاصه و منتشر نموده است<ref>ر.ک: سبحانی، جعفر، ص225-299</ref>. | در واقع این اثر، فصل سوم کتاب «عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل» است که شامل درسهای چهلویک تا شصت از آن کتاب میشود و [[استادی، رضا|آیتالله استادی]] آن را خلاصه و منتشر نموده است.<ref>ر.ک: سبحانی، جعفر، ص225-299</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
این اثر بدون مقدمه، شامل چهارده درس است که درس اول همانند مقدمه به محتویات کتاب اختصاص یافته است و در آنجا اشاره شده که در این کتاب مسائلی چون لزوم بعثت پیامبران، راه شناسایی پیامبران، حقیقت وحی و شرایط جسمی و روحی پیامبران مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7</ref>. | این اثر بدون مقدمه، شامل چهارده درس است که درس اول همانند مقدمه به محتویات کتاب اختصاص یافته است و در آنجا اشاره شده که در این کتاب مسائلی چون لزوم بعثت پیامبران، راه شناسایی پیامبران، حقیقت وحی و شرایط جسمی و روحی پیامبران مورد بررسی قرار گرفته است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
برای آشنایی با محتوای این کتاب توجه به نکات زیر ضروری است: | برای آشنایی با محتوای این کتاب توجه به نکات زیر ضروری است: | ||
الف)- بحث درباره پیامبران آسمانی در میان دانشمندان به دو شیوه انجام میگردد. گاهی بحث درباره مطلق پیامبران آسمانی است و نبوت شخص معینی مورد بحث قرار نمیگیرد؛ در این صورت نام این نوع بحث و گفتگو را «نبوت عامه» مینامند و احیاناً بحث پیرامون نبوت شخص خاصی انجام میگیرد و هدف بیان دلایل و اثبات نبوت شخص خاصی است. این شیوه از بحث را «نبوت خاصه» مینامند. در این اثر بحث درباره «نبوت عمومی» و رسالت عمومی پیامبران است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | الف)- بحث درباره پیامبران آسمانی در میان دانشمندان به دو شیوه انجام میگردد. گاهی بحث درباره مطلق پیامبران آسمانی است و نبوت شخص معینی مورد بحث قرار نمیگیرد؛ در این صورت نام این نوع بحث و گفتگو را «نبوت عامه» مینامند و احیاناً بحث پیرامون نبوت شخص خاصی انجام میگیرد و هدف بیان دلایل و اثبات نبوت شخص خاصی است. این شیوه از بحث را «نبوت خاصه» مینامند. در این اثر بحث درباره «نبوت عمومی» و رسالت عمومی پیامبران است.<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
ب)- در درس دوم به تکامل انسان از طریق قوانین آسمانی اشاره شده است. آیتالله سبحانی میگوید: هرچند انسان خود خواهان زندگی دستهجمعی است؛ لکن یک موجود مرزنشناس است و هر چیزی را برای خود و از آن خود میداند. بنابراین برای تعدیل و رهبری حس و غریزه او و بهمنظور پایان بخشیدن به خودکامگیهای او قوانینی لازم است. این قوانین باید توسط قانونگذار وضع شود. این قانونگذار باید از همه رموز و اسرار جسمی و روحی انسان، بهطور دقیق مطلع و آگاه باشد؛ بهگونهای که باید انسانشناس و جامعهشناس کامل باشد. علاوه بر آن باید او کوچکترین نفعی در تدوین و تنظیم قانون نداشته باشد تا حس سودجویی و غریزه حب ذات حجابی در برابر دیدگان عقل وی پدید نیاورد و نیز قانونگذار باید نهتنها به اصلاح ظاهر و برون و اعمال و افعال جامعه اکتفا نورزد، بلکه در اصلاح عقاید و افکار که سرچشمه هر نوع اصلاح است نیز کوشش کند. این شرایط فقط در یک موجود میتوان پیدا کرد و آن خداست و او نیز با فرستاد رسولان و آموزگاران، به این سه شرط جامه عمل میپوشاند<ref>ر.ک: همان، ص17-23</ref>. | ب)- در درس دوم به تکامل انسان از طریق قوانین آسمانی اشاره شده است. آیتالله سبحانی میگوید: هرچند انسان خود خواهان زندگی دستهجمعی است؛ لکن یک موجود مرزنشناس است و هر چیزی را برای خود و از آن خود میداند. بنابراین برای تعدیل و رهبری حس و غریزه او و بهمنظور پایان بخشیدن به خودکامگیهای او قوانینی لازم است. این قوانین باید توسط قانونگذار وضع شود. این قانونگذار باید از همه رموز و اسرار جسمی و روحی انسان، بهطور دقیق مطلع و آگاه باشد؛ بهگونهای که باید انسانشناس و جامعهشناس کامل باشد. علاوه بر آن باید او کوچکترین نفعی در تدوین و تنظیم قانون نداشته باشد تا حس سودجویی و غریزه حب ذات حجابی در برابر دیدگان عقل وی پدید نیاورد و نیز قانونگذار باید نهتنها به اصلاح ظاهر و برون و اعمال و افعال جامعه اکتفا نورزد، بلکه در اصلاح عقاید و افکار که سرچشمه هر نوع اصلاح است نیز کوشش کند. این شرایط فقط در یک موجود میتوان پیدا کرد و آن خداست و او نیز با فرستاد رسولان و آموزگاران، به این سه شرط جامه عمل میپوشاند<ref>ر.ک: همان، ص17-23</ref>. | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
ج)- یکی از اهداف بعثت پیامبران، تعلیم بشر و تکمیل عقل و دانش ناقص او است. این حقیقت به عبارتهای مختلف در قرآن و احادیث وارد شده است: '''فَبَعَثَ اَللّٰهُ اَلنَّبِيينَ مُبَشِّرِينَ وَ مُنْذِرِينَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ اَلْكتٰابَ بِالْحَقِّ لِيحْكمَ بَينَ اَلنّٰاسِ فِي مَا اِخْتَلَفُوا فِيهِ''' (بقره: 213) (پس [از پدید آمدن اختلاف و تضاد] خدا پیامبرانی را مژدهدهنده و بیمرسان برانگیخت و با آنان بهدرستی و راستی کتاب را نازل کرد تا میان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند، داوری کند<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>. | ج)- یکی از اهداف بعثت پیامبران، تعلیم بشر و تکمیل عقل و دانش ناقص او است. این حقیقت به عبارتهای مختلف در قرآن و احادیث وارد شده است: '''فَبَعَثَ اَللّٰهُ اَلنَّبِيينَ مُبَشِّرِينَ وَ مُنْذِرِينَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ اَلْكتٰابَ بِالْحَقِّ لِيحْكمَ بَينَ اَلنّٰاسِ فِي مَا اِخْتَلَفُوا فِيهِ''' (بقره: 213) (پس [از پدید آمدن اختلاف و تضاد] خدا پیامبرانی را مژدهدهنده و بیمرسان برانگیخت و با آنان بهدرستی و راستی کتاب را نازل کرد تا میان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند، داوری کند<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>. | ||
د)- پیامبر(ص) در حدیثی فرمود: خداوند هیچ پیامبر و رسولی را مبعوث ننمود، مگر اینکه خرد او کامل بوده و عقل او بالاتر از عقول امت وی بوده است<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>. | د)- پیامبر(ص) در حدیثی فرمود: خداوند هیچ پیامبر و رسولی را مبعوث ننمود، مگر اینکه خرد او کامل بوده و عقل او بالاتر از عقول امت وی بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>. | ||
ه)- یکی از دلایل ارتباط پیامبران با جهان غیب و اینکه آنان برانگیختگان خدا و مأموران الهی هستند، معجزههای آنان است. معجزه، یک کار خارقالعادهای است که مدعی مقام نبوت آن را برای اثبات ارتباط خود با خدای جهان، انجام میدهد و همه جهانیان را برای مقابله و معارضه دعوت مینماید و هیچکسی نمیتواند مانند آن را انجام دهد<ref>ر.ک: همان، ص45-43</ref>. | ه)- یکی از دلایل ارتباط پیامبران با جهان غیب و اینکه آنان برانگیختگان خدا و مأموران الهی هستند، معجزههای آنان است. معجزه، یک کار خارقالعادهای است که مدعی مقام نبوت آن را برای اثبات ارتباط خود با خدای جهان، انجام میدهد و همه جهانیان را برای مقابله و معارضه دعوت مینماید و هیچکسی نمیتواند مانند آن را انجام دهد<ref>ر.ک: همان، ص45-43</ref>. | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
ن)- نویسنده در مبحث بعدی به عصمت پرداخته است. او میگوید: عصمت و مصونیت در برابر گناه، از شئون و لوازم علم به مفاسد گناه است؛ بهگونهای که واقعنمایی آن علم به اندازهای قوی و نیرومند است که لوازم و آثار گناه را آنچنان در نظر انسان مجسم و روشن میسازد که انسان لوازم کارهای خود را با دیده دل، موجود و محقق ببیند؛ در این موقع صدور گناه از وی، بهصورت یک «محال عادی» درمیآید<ref>ر.ک: همان، ص131</ref>. | ن)- نویسنده در مبحث بعدی به عصمت پرداخته است. او میگوید: عصمت و مصونیت در برابر گناه، از شئون و لوازم علم به مفاسد گناه است؛ بهگونهای که واقعنمایی آن علم به اندازهای قوی و نیرومند است که لوازم و آثار گناه را آنچنان در نظر انسان مجسم و روشن میسازد که انسان لوازم کارهای خود را با دیده دل، موجود و محقق ببیند؛ در این موقع صدور گناه از وی، بهصورت یک «محال عادی» درمیآید<ref>ر.ک: همان، ص131</ref>. | ||
س)- عصمت از نظر ایمان و عقیده به مبدأ و معاد و دیگر اصول مسلم دین، عصمت در بیان احکام، عصمت از نظر اعمال و افعال، از مراتب سهگانه عصمت هستند. دو مرتبه اول و دوم مورد اتفاق دانشمندان و از ضروریات است. عصمت در مرتبه سوم، از عقاید دانشمندان شیعه است<ref>ر.ک: همان، ص139-141</ref>. | س)- عصمت از نظر ایمان و عقیده به مبدأ و معاد و دیگر اصول مسلم دین، عصمت در بیان احکام، عصمت از نظر اعمال و افعال، از مراتب سهگانه عصمت هستند. دو مرتبه اول و دوم مورد اتفاق دانشمندان و از ضروریات است. عصمت در مرتبه سوم، از عقاید دانشمندان شیعه است.<ref>ر.ک: همان، ص139-141</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== |
ویرایش