۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') |
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
'''الابنية عن حقائق الادوية يا روضة الانس و منفعة النفس'''، به زبان فارسی، کتابى است در مفردات طب كه در عهد منصور بن نوح سامانى (بين سنوات 350 تا 366ق)، توسط موفق بن على هروى تأليف شده است. | '''الابنية عن حقائق الادوية يا روضة الانس و منفعة النفس'''، به زبان فارسی، کتابى است در مفردات طب كه در عهد منصور بن نوح سامانى (بين سنوات 350 تا 366ق)، توسط موفق بن على هروى تأليف شده است. | ||
از اين کتاب، تنها | از اين کتاب، تنها یک نسخه منحصربهفرد كه به خط على بن احمد طوسى اسدى، شاعر معروف و سراينده گرشاسبنامه و مؤلف فرهنگ فارسی معروف به لغات اسدى، در ماه شوال سال 447ق، استنساخ شده است. | ||
مؤلف انگيزهاش را از نگارش اين اثر چنين بازگو مىكند: «من کتابهاى حكيمان پيشين و عالمان طبيبان محدث همه بجستم و هرچه گفته بودند، بهتأمل نگاه كردم... پس چون بديدم هركسى راهى گرفته بود تا قدر غرض خويش، بعضى از ايشان فصلهايى بيرون كرده بودند موجز و بعضى نه و نيز آن بعضى شرح تمام نكرده بودند، من خواستم كه کتابى بنا كنم و هرچه شناسند اندر او ياد كنم؛ از آن چيزها كه استعمال كنند و پس قوتهاشان پيدا كنم و فعلشان بگويم به شرحى تمام و به وجهى | مؤلف انگيزهاش را از نگارش اين اثر چنين بازگو مىكند: «من کتابهاى حكيمان پيشين و عالمان طبيبان محدث همه بجستم و هرچه گفته بودند، بهتأمل نگاه كردم... پس چون بديدم هركسى راهى گرفته بود تا قدر غرض خويش، بعضى از ايشان فصلهايى بيرون كرده بودند موجز و بعضى نه و نيز آن بعضى شرح تمام نكرده بودند، من خواستم كه کتابى بنا كنم و هرچه شناسند اندر او ياد كنم؛ از آن چيزها كه استعمال كنند و پس قوتهاشان پيدا كنم و فعلشان بگويم به شرحى تمام و به وجهى نیکو كه بزرگتر منفعتى و عظيمتر خطرى اين راست» (الابنية عن حقائق الادوية، ص1 - 2). وى در ادامه، کتاب را به حاكم سامانى هديه مىكند. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، داراى 29 باب به ترتيب حروف الفبا است و 584 كلمه و ماده (از موادى كه در مداوا و درمان بيمارىها به كار برده مىشوند) را در بر گرفته است و خواص طبى | کتاب، داراى 29 باب به ترتيب حروف الفبا است و 584 كلمه و ماده (از موادى كه در مداوا و درمان بيمارىها به كار برده مىشوند) را در بر گرفته است و خواص طبى هریک را بيان نموده است. | ||
مؤلف، در ابتدا ماده مورد نظر را ذكر مىكند و سپس گونههاى آن، خواص و مصارف آن را برمىشمرد. | مؤلف، در ابتدا ماده مورد نظر را ذكر مىكند و سپس گونههاى آن، خواص و مصارف آن را برمىشمرد. | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
کتاب «الابنية عن حقائق الادوية»، از چند جهت قابل توجه است: | کتاب «الابنية عن حقائق الادوية»، از چند جهت قابل توجه است: | ||
1. اين اثر، | 1. اين اثر، یکى از قديمىترين نگاشتههاى پارسى در طب سنتى است، بلكه شايد بتوان آن را قديمىترين نگاشته طب فارسی دانست كه به دست ما رسيده است. | ||
2. از جامعيت نسبى برخوردار است. مؤلف مدعى است كه برای تأليف اين اثر به همه کتابهاى پيشينيان نظر انداخته است. | 2. از جامعيت نسبى برخوردار است. مؤلف مدعى است كه برای تأليف اين اثر به همه کتابهاى پيشينيان نظر انداخته است. |
ویرایش