۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
'''خدا و صفات جمال و جلال'''، اثر [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیتالله جعفر سبحانی]] درباره، اولین اصل از اصول دین اسلام است که توسط [[استادی، رضا|رضا استادی]] گردآوری شده است. | '''خدا و صفات جمال و جلال'''، اثر [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیتالله جعفر سبحانی]] درباره، اولین اصل از اصول دین اسلام است که توسط [[استادی، رضا|رضا استادی]] گردآوری شده است. | ||
در واقع این اثر، فصل دوم کتاب «عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل» است که شامل درسهای بیستویک تا چهل از آن کتاب میشود و [[استادی، رضا|آیتالله استادی]] آن را خلاصه و منتشر نموده است<ref>ر.ک: سبحانی، جعفر، ص141-221</ref>. | در واقع این اثر، فصل دوم کتاب «عقاید اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل» است که شامل درسهای بیستویک تا چهل از آن کتاب میشود و [[استادی، رضا|آیتالله استادی]] آن را خلاصه و منتشر نموده است.<ref>ر.ک: سبحانی، جعفر، ص141-221</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
الف)- نویسنده برای اثبات یگانگی خداوند پنج دلیل میآورد که چهار دلیل آن از راه برهان عقلی و یک دلیل آن از راه فطرت است. ایشان بعد از هر دلیل به توضیح آن برهان میپردازد. نویسنده دلیل اول را چنین اقامه میکند: «هرگاه فرض کنیم که برای خدای جهان همتا و نظیری وجود دارد، لازمهاش این است که هریک از خدای جهان و همتای او از دو جزء مرکب باشند و ترکیب شدن از دو جزء، مستلزم نیاز و احتیاج است و احتیاج با خداوندگاری سازگار نیست»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref>. | الف)- نویسنده برای اثبات یگانگی خداوند پنج دلیل میآورد که چهار دلیل آن از راه برهان عقلی و یک دلیل آن از راه فطرت است. ایشان بعد از هر دلیل به توضیح آن برهان میپردازد. نویسنده دلیل اول را چنین اقامه میکند: «هرگاه فرض کنیم که برای خدای جهان همتا و نظیری وجود دارد، لازمهاش این است که هریک از خدای جهان و همتای او از دو جزء مرکب باشند و ترکیب شدن از دو جزء، مستلزم نیاز و احتیاج است و احتیاج با خداوندگاری سازگار نیست»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref>. | ||
ب)- نویسنده در توضیح میگوید: لازمه تعدد و دو بودن این است که این دو در یکجهت یا جهاتی با هم مشترک و در جهت یا جهات دیگر با هم اختلاف داشته باشند؛ بهعبارتدیگر اگر دوگانگی دو موجود راست باشد، باید از یکجهت یا جهاتی شبیه هم و از جهت یا جهاتی از هم متمایز باشند، وگرنه دوگانگی آن دو حقیقت نخواهد داشت و یکی بیش نخواهند بود و این را نیز میدانیم که هر موجود مرکبی، به اجزای خود نیازمند است؛ همانند ماشین چاپی که از قطعات مختلفی تشکیل شده است. این واحد صنعتی به این قطعات گوناگون نیز نیاز دارد و بدون ترکیب و هماهنگی این قطعات، هستی و کارایی یک ماشین چاپ امکانپذیر نیست. همینطور اگر خدای جهان مرکب از دو جزء باشد، به اجزای خود نیازمند خواهد بود؛ یعنی هستی او بستگی به هستی آن دو جزء خواهد داشت و خدا از هرگونه نیاز و احتیاج منزه است<ref>ر.ک: همان، ص9-11</ref>. | ب)- نویسنده در توضیح میگوید: لازمه تعدد و دو بودن این است که این دو در یکجهت یا جهاتی با هم مشترک و در جهت یا جهات دیگر با هم اختلاف داشته باشند؛ بهعبارتدیگر اگر دوگانگی دو موجود راست باشد، باید از یکجهت یا جهاتی شبیه هم و از جهت یا جهاتی از هم متمایز باشند، وگرنه دوگانگی آن دو حقیقت نخواهد داشت و یکی بیش نخواهند بود و این را نیز میدانیم که هر موجود مرکبی، به اجزای خود نیازمند است؛ همانند ماشین چاپی که از قطعات مختلفی تشکیل شده است. این واحد صنعتی به این قطعات گوناگون نیز نیاز دارد و بدون ترکیب و هماهنگی این قطعات، هستی و کارایی یک ماشین چاپ امکانپذیر نیست. همینطور اگر خدای جهان مرکب از دو جزء باشد، به اجزای خود نیازمند خواهد بود؛ یعنی هستی او بستگی به هستی آن دو جزء خواهد داشت و خدا از هرگونه نیاز و احتیاج منزه است.<ref>ر.ک: همان، ص9-11</ref>. | ||
ج)- درس سوم کتاب به مباحث توحید ذات، توحید صفات، توحید افعال و توحید در عبادت اختصاص یافته است و نویسنده در پایان چنین نتیجهای از آن گرفته است: | ج)- درس سوم کتاب به مباحث توحید ذات، توحید صفات، توحید افعال و توحید در عبادت اختصاص یافته است و نویسنده در پایان چنین نتیجهای از آن گرفته است: | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
# صفات او عین ذات او است و تعدد به هیچ معنا در ذات او راه ندارد؛ | # صفات او عین ذات او است و تعدد به هیچ معنا در ذات او راه ندارد؛ | ||
# کارهای هر موجود و اثر هر مخلوقی در عین اینکه منسوب به خود آن موجود و مخلوق است، مربوط به خدا نیز است؛ | # کارهای هر موجود و اثر هر مخلوقی در عین اینکه منسوب به خود آن موجود و مخلوق است، مربوط به خدا نیز است؛ | ||
# جز ذات اقدس او، موجودی شایسته پرستش نیست و عبادت فقط از آن خداوند است<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | # جز ذات اقدس او، موجودی شایسته پرستش نیست و عبادت فقط از آن خداوند است.<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | ||
د)- نویسنده در درس بعدی به مباحث مربوط به «تثلیث» پرداخته است و میگوید: برای تثلیث میتوان دو وجه در نظر گرفت: | د)- نویسنده در درس بعدی به مباحث مربوط به «تثلیث» پرداخته است و میگوید: برای تثلیث میتوان دو وجه در نظر گرفت: | ||
# هرکدام از خدایان سهگانه، وجود مستقل دارند و هرکدام با وجود و تشخص خاصی خودنمایی میکنند؛ در این صورت هرکدام، فردی تام و مستقل هستند که به نام خدا شناخته میشوند. اگر به این معنا باشد یقیناً شرک است. | # هرکدام از خدایان سهگانه، وجود مستقل دارند و هرکدام با وجود و تشخص خاصی خودنمایی میکنند؛ در این صورت هرکدام، فردی تام و مستقل هستند که به نام خدا شناخته میشوند. اگر به این معنا باشد یقیناً شرک است. | ||
# هرکدام از این سه استقلال نداشته باشند، ولی بر اثر ترکیب و بههمپیوستگی، خدای جهان را تشکیل میدهند. در این صورت خداوند مرکب از اجزاء خواهد شد و ملازم با احتیاج و باطل است<ref>ر.ک: همان، ص37-38</ref>. | # هرکدام از این سه استقلال نداشته باشند، ولی بر اثر ترکیب و بههمپیوستگی، خدای جهان را تشکیل میدهند. در این صورت خداوند مرکب از اجزاء خواهد شد و ملازم با احتیاج و باطل است.<ref>ر.ک: همان، ص37-38</ref>. | ||
ه)- نویسنده در ادامه به صفات خداوند میپردازد و ابتدا صفت قدرت را بیان میکند و بعد از توضیح و اثبات آن صفت برای خداوند به سه پرسش در این زمینه پاسخ میدهد. | ه)- نویسنده در ادامه به صفات خداوند میپردازد و ابتدا صفت قدرت را بیان میکند و بعد از توضیح و اثبات آن صفت برای خداوند به سه پرسش در این زمینه پاسخ میدهد. | ||
ویرایش