صلح الحسن علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

مؤلف در بيان هدف از نگارش کتاب، نوشته است: هدف از نگارش اين سطور اين بود که از راه منطق صحيح و ترديدناپذير، عظمت اين امام، بى هيچ شائبه عيب و نقص و اشکال و ايراد آشکار گردد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/19 آل‌یاسین، راضی، ص19]</ref>

کتاب، پيرامون زندگى امام حسن(ع) به‌طور عموم نيست، بلکه فقط درباره فرازهاى سياسى زندگى اوست<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/20 همان، ص20]</ref>

بخش اول کتاب درباره زندگى امام حسن(ع) است. مؤلف مى‌گويد: امام حسن در نيمه ماه مبارک رمضان متولد شد. تنها کنيه او ابومحمد و لقب‌هاى او السبط، السيد، الزکي، المجتبى و التقي است. او داراى 15 فرزند بود که فقط از دو پسر او؛ يعنى حسن و زيد نسل او ادامه يافت<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/25 ر.ک: همان، ص25]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/25 26]</ref>

ايشان خصوصيات ظاهرى امام را مطرح مى‌کند و در زيبايى آن حضرت به اقوال فراوانى، از جمله گفته واصل بن عطا استناد مى‌کند که گفته: «در حسن بن على، سيماى پيامبران و درخشندگى پادشاهان بود»<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/26 همان، ص26]</ref>

در ادامه از عبادات و فضائل اخلاقى امام سخن به ميان آمده که مؤلف در بحث از فضائل اخلاقى امام به بخشش و کرم حضرت اشاره مى‌کند و با مثال‌هاى فراوان اين ادعا را ثابت مى‌کند که ايشان بخشنده‌ترين شخص در زمان خويش بودند. در پايان نيز از شهادت و کيفيت دفن حضرت سخنانى به ميان مى‌آيد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/27 همان، 27]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/30 30]</ref>

بعد از وفات پيامبر، خلافت از عترت جدا شد و باعث شد که آن همه اختلافات خونين ميان دلباختگان خلافت به وجود آيد و آن فجايع بزرگ در عالم اسلام واقع شود و منشأ پيشامدهاى زيان‌بخشى در راه تحقق وضع ايده‌آل در اسلام شود<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/43 همان، ص43]</ref>

حضرت على وفات يافت درحالى‌که سه خصلتِ نداشتن ياور، مواجه بودن با دشمنى مسلح و عدم همکارى افراد مؤثر را براى جانشين و زمامدار بعد از خود، به‌جا گذارد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/50 همان، ص50]</ref>

امام حسن بعد از شهادت پدرش بر منبر رفت و خطابه و سخنرانى‌اى را ايراد کرد که همه مردم را به گريه واداشت، سپس عبيدالله بن عباس به مردم توصيه کرد که که با امام حسن بيعت کنند و مردم گفتند: «وه که او چه محبوب است نزد ما و چقدر بر گردن ما حق دارد و چقدر شايسته خلافت است» و با شوق و رغبت به بيعت او شتافتند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/56 همان، ص56]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/58 58]</ref>

سپس تمام مناطق تحت نفوذ اسلام با امام بيعت کردند و کسى از بيعت او تخلف نکرد جز معاويه و گروهى ديگر که به «قعاد»؛ يعنى نشستگان معروف شدند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/58 همان، ص58]</ref>

چيزى نگذشت که برخى از کوفيان و... مدعى شدند که بيعت با امام حسن(ع) کارى شتاب‌زده بود<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/60 همان، ص60]</ref>

مؤلف در فصل سوم از بخش اول، به وضعيت کوفه در روزهاى بيعت اشاره مى‌کند و نيز به گروه‌هايى که در آن مکان حضور داشتند و بر جنگ با معاويه در همان روزهاى اول بيعت اصرار مى‌کردند و آن حضرت با تيزبينى خود مى‌فرمودند: «إني أرى ما لا ترون»؛ «من مى‌بينم آنچه را شما نمى‌بينيد»<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/74 همان، ص74]</ref>بنابراین امام با به تأخير انداختن جنگ و رد و بدل کردن نامه‌هايى بين خود و معاويه، چهره واقعى و پنهان معاويه را به مردم شناسانيد و آرا و افکار عمومى را با معاويه آشنا کرد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/76 همان، ص76] و [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/77 77]</ref>

مؤلف در فصول بعدى، دلايل امام را بر تصميم به جنگ برمى‌شمارد، سپس به تعداد سپاه و بزرگان هر سپاه اشاره مى‌کند و عبيدالله بن عباس را معرفى مى‌کند و از چگونگى فرار شبانه او<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/106 همان، ص106]</ref>و فرار ديگر اشراف و بزرگان به‌سوى معاويه و تنها گذاشتن امام سخن مى‌گويد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/80 ر.ک: همان، ص80]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/110 110]</ref>

طمع و انگيزه‌هاى مادى، کار مردمى را که به عشق غنيمت جنگى به اين لشکر پيوسته بودند، به فضاحت و رسوايى کشانيد. براى اينها جاى بسى خوشوقتى بود که مى‌توانستند غنائم مورد نياز خود را از راه خيانت، به‌آسانى به دست آورند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/150 همان، ص150]</ref>

او معتقد بود که بايد ملک و حکومت خود را فداى عقيده‌هاى بزرگ خود کند و اين خود از بزرگ‌ترين آيات و نشانه‌هاى شجاعت است<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/192 همان، 192] و [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/193 193]</ref>

در واقع امام حسن با حفظ جان شیعیان و يارانش، خط ارتباط خود را با نسل‌هاى آينده حفظ نمود، بلکه رابطه پدرش و جدش را نيز با دوره‌هاى بعد حفظ کرد و مکتب و ايده خود را از فنا و نابودى حتمى نجات داد و تاريخ اسلام را از مسخ و تحريف و تزوير برکنار داشت<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/245 همان، ص245]</ref>

بخش سوم کتاب درباره صلح است. بنا بر صحيح‌ترين روايات، قرارداد صلح در نيمه جمادى‌الأولى سال 41 اتفاق افتاده است<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/262 همان، ص262]</ref>و در آن قرارداد، پنج ماده بود که مؤلف آنها را برمى‌شمارد و تعدادى از آنها را که مهم‌تر است، توضيح مى‌دهد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/264 ر.ک: همان، 264]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/282 282]</ref>

امام در کوفه در جايى که تمام مسلمان‌ها از هر دو جناح جمع شده‌اند، خطابه‌اى بليغ ايراد مى‌کند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/288 همان، ص288]</ref>، سپس از کوفه خارج مى‌شود و در مدينه مسکن مى‌گزيند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/289 همان، ص289]</ref>

کمتر از يک هفته از امضاى قرارداد نمى‌گذرد که معاويه در مسجد کوفه بر فراز منبر رفته و مى‌گويد: هر تعهدى که با حسن سپرده‌ام، زير اين دو پاى من است و بدان وفا نخواهم کرد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/293 همان، ص293]</ref>

مؤلف در ادامه چند نمونه از برجسته‌ترين گام‌هاى موفقيت‌آميزى را که طرح صلح در راه بدنام کردن معاويه و رسوا ساختن بنى اميه به آن نائل آمد، برمى‌شمارد<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/295 ر.ک: همان، ص295]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/298 298]</ref>

از ديگر مباحث کتاب اين است که مؤلف، شروط صلح را برمى‌شمرد و با ذکر نمونه‌هايى بيان مى‌کند که معاويه به هيچ‌يک از آنها عمل نکرده است<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/300 همان، 300]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/317 317]</ref>

نويسنده در بخش‌هاى ديگر اين کتاب، عملکرد معاويه با شيعان و سران شيعه را متذکر مى‌شود و با برشمردن تعداد زيادى از سران شيعه که به دست معاويه به شهادت رسيدند، خاطرنشان مى‌کند که شيعان در اين زمان از دست معاويه در امان نبودند<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/320 همان، ص320]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/360 360]</ref>

در پايان اين بخش، چگونگى شهادت حضرت و سفارش او به برادرش امام حسين(ع) آمده است<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/364 همان، ص364]-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/368 368]</ref>

از مباحث پایانی کتاب، مقايسه ميان شرايط امام حسن(ع) و امام حسين(ع) است که مؤلف در اين‌باره مى‌گويد: وضع امام حسن(ع) از لحاظ دوستان و يارانش چنان بود که راه شهادت را بر او بست و از لحاظ دشمنانش چنان بود که درگيرى و جنگ با ايشان را ممتنع ساخت<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1856/1/374 همان، ص374]</ref>

<references/>