۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أدب الإملاء و الاستملاء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه، با اشاره به آیات و روایاتی که ادب را ستودهاند، به اهمیت و ضرورت رعایت آداب نوشتن، اشاره گردیده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5-7</ref>. | در مقدمه، با اشاره به آیات و روایاتی که ادب را ستودهاند، به اهمیت و ضرورت رعایت آداب نوشتن، اشاره گردیده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص5-7</ref>. | ||
فصل اول، پیرامون علم الحدیث میباشد. نویسنده، معتقد است که علم حدیث، بعد از علم به کتاب خدا، اشرف علوم است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref>. به اعتقاد وی، از آنجا که الفاظ رسولالله(ص)، نیازمند نقل میباشند، تنها راه شناخت صحت آنها، اسناد صحیح بوده و صحت اسناد به دست نمیآید، مگر بهواسطه روایت ثقه از ثقه و شخص عادل از عادل<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | فصل اول، پیرامون علم الحدیث میباشد. نویسنده، معتقد است که علم حدیث، بعد از علم به کتاب خدا، اشرف علوم است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref>. به اعتقاد وی، از آنجا که الفاظ رسولالله(ص)، نیازمند نقل میباشند، تنها راه شناخت صحت آنها، اسناد صحیح بوده و صحت اسناد به دست نمیآید، مگر بهواسطه روایت ثقه از ثقه و شخص عادل از عادل<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
نویسنده در این بخش، به روایتی از پیامبر(ص) در رابطه با کتابت اسناد حدیث اشاره کرده است؛ بدین مضمون که: «هنگامی که حدیثی را مینویسید، با اسنادش بنویسید؛ پس اگر آن حدیث حق و صحیح بود، شما نیز در اجر آن شریک خواهید بود و اگر باطل بود، وزر و وبال آن بر گردن شخص گوینده خواهد بود»<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | نویسنده در این بخش، به روایتی از پیامبر(ص) در رابطه با کتابت اسناد حدیث اشاره کرده است؛ بدین مضمون که: «هنگامی که حدیثی را مینویسید، با اسنادش بنویسید؛ پس اگر آن حدیث حق و صحیح بود، شما نیز در اجر آن شریک خواهید بود و اگر باطل بود، وزر و وبال آن بر گردن شخص گوینده خواهد بود»<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
# محدث خود بنویسد و اذن روایت به تو دهد... <ref>ر.ک: همان، ص14-15</ref>. | # محدث خود بنویسد و اذن روایت به تو دهد... <ref>ر.ک: همان، ص14-15</ref>. | ||
شیوه کتابت حدیث و املای آن، نحوه املا کردن رسولالله(ص) نامههای خویش را، املا بر جماعت، مجالس املا، طلب علم و عنایت به آن، از جمله مباحثی میباشند که توضیحاتی پیرامون آنها ارائه گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص16-29</ref>. | شیوه کتابت حدیث و املای آن، نحوه املا کردن رسولالله(ص) نامههای خویش را، املا بر جماعت، مجالس املا، طلب علم و عنایت به آن، از جمله مباحثی میباشند که توضیحاتی پیرامون آنها ارائه گردیده است.<ref>ر.ک: همان، ص16-29</ref>. | ||
در پایان این فصل، به علمایی که دارای مجالس املا در بغداد بودهاند، اشاره شده است که برخی از آنها عبارتند از: ابوالحسن بن زرقویه بزاز، ابوالحسین بن بشران، ابوالقاسم، ابوالفتح بن ابیالفوارس، ابوالقاسم عبدالرحمان بن عبیدالله حرفی، ابوطاهر محمد بن محمد بن محمش زیادی، حاکم ابوعبدالله محمد بن عبدالله حافظ و... <ref>ر.ک: همان، ص29-31</ref>. | در پایان این فصل، به علمایی که دارای مجالس املا در بغداد بودهاند، اشاره شده است که برخی از آنها عبارتند از: ابوالحسن بن زرقویه بزاز، ابوالحسین بن بشران، ابوالقاسم، ابوالفتح بن ابیالفوارس، ابوالقاسم عبدالرحمان بن عبیدالله حرفی، ابوطاهر محمد بن محمد بن محمش زیادی، حاکم ابوعبدالله محمد بن عبدالله حافظ و... <ref>ر.ک: همان، ص29-31</ref>. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
از جمله آدابی که وی رعایت آنها را برای محدث شایسته دانسته و به آنها اشاره کرده است، عبارتند از: رو به قبله نشستن، داشتن طهارت هنگام روایت حدیث، روایت از روی کتاب خود، خواندن سورهای از قرآن قبل از شروع، بلند کردن صدا نسبت به چیزی که قصد املای آن را دارد، بلند نکردن صدا مگر به مقداری که حاضرین در مجلس بشنوند، نشستن بر منبر، شروع با «بسم الله الرحمن الرحيم»، فرستادن صلوات بر رسولالله(ص)، ترحم بر استاد خویش و دعا برای وی، عدم روایت مگر از ثقات و اجتناب از روایت از افراد ضعیف، اهل بدعت و افراد هواپرست<ref>ر.ک: همان، ص55-69</ref>. | از جمله آدابی که وی رعایت آنها را برای محدث شایسته دانسته و به آنها اشاره کرده است، عبارتند از: رو به قبله نشستن، داشتن طهارت هنگام روایت حدیث، روایت از روی کتاب خود، خواندن سورهای از قرآن قبل از شروع، بلند کردن صدا نسبت به چیزی که قصد املای آن را دارد، بلند نکردن صدا مگر به مقداری که حاضرین در مجلس بشنوند، نشستن بر منبر، شروع با «بسم الله الرحمن الرحيم»، فرستادن صلوات بر رسولالله(ص)، ترحم بر استاد خویش و دعا برای وی، عدم روایت مگر از ثقات و اجتناب از روایت از افراد ضعیف، اهل بدعت و افراد هواپرست<ref>ر.ک: همان، ص55-69</ref>. | ||
فصل چهارم، به بیان استحباب روایت از راویان مشهور و عدول از افراد غیر معروف و مجهول الهویت، فصل پنجم به بیان آدابی که شایسته میباشد مستملی بدانها آراسته گردد و فصل ششم، به ذکر آداب کاتب، اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص71-127</ref>. | فصل چهارم، به بیان استحباب روایت از راویان مشهور و عدول از افراد غیر معروف و مجهول الهویت، فصل پنجم به بیان آدابی که شایسته میباشد مستملی بدانها آراسته گردد و فصل ششم، به ذکر آداب کاتب، اختصاص یافته است.<ref>ر.ک: همان، ص71-127</ref>. | ||
در فصل هفتم، آداب مجالس استملاء بیان شده است که از جمله آنها عبارتند از: عدم عجله طالب در مشی و راه رفتن، اولویت داشتن مشی بر رکوب، عدم تکلف در پوشش، سلام کردن به همه وقتی طالب ببیند جماعتی در نزد مملی است، بیرون آوردن کفشها قبل از دخول به مجلس، نشستن در جایی که مجلس به آنجا منتهی میشود، کراهت داشتن نشستن در وسط حلقه درس و نیز در صدر مجلس و بین دو نفر بدون اذن آنها، استحباب جا دادن به تازهواردین، کراهت نشستن در جای کسی که قصد بازگشتن دارد، بوسیدن دست استاد، نخوابیدن در مجلس املاء، توجه کامل به استاد و دقت در شنیدن، تواضع برای مملی و..<ref>ر.ک: همان، ص129-163</ref>. | در فصل هفتم، آداب مجالس استملاء بیان شده است که از جمله آنها عبارتند از: عدم عجله طالب در مشی و راه رفتن، اولویت داشتن مشی بر رکوب، عدم تکلف در پوشش، سلام کردن به همه وقتی طالب ببیند جماعتی در نزد مملی است، بیرون آوردن کفشها قبل از دخول به مجلس، نشستن در جایی که مجلس به آنجا منتهی میشود، کراهت داشتن نشستن در وسط حلقه درس و نیز در صدر مجلس و بین دو نفر بدون اذن آنها، استحباب جا دادن به تازهواردین، کراهت نشستن در جای کسی که قصد بازگشتن دارد، بوسیدن دست استاد، نخوابیدن در مجلس املاء، توجه کامل به استاد و دقت در شنیدن، تواضع برای مملی و..<ref>ر.ک: همان، ص129-163</ref>. | ||