۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'يك' به 'یک'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
}} | }} | ||
'''ادبيات فارسی بر مبناى تأليف استورى'''، برگردانى فارسی، در دو جلد، از ترجمه روسى اثر معروف استورى در معرفى متون فارسی است. استورى اين کتاب را بيشتر به عنوان راهنما تنظيم كرده است تا کتاب تاريخ ادبيات به معناى متعارف كلمه. ترجمه روسى اين اثر توسط «يو.ا.برگل» و ترجمه فارسی آن توسط آقايان «[[يحيى آرين‌پور]]»، «كريم كشاورز» و «سيروس ايزدى» صورت گرفته و احمد منزوى كل كار را ویرايش و | '''ادبيات فارسی بر مبناى تأليف استورى'''، برگردانى فارسی، در دو جلد، از ترجمه روسى اثر معروف استورى در معرفى متون فارسی است. استورى اين کتاب را بيشتر به عنوان راهنما تنظيم كرده است تا کتاب تاريخ ادبيات به معناى متعارف كلمه. ترجمه روسى اين اثر توسط «يو.ا.برگل» و ترجمه فارسی آن توسط آقايان «[[يحيى آرين‌پور]]»، «كريم كشاورز» و «سيروس ايزدى» صورت گرفته و احمد منزوى كل كار را ویرايش و یکدست كرده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
اين مجموعه بزرگ‌ترين كار تحقيقى استورى است كه بيشتر عمر خویش را بر سر تأليف آن نهاده است و شامل فهرست بسيارى از کتاب‌هاى فارسی همراه با زندگى‌نامه موجز و سودمندى از نویسندگان آنهاست. چنان‌كه استورى در مقدمه جلد اول مى‌گوید: وى در نگارش اين کتاب بر آن بوده كه اثرى چون تاريخ آثار عربى بروكلمان گرد آورد؛ اما شيوه طبقه‌بندى، متفاوت از شيوه بروكلمان است. او برخلاف بروكلمان كه تقسيم‌بندى کتاب خود را بر پايه دوره‌هاى تاريخى قرار داده بود، موضوع کتاب‌ها را پايه طبقه‌بندى قرار داد. در طبقه‌بندى بروكلمان همه آثارى كه متعلق به | اين مجموعه بزرگ‌ترين كار تحقيقى استورى است كه بيشتر عمر خویش را بر سر تأليف آن نهاده است و شامل فهرست بسيارى از کتاب‌هاى فارسی همراه با زندگى‌نامه موجز و سودمندى از نویسندگان آنهاست. چنان‌كه استورى در مقدمه جلد اول مى‌گوید: وى در نگارش اين کتاب بر آن بوده كه اثرى چون تاريخ آثار عربى بروكلمان گرد آورد؛ اما شيوه طبقه‌بندى، متفاوت از شيوه بروكلمان است. او برخلاف بروكلمان كه تقسيم‌بندى کتاب خود را بر پايه دوره‌هاى تاريخى قرار داده بود، موضوع کتاب‌ها را پايه طبقه‌بندى قرار داد. در طبقه‌بندى بروكلمان همه آثارى كه متعلق به یک دوره تاريخى هستند، در یک بخش جاى مى‌گيرند، اما در حال حاضر طبقه‌بندى استورى مناسب‌تر به نظر مى‌رسد. از سوى ديگر استورى در هر موضوع، مؤلفان را پايه طبقه‌بندى قرار داد و نه کتاب‌ها را و به اين ترتيب ناچار شد آثارى را كه مؤلف آنها شناخته‌شده نيست، در بخش جداگانه‌اى به نام «ملحقات» در پایان هر فصل جاى دهد؛ بدين ترتيب مآخذى كه متعلق به یک دوره هستند، در یک جا گردآورده نشده و پراكنده هستند. | ||
ترتيب مطالب و مواد بدين شرح است: | ترتيب مطالب و مواد بدين شرح است: | ||
مدخل‌ها با شماره مرتب شده‌اند. عموماًهر شماره با نام صاحب اثر و اگر صاحب اثر مجهول باشد، با نام خود اثر آغاز شده است. قسمتى از نام و مشخصات صاحب اثر كه مشهورتر است، با حروف سياه مشخص شده است. سپس اطلاعاتى مهم درباره زندگى صاحب اثر ارائه شده است. در هر مدخل، اثر يا آثارى از نویسنده در موضوع مختص هر بخش معرفى شده است. ضمنا به نوشته‌هاى ديگر او نيز تنها با ذكر نام اشاره شده است. سپس نام اثر با حروف درشت و نسخه‌بدل‌هاى درخور توجه آن ذكر و احيانا چند كلمه‌اى از آغاز اثر نقل شده است. ویژگى‌هاى اثر يا آثار ديگرى در همان موضوع و از همان نویسنده، | مدخل‌ها با شماره مرتب شده‌اند. عموماًهر شماره با نام صاحب اثر و اگر صاحب اثر مجهول باشد، با نام خود اثر آغاز شده است. قسمتى از نام و مشخصات صاحب اثر كه مشهورتر است، با حروف سياه مشخص شده است. سپس اطلاعاتى مهم درباره زندگى صاحب اثر ارائه شده است. در هر مدخل، اثر يا آثارى از نویسنده در موضوع مختص هر بخش معرفى شده است. ضمنا به نوشته‌هاى ديگر او نيز تنها با ذكر نام اشاره شده است. سپس نام اثر با حروف درشت و نسخه‌بدل‌هاى درخور توجه آن ذكر و احيانا چند كلمه‌اى از آغاز اثر نقل شده است. ویژگى‌هاى اثر يا آثار ديگرى در همان موضوع و از همان نویسنده، یکى پس از ديگرى در حجمى متناسب با ارزش اثر و اطلاعات در دسترس، ياد شده است. | ||
مشخصات نسخه‌هاى خطى موجود اثر، به ترتيب تاريخ کتابت - به استناد فهرست‌هاى کتاب‌هاى خطى كه به چاپ رسيده - با دقت تمام ذكر شده است. نسخه‌هاى خطى كه در فهرست‌هاى چاپى از آنها ذكرى نشده، ولى در جاهاى ديگر، مانند مقالات يا در پيشگفتار کتاب‌ها از آنها ياد شده، جداگانه آورده شده است. در معرفى هر نسخه خطى، درباره مزايا يا نقايص وضعيت آغاز و انجام، تاريخ دقيق يا تقريبى کتابت و تصاویر و تزيينات (مينياتور يا طلاكارى) آن اطلاعاتى داده شده است. | مشخصات نسخه‌هاى خطى موجود اثر، به ترتيب تاريخ کتابت - به استناد فهرست‌هاى کتاب‌هاى خطى كه به چاپ رسيده - با دقت تمام ذكر شده است. نسخه‌هاى خطى كه در فهرست‌هاى چاپى از آنها ذكرى نشده، ولى در جاهاى ديگر، مانند مقالات يا در پيشگفتار کتاب‌ها از آنها ياد شده، جداگانه آورده شده است. در معرفى هر نسخه خطى، درباره مزايا يا نقايص وضعيت آغاز و انجام، تاريخ دقيق يا تقريبى کتابت و تصاویر و تزيينات (مينياتور يا طلاكارى) آن اطلاعاتى داده شده است. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
از اثر استورى تاكنون بخش‌هايى به شرح زير به فارسی ترجمه شده است: | از اثر استورى تاكنون بخش‌هايى به شرح زير به فارسی ترجمه شده است: | ||
جزء | جزء یکم، ادبيات قرآنى به قلم [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال]] كه در دفتر یکم نشريه کتابخانه مركزى دانشگاه تهران (1339ش)، پس از مرگ مترجم به چاپ رسيد. ترجمه باب رياضيات از جلد دوم، به قلم تقى بينش، كه در مجله دانشكده ادبيات مشهد (سال سوم، شماره یکم، 1346ش) منتشر شد. ترجمه «شرح احوال شعرا» (ج1، بخش2، از شماره 1088)، به قلم تقى بينش كه در مجله دانشكده ادبيات مشهد (سال سوم، شماره یکم، 1346ش) منتشر شده است. | ||
«تذكره‌نویسى فارسی در هند و پاكستان» (تهران، 1343ش) نيز بى‌گمان ترجمه‌اى است از بخش‌هايى از اثر استورى با مطالب اضافى. | «تذكره‌نویسى فارسی در هند و پاكستان» (تهران، 1343ش) نيز بى‌گمان ترجمه‌اى است از بخش‌هايى از اثر استورى با مطالب اضافى. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
گسترده‌ترين تلاش برای ترجمه تأليف استورى به همت دو تن از کتاب‌شناسان روسى، «يو.ى. بورشچفسكى» و «يو.ا.برگل» (شامل دو بخش در 3 مجلد) صورت پذيرفت. در اين ترجمه و تكميل، تجديد نظر كلى در کتاب مورد نظر نبوده، چنان‌كه موضوع اصلى کتاب، ساختمان و شيوه انتخاب مطالب آن تغيير نكرده است. اصلاح در متن استورى تا آنجا صورت گرفته كه مطالب و آگاهى‌هاى تازه و در دسترس ايجاب مى‌كرده است. اين آگاهى‌ها عمدتاً بر فهرست‌هاى نسخ خطى، چاپ‌هاى مختلف هر کتاب، تحقيقات مستقل و نگاشته‌هاى کتاب‌شناختى متكى است. مترجمان روسى، اصلاحات و اضافات مؤلف را تماماً و گاه با دشوارى وارد متن كرده و همه افزودگى‌ها و اصلاحات خود را از هرگونه و به هر اندازه كه بوده در جاى خود آورده است. از آنچه به دليل نادرستى يا به هر دليل ديگر از متن استورى حذف شده، جز در موارد معدود ياد نشده است. حاصل كار اين دو مترجم روسى همان است كه در برنامه حاضر موجود است. | گسترده‌ترين تلاش برای ترجمه تأليف استورى به همت دو تن از کتاب‌شناسان روسى، «يو.ى. بورشچفسكى» و «يو.ا.برگل» (شامل دو بخش در 3 مجلد) صورت پذيرفت. در اين ترجمه و تكميل، تجديد نظر كلى در کتاب مورد نظر نبوده، چنان‌كه موضوع اصلى کتاب، ساختمان و شيوه انتخاب مطالب آن تغيير نكرده است. اصلاح در متن استورى تا آنجا صورت گرفته كه مطالب و آگاهى‌هاى تازه و در دسترس ايجاب مى‌كرده است. اين آگاهى‌ها عمدتاً بر فهرست‌هاى نسخ خطى، چاپ‌هاى مختلف هر کتاب، تحقيقات مستقل و نگاشته‌هاى کتاب‌شناختى متكى است. مترجمان روسى، اصلاحات و اضافات مؤلف را تماماً و گاه با دشوارى وارد متن كرده و همه افزودگى‌ها و اصلاحات خود را از هرگونه و به هر اندازه كه بوده در جاى خود آورده است. از آنچه به دليل نادرستى يا به هر دليل ديگر از متن استورى حذف شده، جز در موارد معدود ياد نشده است. حاصل كار اين دو مترجم روسى همان است كه در برنامه حاضر موجود است. | ||
چاپ روسى کتاب در سه مجلد فراهم آمده است: جلد اول شامل نگاشته‌هاى قرآنى، تاريخ عمومى، تاريخ پيامبران و صدر اسلام و جز آن و جلد دوم دربرگيرنده بخش‌هاى مربوط به تاريخ ايران، آسياى ميانه و سرزمين‌هاى ديگر (جز هندوستان)، و بالاخره جلد سوم مشتمل بر افزودگى‌ها و فهرست‌هاى راهنما بر جلدهاى | چاپ روسى کتاب در سه مجلد فراهم آمده است: جلد اول شامل نگاشته‌هاى قرآنى، تاريخ عمومى، تاريخ پيامبران و صدر اسلام و جز آن و جلد دوم دربرگيرنده بخش‌هاى مربوط به تاريخ ايران، آسياى ميانه و سرزمين‌هاى ديگر (جز هندوستان)، و بالاخره جلد سوم مشتمل بر افزودگى‌ها و فهرست‌هاى راهنما بر جلدهاى یکم تا سوم. | ||
احمد منزوى، با گنجاندن افزوده‌ها و اصلاحات در متن دو بخش اول، موفق شد ترجمه سه جلدى روسى را در دو مجلد جاى دهد. اين ترجمه در برنامه حاضر گنجانده شده است. | احمد منزوى، با گنجاندن افزوده‌ها و اصلاحات در متن دو بخش اول، موفق شد ترجمه سه جلدى روسى را در دو مجلد جاى دهد. اين ترجمه در برنامه حاضر گنجانده شده است. | ||