۱۴۶٬۶۱۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'شعر (ابهام زدایی)' به 'شعر (ابهامزدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'شعر (ابهام زدایی)' به 'شعر (ابهامزدایی)') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[شجاعی، محمد]] ( | [[شجاعی، محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| شابک =978-964-6293-10-6 | | شابک =978-964-6293-10-6 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =18293 | ||
| کتابخوان همراه نور =18293 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|حج (ابهامزدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر| شعر (ابهامزدایی)}} | |||
'''حج در آيينه شعر فارسى'''، تأليف [[محمد شجاعى]]، مجموعه سه جلدى است كه در برنامه تنها جلد اول آن ارائه شده است. نگارنده كه شش بار توفيق تشرف به خانه خدا را داشته و خواندهها و شنيدههاى خود را به مشاهده و معاينه بدل كرده، تصميم گرفته است تا اين تجربيات و يافتهها را در خدمت زبان و ادبيات فارسى كه رشته تحصيلات تكميلى او بوده درآورد؛ ازاينرو موضوع «حج در آيينه شعر فارسى» را انتخاب كرده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/15 پيشگفتار، ص15]</ref> | '''حج در آيينه شعر فارسى'''، تأليف [[محمد شجاعى]]، مجموعه سه جلدى است كه در برنامه تنها جلد اول آن ارائه شده است. نگارنده كه شش بار توفيق تشرف به خانه خدا را داشته و خواندهها و شنيدههاى خود را به مشاهده و معاينه بدل كرده، تصميم گرفته است تا اين تجربيات و يافتهها را در خدمت زبان و ادبيات فارسى كه رشته تحصيلات تكميلى او بوده درآورد؛ ازاينرو موضوع «حج در آيينه شعر فارسى» را انتخاب كرده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/15 پيشگفتار، ص15]</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، مشتمل بر پيشگفتار و هفت فصل است. | كتاب، مشتمل بر پيشگفتار و هفت فصل است. نویسنده در اين اثر كوشش كرده، اشعار شاعران پارسىگوى را از قرن سوم تا قرن دهم در تمام زمينههايى كه بهنوعى به حج مربوط مىشود گرد آورده و به تجزيه و تحليل بپردازد. وى تا حد امكان سعى كرده سرودهها را به ترتيب قرن و تاريخ وفات شاعر بنگارد<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/12 ر.ک: مقدمه، ص12]</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
نویسنده در اين جلد، از زواياى گوناگون و تازهاى به منظره زيبا و تماشايى حج نگريسته و از مناظر دلگشا و دلانگيز آن بهرهمند گشته است. هم در متن و پاورقیها بهعنوان شاهد مثال به بُعد تاريخى حج نظر افكنده و هم به جغرافياى آن نگاه انداخته و هم يك دوره آداب، اسرار، اعمال و مناسك حج را از ديدگاه شرع، عرفان، تصوف، ولايت و... بررسى و تحقيق كرده است و به نكات نگفته و نهفته بسيارى رسيده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/12 همان]</ref> | |||
وى اقرار دارد اين يافتهها تنها و تنها، مرواريدى است از دل ژرفاى دريا و ستارهاى است از كهكشان دوردست آسمان و گامى است در دل بىانتهاى كوير و جرعهاى است در پهندشت خشك زمين و واژهاى است از واژگان گسترده ادب و بيتى است از ديوانهاى شاعران پارسىگوى و اين در حالى است كه تازه، شاعران، عارفان، اديبان، انديشمندان، نويسندگان، گويندگان، هنرمندان و... خود، تنها توانستهاند به اندازه شعور، معرفت، ادب، انديشه، قلم، زبان، هنر و توانايى و استعداد و شايستگى خويش، رازى از خزينه اسرار و رمزى از گنجينه رموز حج را دريابند و به بعدى از ابعاد و گوشهاى از زواياى آن بنگرند<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/13 همان، ص13]</ref> | وى اقرار دارد اين يافتهها تنها و تنها، مرواريدى است از دل ژرفاى دريا و ستارهاى است از كهكشان دوردست آسمان و گامى است در دل بىانتهاى كوير و جرعهاى است در پهندشت خشك زمين و واژهاى است از واژگان گسترده ادب و بيتى است از ديوانهاى شاعران پارسىگوى و اين در حالى است كه تازه، شاعران، عارفان، اديبان، انديشمندان، نويسندگان، گويندگان، هنرمندان و... خود، تنها توانستهاند به اندازه شعور، معرفت، ادب، انديشه، قلم، زبان، هنر و توانايى و استعداد و شايستگى خويش، رازى از خزينه اسرار و رمزى از گنجينه رموز حج را دريابند و به بعدى از ابعاد و گوشهاى از زواياى آن بنگرند<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/13 همان، ص13]</ref> | ||
متن كتاب با غزلى از | متن كتاب با غزلى از نویسنده با نام «عشق كعبه» آغاز شده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/17 همان، 17]</ref> | ||
نویسنده اولين فصل كتاب را به ذكر نام نخستين شاعران آغاز كرده است. اولين شاعر پارسىگويى كه نامى از مكه و حرم در اشعار او آمده «بسام كورد» نام دارد. وى از شاعران قرن سوم و از خوارج عهد يعقوب ليث بود كه به صلح نزد او آمد و در مدح يعقوب شعرهاى بسيار به روش محمد بن وصيف گفت<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/21 متن كتاب، ص21]</ref> | |||
اولين شاعر پارسىگويى كه نام «كعبه» در اشعار وى آمده «رودكى» است. او را از قديمىترين شاعران و پدر شعر فارسى خواندهاند. وى در اشعارى خطاب به معشوق مىگويد: من به چشمهاى سياه تو افتخار مىكنم؛ آنگونه كه اهل مكّه به كعبه... افتخار مىكنند.<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/22 همان، ص22]</ref>{{شعر}}{{ب|''مكى به كعبه فخر كند مصريان به نيل''|2=''ترسا به اسقف و علوى بافتخار جد''}}{{ب|''فخر رهى بدان دو سيه چشمكان توست''|2=''كآمد پديد زير نقاب از بر دو خد''}}{{پایان شعر}} | اولين شاعر پارسىگويى كه نام «كعبه» در اشعار وى آمده «رودكى» است. او را از قديمىترين شاعران و پدر شعر فارسى خواندهاند. وى در اشعارى خطاب به معشوق مىگويد: من به چشمهاى سياه تو افتخار مىكنم؛ آنگونه كه اهل مكّه به كعبه... افتخار مىكنند.<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/22 همان، ص22]</ref>{{شعر}}{{ب|''مكى به كعبه فخر كند مصريان به نيل''|2=''ترسا به اسقف و علوى بافتخار جد''}}{{ب|''فخر رهى بدان دو سيه چشمكان توست''|2=''كآمد پديد زير نقاب از بر دو خد''}}{{پایان شعر}} | ||
نویسنده با ذكر نام «منطقى رازى» بهعنوان اولين شاعر پارسىگويى كه از كعبه بهعنوان تشبيه استفاده كرده است، چنين مىنويسد: «بهراستى نمىتوان از ميان ديوانهاى شاعران پارسىگوى گذشته و معاصر، ديوانى را يافت كه شاعرش بهگونهاى از كعبه سخنى نگفته و مقصود و مطلوب خود را به كعبه تشبيه نكرده باشد. شاعران بدون استثنا هر مفهوم زيبا و هر واژه پاک و باقداست و هر خوب و خوبى را به كعبه همانند كردهاند»<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/23 همان، ص23]</ref> | |||
در فصل دوم با عنوان كعبه و وابستههاى آن، ويژگىهاى كعبه، نامهاى كعبه، مجاورت كعبه، اركان كعبه، مستجار، ميزاب (ناودان طلا) و زمزم ذكر شده است. زمزم يكى از وابستههاى كعبه و واژههاى مربوط به حج است كه پس از كعبه، بههمراه حجرالاسود در شعر شعرا گستردهترين انعكاس را داشته است. شعرا در صنعت تشبيه از زمزم بسيار استفاده كردهاند. عنصرى و سنايى و خاقانى، كف دست ممدوح خود را و منوچهرى، چشم خود را و ديگر شعرا، لب و لطف و دل و ديده و طبع و دُرد خام و فرورفتگى چانه را به زمزم تشبيه كردهاند<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/142 ر.ک: همان، ص142]</ref> | در فصل دوم با عنوان كعبه و وابستههاى آن، ويژگىهاى كعبه، نامهاى كعبه، مجاورت كعبه، اركان كعبه، مستجار، ميزاب (ناودان طلا) و زمزم ذكر شده است. زمزم يكى از وابستههاى كعبه و واژههاى مربوط به حج است كه پس از كعبه، بههمراه حجرالاسود در شعر شعرا گستردهترين انعكاس را داشته است. شعرا در صنعت تشبيه از زمزم بسيار استفاده كردهاند. عنصرى و سنايى و خاقانى، كف دست ممدوح خود را و منوچهرى، چشم خود را و ديگر شعرا، لب و لطف و دل و ديده و طبع و دُرد خام و فرورفتگى چانه را به زمزم تشبيه كردهاند<ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/19646/1/142 ر.ک: همان، ص142]</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۶: | ||
در آخرين فصل كتاب، اعمال و مناسك حج در آينه شعر فارسى بررسى شده است. | در آخرين فصل كتاب، اعمال و مناسك حج در آينه شعر فارسى بررسى شده است. نویسنده ابتدا اصطلاحات مناسك، استطاعت، ميقات، نماز احرام، نماز طواف و... را تعريف و در ذيل آن اشعار شعراى مختلف را گردآورى نموده است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۲: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
{{شعر و شاعری}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||