پرش به محتوا

التحفة المدنية في العقيدة السلفية: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>')
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>')
خط ۳۴: خط ۳۴:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در مقدمه، ضمن بیان انگیزه نگارش و اشاره به نسخ خطی کتاب و توثیق نسبت آن به مؤلف، زندگی‎نامه نسبتا مفصلی از نویسنده، ارائه گردیده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5-‎18</ref>.
در مقدمه، ضمن بیان انگیزه نگارش و اشاره به نسخ خطی کتاب و توثیق نسبت آن به مؤلف، زندگی‎نامه نسبتا مفصلی از نویسنده، ارائه گردیده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص5-‎18</ref>.


کتاب با اشاره به آیه شریفه 5 سوره طه: '''الرَّحْمٰنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى‎''' (خداى رحمان که بر عرش استیلا یافته است)، 10 سوره فتح: '''يدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيدِيهِمْ''' (دست خدا بالاى دست‎هاى آنان است) و روایت پیامبر(ص) که فرمودند: «ينزل ربنا كل ليلة إلی سماء الدنیا» (پروردگارمان هر شب به آسمان اول نزول می‎کند) و «قلب المؤمن بين إصبعين من أصابع الرحمن» (قلب مؤمن بین دو انگشت از انگشتان خداوند قرار دارد)، با این سوال آغاز شده است که پاسخ صحیح و مناسب درباره آیات و روایاتی که به صفات الهی مربوط شده و توهم تشبیه در آنها وجود دارد، چیست؟<ref>ر.ک: متن کتاب، ص21-‎22</ref>.
کتاب با اشاره به آیه شریفه 5 سوره طه: '''الرَّحْمٰنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى‎''' (خداى رحمان که بر عرش استیلا یافته است)، 10 سوره فتح: '''يدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيدِيهِمْ''' (دست خدا بالاى دست‎هاى آنان است) و روایت پیامبر(ص) که فرمودند: «ينزل ربنا كل ليلة إلی سماء الدنیا» (پروردگارمان هر شب به آسمان اول نزول می‎کند) و «قلب المؤمن بين إصبعين من أصابع الرحمن» (قلب مؤمن بین دو انگشت از انگشتان خداوند قرار دارد)، با این سوال آغاز شده است که پاسخ صحیح و مناسب درباره آیات و روایاتی که به صفات الهی مربوط شده و توهم تشبیه در آنها وجود دارد، چیست؟<ref>ر.ک: متن کتاب، ص21-‎22</ref>.


نویسنده در پاسخ به این سؤال، چنین بیان نموده که پاسخ صحیح، همان چیزی است که خداوند، پیامبر(ص)، سلف صالح، صحابه، تابعین، ائمه اربعه و دیگر علمای اسلام فرموده‎اند و خداوند را همان‎گونه که خود در قرآن کریم توصیف نموده، توصیف کرده و همان‎گونه که پیامبر(ص) تعریف نموده، تعریف کرده‎اند، بدون تحریف، تعطیل و تمثیل. در این رابطه، به آیه شریفه 11 سوره شوری: '''لَيسَ كَمِثْلِهِ شَي‎ءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ''' (چیزى مانند او نیست و اوست شنواى بینا) استناد شده است<ref>ر.ک: همان، ص23-‎24</ref>.
نویسنده در پاسخ به این سؤال، چنین بیان نموده که پاسخ صحیح، همان چیزی است که خداوند، پیامبر(ص)، سلف صالح، صحابه، تابعین، ائمه اربعه و دیگر علمای اسلام فرموده‎اند و خداوند را همان‎گونه که خود در قرآن کریم توصیف نموده، توصیف کرده و همان‎گونه که پیامبر(ص) تعریف نموده، تعریف کرده‎اند، بدون تحریف، تعطیل و تمثیل. در این رابطه، به آیه شریفه 11 سوره شوری: '''لَيسَ كَمِثْلِهِ شَي‎ءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ''' (چیزى مانند او نیست و اوست شنواى بینا) استناد شده است.<ref>ر.ک: همان، ص23-‎24</ref>.


وی در ادامه، با توجه به آیه شریفه 5 سوره طه که قبلا ذکر شد و روایاتی که پیرامون آن وارد شده، به اثبات صفت علو از قرآن کریم و روایات و کیفیت علو پرداخته<ref>ر.ک: همان، ص29-‎49</ref> و سپس، با اشاره به آیه شریفه 12 و 13 سوره زخرف: '''جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْفُلْكِ وَ الْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ‎ لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ''' (برای شما از کشتی‎ها و دام‎ها [وسیله‎اى که] سوار شوید قرار داد، تا بر پُشت آن [ها] قرار گیرید؛ پس چون بر آن [ها] برنشستید، نعمت پروردگار خود را یاد کنید)، به بررسی واژه «الاستواء» و معنای آن، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>.
وی در ادامه، با توجه به آیه شریفه 5 سوره طه که قبلا ذکر شد و روایاتی که پیرامون آن وارد شده، به اثبات صفت علو از قرآن کریم و روایات و کیفیت علو پرداخته<ref>ر.ک: همان، ص29-‎49</ref> و سپس، با اشاره به آیه شریفه 12 و 13 سوره زخرف: '''جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْفُلْكِ وَ الْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ‎ لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ''' (برای شما از کشتی‎ها و دام‎ها [وسیله‎اى که] سوار شوید قرار داد، تا بر پُشت آن [ها] قرار گیرید؛ پس چون بر آن [ها] برنشستید، نعمت پروردگار خود را یاد کنید)، به بررسی واژه «الاستواء» و معنای آن، پرداخته است.<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>.


اجماع اهل علم بر اثبات علو؛ صفاتی که خداوند با آنها خود را توصیف کرده و صفاتی که پیامبر(ص) با آنها خداوند را وصف فرموده؛ تنازع علمای متأخر پیرامون برخی از الفاظ قرآن کریم؛ بررسی برخی از روایات واردشده از صحابه و تابعین درباره موضوع علو خداوند؛ بیان عقیده محمد بن عبدالوهاب پیرامون این مسئله و کلام ائمه مشهور فرق و مذاهب و علمای متأخر درباره علو و صفات الهی، دیگر موضوعات مطرح‎شده در کتاب می‎باشد.
اجماع اهل علم بر اثبات علو؛ صفاتی که خداوند با آنها خود را توصیف کرده و صفاتی که پیامبر(ص) با آنها خداوند را وصف فرموده؛ تنازع علمای متأخر پیرامون برخی از الفاظ قرآن کریم؛ بررسی برخی از روایات واردشده از صحابه و تابعین درباره موضوع علو خداوند؛ بیان عقیده محمد بن عبدالوهاب پیرامون این مسئله و کلام ائمه مشهور فرق و مذاهب و علمای متأخر درباره علو و صفات الهی، دیگر موضوعات مطرح‎شده در کتاب می‎باشد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش