۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بين التصوف و التشيع: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
'''بين التصوف و التشيع'''، اثر [[حسنی، هاشم معروف|هاشم معروف الحسنی]]، کتابی است پیرامون تاریخ و اصول تشیع و همچنین مصادر، معتقدات و فلسفه تصوف و نیز اشتراکات و افتراقات تصوف و تشیع که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. | '''بين التصوف و التشيع'''، اثر [[حسنی، هاشم معروف|هاشم معروف الحسنی]]، کتابی است پیرامون تاریخ و اصول تشیع و همچنین مصادر، معتقدات و فلسفه تصوف و نیز اشتراکات و افتراقات تصوف و تشیع که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. | ||
نویسنده کتاب را به انگیزه پاسخ به اشکالات و اتهاماتی که مخصوصا در کتاب «الصلة بين التشيع و التصوف» اثر مصطفی شیبی، بر تشیع وارد گردیده، نوشته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref> | نویسنده کتاب را به انگیزه پاسخ به اشکالات و اتهاماتی که مخصوصا در کتاب «الصلة بين التشيع و التصوف» اثر مصطفی شیبی، بر تشیع وارد گردیده، نوشته است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref> | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه، به انگیزه نگارش کتاب و مطالعاتی که نویسنده در زمینه تصوف داشته، اشاره گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص9</ref> | در مقدمه، به انگیزه نگارش کتاب و مطالعاتی که نویسنده در زمینه تصوف داشته، اشاره گردیده است.<ref>ر.ک: همان، ص9</ref> | ||
در تمهید، مباحثی مقدماتی پیرامون تکوین و نمو تشیع و نظرات مختلف پیرامون آن، مطرح گردیده است<ref>ر.ک: تمهید، ص13</ref> | در تمهید، مباحثی مقدماتی پیرامون تکوین و نمو تشیع و نظرات مختلف پیرامون آن، مطرح گردیده است.<ref>ر.ک: تمهید، ص13</ref> | ||
در اولین عنوان، نظریه قائلین به اینکه تشیع از اختراعات سبئیه می‌باشد، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. قائلین به این نظریه، بر این گمان می‌باشند که تشیع پس از قتل عثمان بن عفان و به‌واسطه عبدالله بن سبأ که معتقد به نظریه وصایت و حق الهی بود به وجود آمد. از جمله کسانی که قائل به این نظریه می‌باشند، [[ملطی شافعی، محمد بن احمد|ابوالحسین ملطی]] در کتاب «[[التنبيه و الرد علی أهل الأهواء و البدع|الرد علی أهل الأهواء و البدع]]» است. البته وی به این اندازه نیز اکتفا نکرده و در کتاب خود چنین اتهامی را زده است که امامیه، از روافض و ملحدین بوده و منشأ مذهب آن‌ها، عبدالله بن سبأ یهودی می‌باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص24</ref> | در اولین عنوان، نظریه قائلین به اینکه تشیع از اختراعات سبئیه می‌باشد، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. قائلین به این نظریه، بر این گمان می‌باشند که تشیع پس از قتل عثمان بن عفان و به‌واسطه عبدالله بن سبأ که معتقد به نظریه وصایت و حق الهی بود به وجود آمد. از جمله کسانی که قائل به این نظریه می‌باشند، [[ملطی شافعی، محمد بن احمد|ابوالحسین ملطی]] در کتاب «[[التنبيه و الرد علی أهل الأهواء و البدع|الرد علی أهل الأهواء و البدع]]» است. البته وی به این اندازه نیز اکتفا نکرده و در کتاب خود چنین اتهامی را زده است که امامیه، از روافض و ملحدین بوده و منشأ مذهب آن‌ها، عبدالله بن سبأ یهودی می‌باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص24</ref> | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
در عنوان دوم، نظریه قائلین به این که تشیع در رد بر مسئله حکمیت و پس از ظهور خوارج به وجود آمده، بررسی و نقد شده است. دکتر احمد صبحی، در کتاب «نظرية الإمامة» ادعا نموده است که از جمله آراء و نظریات پیرامون منشأ تشیع، نظریه برخی از مستشرقین می‌باشد که معتقدند اولین اختلاف پیرامون مسئله امامت، مربوط به خوارج بوده که در امر حکمیت، با [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] به مخالفت پرداخته و شعار «لا حكم إلا لله» را سر دادند<ref>ر.ک: همان، ص39</ref> | در عنوان دوم، نظریه قائلین به این که تشیع در رد بر مسئله حکمیت و پس از ظهور خوارج به وجود آمده، بررسی و نقد شده است. دکتر احمد صبحی، در کتاب «نظرية الإمامة» ادعا نموده است که از جمله آراء و نظریات پیرامون منشأ تشیع، نظریه برخی از مستشرقین می‌باشد که معتقدند اولین اختلاف پیرامون مسئله امامت، مربوط به خوارج بوده که در امر حکمیت، با [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] به مخالفت پرداخته و شعار «لا حكم إلا لله» را سر دادند<ref>ر.ک: همان، ص39</ref> | ||
ادعای دیگری که پیرامون منشأ تشیع از سوی برخی، از جمله مستشرقین، مطرح شده، آن است که تشیع پس از به شهادت رسیدن سیدالشهدا(ع) به وجود آمده است. آن‌چنان‌که از تصریحات قائلین به این نظریه مشخص است، این گروه معتقدند که به شهادت رسیدن امام حسین(ع)، نقطه تحول بزرگی در تاریخ فکری و اعتقادی تشیع بوده است<ref>ر.ک: همان، ص46</ref> | ادعای دیگری که پیرامون منشأ تشیع از سوی برخی، از جمله مستشرقین، مطرح شده، آن است که تشیع پس از به شهادت رسیدن سیدالشهدا(ع) به وجود آمده است. آن‌چنان‌که از تصریحات قائلین به این نظریه مشخص است، این گروه معتقدند که به شهادت رسیدن امام حسین(ع)، نقطه تحول بزرگی در تاریخ فکری و اعتقادی تشیع بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص46</ref> | ||
در عنوان چهارم، نظریه خود شیعه پیرامون تکوین تشیع، مطرح شده است. نویسنده معتقد است که در هیچ‌یک از نظریات مطرح‌شده فوق، مطالعات تاریخی و روایی صحیحی انجام نگرفته و در تمام آن‌ها، حقیقت پنهان و مجهول مانده است، ولذا وی در این عنوان، نظریه خود شیعه در مورد چگونگی تکوین و نمو تشیع را عنوان و بررسی نموده است<ref>ر.ک: همان، ص50</ref> | در عنوان چهارم، نظریه خود شیعه پیرامون تکوین تشیع، مطرح شده است. نویسنده معتقد است که در هیچ‌یک از نظریات مطرح‌شده فوق، مطالعات تاریخی و روایی صحیحی انجام نگرفته و در تمام آن‌ها، حقیقت پنهان و مجهول مانده است، ولذا وی در این عنوان، نظریه خود شیعه در مورد چگونگی تکوین و نمو تشیع را عنوان و بررسی نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص50</ref> | ||
نویسنده در ادامه، به بررسی تاریخ، مصادر و اصول تصوف و اختلافات آن با عقاید و تفکرات شیعه پرداخته و در این زمینه، موضوعات زیر را بررسی نموده است: تجسیم؛ حلول و اتحاد و وحدت وجود؛ نبوت؛ علامت رسول؛ تفاوت عصمت و شفاعت در نگاه شیعه و تصوف؛ کرامات ائمه(ع) و کراماتی که صوفیه برای خویش ادعا نموده‌اند؛ تفسیر و تأویل و زهد اسلامی و زهد در تصوف<ref>ر.ک: همان، ص78-201</ref> | نویسنده در ادامه، به بررسی تاریخ، مصادر و اصول تصوف و اختلافات آن با عقاید و تفکرات شیعه پرداخته و در این زمینه، موضوعات زیر را بررسی نموده است: تجسیم؛ حلول و اتحاد و وحدت وجود؛ نبوت؛ علامت رسول؛ تفاوت عصمت و شفاعت در نگاه شیعه و تصوف؛ کرامات ائمه(ع) و کراماتی که صوفیه برای خویش ادعا نموده‌اند؛ تفسیر و تأویل و زهد اسلامی و زهد در تصوف<ref>ر.ک: همان، ص78-201</ref> | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
از دیگر موضوعات مطرح‌شده در کتاب، عبارتند از: تصوف و ائمه(ع)؛ غلات؛ تصوف و متصوفه؛ حقیقت تصوف و حدود آن؛ مصدر یونانی، هندی و چینی در تصوف؛ حلول و اتحاد؛ وحدت وجود؛ حقیقت محمدیه؛ مراتب اولیا نزد صوفیه؛ بهشت و جهنم نزد غلات صوفیه؛ دیدگاه صوفیه پیرامون عمل و علم؛ جهاد نزد صوفیه؛ مصطلحات صوفیه، از جمله: جمع و تفریق، فنا و بقا، قبض و بسط، خلوت، غیبت و حضور، تجرید و تفرید، مرید و شیخ و نیز اقطاب طبقه اول صوفیه که عبارتند از: عبدالواحد بن زید، ابراهیم ادهم، ذوالنون مصری، شقیق بن ابراهیم، بشر بن حارث، عسکر بن حسین، معروف بن فیروز کرخی، حاتم اصم، ابوحمزه خراسانی، ابوبکر بن جحدر شبلی، سری بن مفلس سقطی، جنید بن محمد، سمنون بن عمر، ابویزید بسطامی، [[تستری، سهل بن عبدالله|سهل بن عبدالله تستری]]، ابوعبدالله محمد خفیف شیرازی، [[حلاج، حسین بن منصور|حسین بن منصور حلاج]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|محی‌الدین بن عربی]] و عبدالکریم گیلانی<ref>ر.ک: همان، ص241-576</ref> | از دیگر موضوعات مطرح‌شده در کتاب، عبارتند از: تصوف و ائمه(ع)؛ غلات؛ تصوف و متصوفه؛ حقیقت تصوف و حدود آن؛ مصدر یونانی، هندی و چینی در تصوف؛ حلول و اتحاد؛ وحدت وجود؛ حقیقت محمدیه؛ مراتب اولیا نزد صوفیه؛ بهشت و جهنم نزد غلات صوفیه؛ دیدگاه صوفیه پیرامون عمل و علم؛ جهاد نزد صوفیه؛ مصطلحات صوفیه، از جمله: جمع و تفریق، فنا و بقا، قبض و بسط، خلوت، غیبت و حضور، تجرید و تفرید، مرید و شیخ و نیز اقطاب طبقه اول صوفیه که عبارتند از: عبدالواحد بن زید، ابراهیم ادهم، ذوالنون مصری، شقیق بن ابراهیم، بشر بن حارث، عسکر بن حسین، معروف بن فیروز کرخی، حاتم اصم، ابوحمزه خراسانی، ابوبکر بن جحدر شبلی، سری بن مفلس سقطی، جنید بن محمد، سمنون بن عمر، ابویزید بسطامی، [[تستری، سهل بن عبدالله|سهل بن عبدالله تستری]]، ابوعبدالله محمد خفیف شیرازی، [[حلاج، حسین بن منصور|حسین بن منصور حلاج]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|محی‌الدین بن عربی]] و عبدالکریم گیلانی<ref>ر.ک: همان، ص241-576</ref> | ||
در پایان کتاب، دیدگاه ائمه(ع) و علمای شیعه پیرامون تصوف، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص583</ref> | در پایان کتاب، دیدگاه ائمه(ع) و علمای شیعه پیرامون تصوف، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص583</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||