۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''جذوة الاقتباس في نسب بني العباس'''، تأليف [[مرتضی زبیدی، محمد بن محمد|محمد بن محمد مرتضى حسينى زبيدى]]، مشهور به مرتضى زبيدى (متوفى 1206ق) صاحب [[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]، اثرى در ذكر انساب عباسيان به زبان عربى است. تحقيق اين اثر توسط يحيى محمود بن جنيد انجام گرفته است. اين اثر به درخواست يكى از شخصيتهاى عباسى معاصر نويسنده نوشته شده است<ref>ر.ک: مقدمه تحقيق، ص7</ref> | '''جذوة الاقتباس في نسب بني العباس'''، تأليف [[مرتضی زبیدی، محمد بن محمد|محمد بن محمد مرتضى حسينى زبيدى]]، مشهور به مرتضى زبيدى (متوفى 1206ق) صاحب [[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]، اثرى در ذكر انساب عباسيان به زبان عربى است. تحقيق اين اثر توسط يحيى محمود بن جنيد انجام گرفته است. اين اثر به درخواست يكى از شخصيتهاى عباسى معاصر نويسنده نوشته شده است.<ref>ر.ک: مقدمه تحقيق، ص7</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
البته اطلاعات فراوان ديگرى وجود داشته كه زبيدى به آنها اشاره نكرده است كه مهمترين آنها اطلاعات كتاب «مجمع الآداب في معجم الألقاب» [[ابن فوطی، عبدالرزاق بن احمد|ابن فوطى]] است كه بخش منتشرشده از آن مشتمل بر شرح حال تعداد زيادى از عباسيان است؛ حكام عباسى در شمال عراق و در شبه قاره هند از آن جملهاند<ref>ر.ک: همان، ص8-7</ref> | البته اطلاعات فراوان ديگرى وجود داشته كه زبيدى به آنها اشاره نكرده است كه مهمترين آنها اطلاعات كتاب «مجمع الآداب في معجم الألقاب» [[ابن فوطی، عبدالرزاق بن احمد|ابن فوطى]] است كه بخش منتشرشده از آن مشتمل بر شرح حال تعداد زيادى از عباسيان است؛ حكام عباسى در شمال عراق و در شبه قاره هند از آن جملهاند<ref>ر.ک: همان، ص8-7</ref> | ||
نويسنده، كتاب را با ذكر اهميت علم انساب با استناد به آيه 13 سوره حجرات و تعدادى از روايات بيان كرده است. پس از آن به اخبار برخى اصحاب در فضيلت قريش اشاره كرده است. ذكر بزرگان بطون قريش و وظايف آنها در عهد جاهلى نيز در ادامه آمده است؛ مثلاً چنين آمده كه عباس از نسل هاشم بوده كه در جاهليت سقايت حجاج را برعهده داشته و در اسلام هم بر اين كار باقى مانده است<ref>ر.ک: متن كتاب، ص18-15</ref> | نويسنده، كتاب را با ذكر اهميت علم انساب با استناد به آيه 13 سوره حجرات و تعدادى از روايات بيان كرده است. پس از آن به اخبار برخى اصحاب در فضيلت قريش اشاره كرده است. ذكر بزرگان بطون قريش و وظايف آنها در عهد جاهلى نيز در ادامه آمده است؛ مثلاً چنين آمده كه عباس از نسل هاشم بوده كه در جاهليت سقايت حجاج را برعهده داشته و در اسلام هم بر اين كار باقى مانده است.<ref>ر.ک: متن كتاب، ص18-15</ref> | ||
در ادامه مباحث كتاب به اسامى فرزندان عبدالمطلب بهتفكيك پسر و دختر بدون ذكر شرح حال اشاره شده است. عبدالمطلب 10 پسر و شش دختر داشته است كه نام عبدالله پدر پيامبر اكرم(ص) در صدر اسامى ذكر شده است<ref>ر.ک: همان، ص28</ref> | در ادامه مباحث كتاب به اسامى فرزندان عبدالمطلب بهتفكيك پسر و دختر بدون ذكر شرح حال اشاره شده است. عبدالمطلب 10 پسر و شش دختر داشته است كه نام عبدالله پدر پيامبر اكرم(ص) در صدر اسامى ذكر شده است.<ref>ر.ک: همان، ص28</ref> | ||
آخرين مبحث كتاب به ذكر فرزندان عباس بن عبدالمطلب بههمراه شرح حال آنها اختصاص دارد. درباره هريك از فرزندان آنها نيز اشاره شده است. بيشتر اسامى اين بخش به خلفاى عباسى اختصاص يافته است كه درباره آنها نيز تنها به ذكر نام فرزندان و محل وفات آنها اكتفا شده است. نكته قابل توجه آنكه درباره كسانى چون منصور، هارونالرشيد و متوكل عباسى هيچ اشارهاى به ظلمهاى آنها در حق اهلبيت(ع) نشده و جالب آنكه محقق كتاب نيز در تعليقههايش از اشاره به رفتار ظالمانه آنها با خاندان پيامبر(ص) بهسادگى گذشته است<ref>ر.ک: همان، ص61-51</ref> | آخرين مبحث كتاب به ذكر فرزندان عباس بن عبدالمطلب بههمراه شرح حال آنها اختصاص دارد. درباره هريك از فرزندان آنها نيز اشاره شده است. بيشتر اسامى اين بخش به خلفاى عباسى اختصاص يافته است كه درباره آنها نيز تنها به ذكر نام فرزندان و محل وفات آنها اكتفا شده است. نكته قابل توجه آنكه درباره كسانى چون منصور، هارونالرشيد و متوكل عباسى هيچ اشارهاى به ظلمهاى آنها در حق اهلبيت(ع) نشده و جالب آنكه محقق كتاب نيز در تعليقههايش از اشاره به رفتار ظالمانه آنها با خاندان پيامبر(ص) بهسادگى گذشته است.<ref>ر.ک: همان، ص61-51</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
محقق كتاب در تحقيق آن از دو نسخه خطى بهره گرفته است كه يكى از نسخهها به خط خود زبيدى است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص8</ref>فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع در انتهاى كتاب آمده است. بخش تعليقات محقق نيز كه مشتمل بر 135 تعليقه است، بهصورت مجزا پس از متن كتاب آمده است. | محقق كتاب در تحقيق آن از دو نسخه خطى بهره گرفته است كه يكى از نسخهها به خط خود زبيدى است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص8</ref>فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع در انتهاى كتاب آمده است. بخش تعليقات محقق نيز كه مشتمل بر 135 تعليقه است، بهصورت مجزا پس از متن كتاب آمده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == |
ویرایش