۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أصول المعارف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'يك' به 'یک'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
[[آشتیانی، جلالالدین|استاد آشتيانى]] كليه مطالب رساله «اصول المعارف» فيض را مورد بحث قرار داده‌اند و مشكلات و غوامض آن را شرح و بسط كافى داده‌اند، و در موارد متعدد اقوال حكماى ديگر را در نظرات مشابه مورد بررسى دقيق قرار داده‌اند، به خصوص در مبحث حركت جوهر، كه ضمن آن شبهاتى را كه برخى از متأخرين در اين باره عنوان كرده‌اند، جواب گفته‌اند. | [[آشتیانی، جلالالدین|استاد آشتيانى]] كليه مطالب رساله «اصول المعارف» فيض را مورد بحث قرار داده‌اند و مشكلات و غوامض آن را شرح و بسط كافى داده‌اند، و در موارد متعدد اقوال حكماى ديگر را در نظرات مشابه مورد بررسى دقيق قرار داده‌اند، به خصوص در مبحث حركت جوهر، كه ضمن آن شبهاتى را كه برخى از متأخرين در اين باره عنوان كرده‌اند، جواب گفته‌اند. | ||
مؤلف | مؤلف یکى از اساتيد بزرگ علوم عقلى و نقلى (فلسفه و حكمت مشايى و اشراقى، عرفان و تصوف نظرى و عملى و فقه و حديث و رجال و تفسير و علم اخلاق بسبک عرفا و حكما) به شمار مى‌رود و در جامعيت و تبحر در علوم مختلف و تخصّص در دو رشته عقلى و نقلى یکى از نوادر دانشمندان مملكت ما، در دوران اسلامى محسوب مى‌شود. | ||
اصول المعارف تلخيص کتاب عين اليقين است. | اصول المعارف تلخيص کتاب عين اليقين است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
باب هفتم در حركت و زمان و مكان و شناخت ازل و ابد است. | باب هفتم در حركت و زمان و مكان و شناخت ازل و ابد است. | ||
یکى از احوال مشتركه اجسام حركت است، و حركت خروج شئ است از قوه فعليت بر سبيل تدريج. بعضى از حالات برای جسم بالفعل حاصل نيست؛ ولى قوه و استعداد حصول حالت در آن وجود دارد. حصول اين حالت از قوه به فعليت يا دفعى است يا تدريجى؛ به اصطلاح اهل حكمت خروج تدريجى حركت است. از برای حركت تعاريف زياد كرده‌اند كه در كتب مفصله مسطور است و نگارنده در رساله حركت كليه اقوال را ذكر كرده‌است. | |||
باب هشتم اختصاص دارد به بحث از سماویات و افلاك و ارضيات و عناصر بسيط و مركب، در کتاب عين اليقين، مفصل در افلاك و سماویات به طريق قدما بحث كرده است؛ ولى در اين کتاب به حمده تعالى در مباحث مربوط به افلاك و موجودات علوى كوتاه آمده است و عمده مباحث را اختصاص داده است، به مسائل مربوط به بسائط از عناصر و مركبات از اسطقسات كه مباحث مربوط به كيفيت حصول مركبات از بسائط از مواليد ثلاث؛ معادن و نباتات و حيوان، بحث در معادن را نيز در اين جا مختصر نموده است و به كيفيت ظهور نباتات و حيوان و بعد از بحث از پيدايش و نحوه تحصّل حيوان از ممتزجات و اثبات تجرد نفوس جزيى حيوان به نحوه ظهور انسان در انواع حيوانى و چگونگى تجرد آن پرداخته است و در اوايل بحث به اختصار از نحوه ظهور و طليعه وجود آن در ماده جسمانى و طى درجات نباتى و حيوانى و وصول آن با على مراتب تجرد خاص نفوس انسانى و بالأخره در كيفيت رجوع آن به عوالم ملكوتى و فناء برخى از ارواح انسانى در احديت وجود، بحث فرموده است و آنچه در مباحث عاليه آورده است، خلاصه تحقيقات استاد اعظم او صدر الحكماست كه در عين اليقين، فصل به فصل مطالب را به عنوان قال استاذنا المتألّه و يا قال استادنا في المعارف الالهيه بيان و تقرير نموده است. | باب هشتم اختصاص دارد به بحث از سماویات و افلاك و ارضيات و عناصر بسيط و مركب، در کتاب عين اليقين، مفصل در افلاك و سماویات به طريق قدما بحث كرده است؛ ولى در اين کتاب به حمده تعالى در مباحث مربوط به افلاك و موجودات علوى كوتاه آمده است و عمده مباحث را اختصاص داده است، به مسائل مربوط به بسائط از عناصر و مركبات از اسطقسات كه مباحث مربوط به كيفيت حصول مركبات از بسائط از مواليد ثلاث؛ معادن و نباتات و حيوان، بحث در معادن را نيز در اين جا مختصر نموده است و به كيفيت ظهور نباتات و حيوان و بعد از بحث از پيدايش و نحوه تحصّل حيوان از ممتزجات و اثبات تجرد نفوس جزيى حيوان به نحوه ظهور انسان در انواع حيوانى و چگونگى تجرد آن پرداخته است و در اوايل بحث به اختصار از نحوه ظهور و طليعه وجود آن در ماده جسمانى و طى درجات نباتى و حيوانى و وصول آن با على مراتب تجرد خاص نفوس انسانى و بالأخره در كيفيت رجوع آن به عوالم ملكوتى و فناء برخى از ارواح انسانى در احديت وجود، بحث فرموده است و آنچه در مباحث عاليه آورده است، خلاصه تحقيقات استاد اعظم او صدر الحكماست كه در عين اليقين، فصل به فصل مطالب را به عنوان قال استاذنا المتألّه و يا قال استادنا في المعارف الالهيه بيان و تقرير نموده است. | ||