پرش به محتوا

شهید جاوید: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۵ اکتبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'ـ' به ''
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '==وابسته‌ها==')
جز (جایگزینی متن - 'ـ' به '')
خط ۲۹: خط ۲۹:
'''شهید جاوید'''، اثر [[صالحی نجف‌آبادی، نعمت‌الله|نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]]، به زبان فارسی درباره هدف امام حسین(ع) در قیام سال 61ق، که منجر به واقعه عاشورا و شهادت او شد، می‌باشد.
'''شهید جاوید'''، اثر [[صالحی نجف‌آبادی، نعمت‌الله|نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]]، به زبان فارسی درباره هدف امام حسین(ع) در قیام سال 61ق، که منجر به واقعه عاشورا و شهادت او شد، می‌باشد.


مؤلف نتیجه‌ تـحقیق‌ هـفت ساله خویش را در سال 1347‌ش، منتشر‌ سـاخت و تـفسیر دیـگری از‌ علت‌ قیام امام‌ به دست‌ داد.  
مؤلف نتیجه‌ تحقیق‌ هفت ساله خویش را در سال 1347‌ش، منتشر‌ ساخت و تفسیر دیگری از‌ علت‌ قیام امام‌ به دست‌ داد.  


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۵: خط ۳۵:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
مؤلف‌ در آغاز کتاب با برحذر‌ داشتن خوانندگان از هرگونه پیـش‌داوری، در پی تـفسیری تـازه از قیام سیدالشهداء برآمده، به‌ تشریح‌ دیدگاه‌های مختلف درباره قیام‌ امام پرداخته و مـشخص سـاخته‌ که‌ در این ‌باره دو دیدگاه‌ افراطی‌ وجود دارد: یکی دیدگاهی که از سوی برخی از اهـل سـنت‌ مطرح‌ می‌شود و طبق آن ادعا می‌شود‌ که‌ قیام‌ امام، قیامی نارس و نسنجیده‌ بود و امـام در مـحاسبات‌ خود‌ به خطا رفت. دیدگاه دیگر که از سـوی عـده‌ای از نـویسندگان شیعی بیان شده، گویای آن است‌ که‌ قیام امـام تـابع محاسبات رایج و عقلایی‌ نبود، بلکه‌ حضرت به‌ پیروی‌ از‌ فرمانی غیبی دست به قیام‌ زد و کسی در این بـاره حـق چون و چرا و کندوکاو نـدارد. ایشان این دو نظر را نپذیرفته و‌ طی‌ این کتاب کـوشیده بـا‌ تحلیل‌ نصوص تاریخی و خدشه وارد ساختن به برخی مفروضات رایج، نظر بدیلی پیش کشد؛ ازاین‌رو، با طرح مقدماتی بـه ایـن نتیجه می‌رسد‌ که‌ پس‌ از مرگ مـعاویه بستری برای تشکیل حکومت اسـلامی‌ فـراهم‌ شده‌ بود‌ و در‌ این هنگام امـام احساس مـسئولیت بیشتری کرد و بر خود لازم دانست که برای زنده کردن اسلام اقدام کند و با تـشکیل حـکومت نیرومندی، وضع موجود را تغییر دهد و اسلام‌ و مـسلمانان را از چـنگال سـتمگران برهاند<ref>ر.ک: اسلامی، سیدحسن، ص87</ref>
مؤلف‌ در آغاز کتاب با برحذر‌ داشتن خوانندگان از هرگونه پیش‌داوری، در پی تفسیری تازه از قیام سیدالشهداء برآمده، به‌ تشریح‌ دیدگاه‌های مختلف درباره قیام‌ امام پرداخته و مشخص ساخته‌ که‌ در این ‌باره دو دیدگاه‌ افراطی‌ وجود دارد: یکی دیدگاهی که از سوی برخی از اهل سنت‌ مطرح‌ می‌شود و طبق آن ادعا می‌شود‌ که‌ قیام‌ امام، قیامی نارس و نسنجیده‌ بود و امام در محاسبات‌ خود‌ به خطا رفت. دیدگاه دیگر که از سوی عده‌ای از نویسندگان شیعی بیان شده، گویای آن است‌ که‌ قیام امام تابع محاسبات رایج و عقلایی‌ نبود، بلکه‌ حضرت به‌ پیروی‌ از‌ فرمانی غیبی دست به قیام‌ زد و کسی در این باره حق چون و چرا و کندوکاو ندارد. ایشان این دو نظر را نپذیرفته و‌ طی‌ این کتاب کوشیده با‌ تحلیل‌ نصوص تاریخی و خدشه وارد ساختن به برخی مفروضات رایج، نظر بدیلی پیش کشد؛ ازاین‌رو، با طرح مقدماتی به این نتیجه می‌رسد‌ که‌ پس‌ از مرگ معاویه بستری برای تشکیل حکومت اسلامی‌ فراهم‌ شده‌ بود‌ و در‌ این هنگام امام احساس مسئولیت بیشتری کرد و بر خود لازم دانست که برای زنده کردن اسلام اقدام کند و با تشکیل حکومت نیرومندی، وضع موجود را تغییر دهد و اسلام‌ و مسلمانان را از چنگال ستمگران برهاند<ref>ر.ک: اسلامی، سیدحسن، ص87</ref>


بخش اول کتاب به علل و عوامل قیام امام اختصاص یافته است که حاوی سه موضوع است:
بخش اول کتاب به علل و عوامل قیام امام اختصاص یافته است که حاوی سه موضوع است:
خط ۷۰: خط ۷۰:
مؤلف با محوریت این چهار مطلب خطبه امام را تشریح نموده‌اند.
مؤلف با محوریت این چهار مطلب خطبه امام را تشریح نموده‌اند.


نویسنده در بخش پنجم کتاب - که عنوان آن، نتایج و آثار است - بنابر آنچه که در چهار فصل گذشته مطرح‌ شده‌ اسـت‌ و هـدف امـام از قیام تشکیل حکومت اسلامی، حمایت از نیروی قانون‌گذاری و قضایی‌ اسلام، حمایت‌ از آزادی بیان و کلمه و حمایت از عدالت اجتماعی و مـوقع و وضـعیت جهانی اسلام، دانسته شده‌ است‌، یک بحث عقیدتی و دارای ماهیت کلامی را مطرح می‌سازد؛ او معتقد اسـت‌ اگـر‌ هـدف امام تشکیل حکومت اسلامی بوده است، بنابراین‌ امام(ع) مرگ‌ و شهادت خویش را احتمال نمی‌داده است و از‌ آن‌ بی‌خبر بـوده اسـت؛ چراکه در این صورت حرکت امام – العیاذباللّه - نوعی خودزنی و انتحار بوده‌ است؛ همچنین‌ احادیثی که عـلم امام بـه مـکان‌ و زمان شهادت‌ خویش‌ را‌ مطرح می‌سازند از نظر نویسنده از جهت‌ سند‌ و متن مخدوش و غیر قابل استفاده مـی‌باشد. در مـقابل نویسنده نـظرات سید مرتضی، [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و‌ شیخ‌ مفید را مطرح می‌سازد که آنها را موافق‌ با مذهب و عقیده‌ خـویش‌ در ایـن مسئله دانسته است.
نویسنده در بخش پنجم کتاب - که عنوان آن، نتایج و آثار است - بنابر آنچه که در چهار فصل گذشته مطرح‌ شده‌ است‌ و هدف امام از قیام تشکیل حکومت اسلامی، حمایت از نیروی قانون‌گذاری و قضایی‌ اسلام، حمایت‌ از آزادی بیان و کلمه و حمایت از عدالت اجتماعی و موقع و وضعیت جهانی اسلام، دانسته شده‌ است‌، یک بحث عقیدتی و دارای ماهیت کلامی را مطرح می‌سازد؛ او معتقد است‌ اگر‌ هدف امام تشکیل حکومت اسلامی بوده است، بنابراین‌ امام(ع) مرگ‌ و شهادت خویش را احتمال نمی‌داده است و از‌ آن‌ بی‌خبر بوده است؛ چراکه در این صورت حرکت امام – العیاذباللّه - نوعی خودزنی و انتحار بوده‌ است؛ همچنین‌ احادیثی که علم امام به مکان‌ و زمان شهادت‌ خویش‌ را‌ مطرح می‌سازند از نظر نویسنده از جهت‌ سند‌ و متن مخدوش و غیر قابل استفاده می‌باشد. در مقابل نویسنده نظرات سید مرتضی، [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و‌ شیخ‌ مفید را مطرح می‌سازد که آنها را موافق‌ با مذهب و عقیده‌ خویش‌ در این مسئله دانسته است.


صالحی نجف‌آبادی، علاوه‌ بر‌ رد احادیث مذکور، استناد به آیات و روایات موافق و استناد به اقوال قدمای علمای‌ شیعه‌ چـون شـیخ مفید و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] ‌ و سید‌ مرتضی، استدلال عقلی را‌ نیز‌ چاشنی استدلال خویش کرده است. او‌ بـا‌ اسـتناد به آیه شریفه «'''ما جعل اللّه لرجل من قلبين فـي جـوفه'''»<ref>الأحزاب: 4</ref>؛ «خداوند دو قـلب در سینه‌ انسان‌ قرار نداده است»، معتقد است نـمی‌توان بـه لحاظ‌ عقلی‌ پذیرفت که‌ امام‌ هم‌ قصد شهادت داشته است و هم قصد تشکیل حکومت اسـلامی؛ چـراکه این دو منافی و متضاد با یـکدیگرند. به‌عـبارت‌دیگر انـسان‌ دو‌ نـوع تـصمیم مخالف از دو جنس گوناگون‌ در‌ مورد‌ یک‌ امـر‌ واحـد نمی‌تواند بگیرد؛ یا‌ شهادت و‌ یا تشکیل حکومت اسلامی<ref>ر.ک: شاهرخی، عبدالحسین ص13</ref>
صالحی نجف‌آبادی، علاوه‌ بر‌ رد احادیث مذکور، استناد به آیات و روایات موافق و استناد به اقوال قدمای علمای‌ شیعه‌ چون شیخ مفید و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] ‌ و سید‌ مرتضی، استدلال عقلی را‌ نیز‌ چاشنی استدلال خویش کرده است. او‌ با‌ استناد به آیه شریفه «'''ما جعل اللّه لرجل من قلبين في جوفه'''»<ref>الأحزاب: 4</ref>؛ «خداوند دو قلب در سینه‌ انسان‌ قرار نداده است»، معتقد است نمی‌توان به لحاظ‌ عقلی‌ پذیرفت که‌ امام‌ هم‌ قصد شهادت داشته است و هم قصد تشکیل حکومت اسلامی؛ چراکه این دو منافی و متضاد با یکدیگرند. به‌عبارت‌دیگر انسان‌ دو‌ نوع تصمیم مخالف از دو جنس گوناگون‌ در‌ مورد‌ یک‌ امر‌ واحد نمی‌تواند بگیرد؛ یا‌ شهادت و‌ یا تشکیل حکومت اسلامی<ref>ر.ک: شاهرخی، عبدالحسین ص13</ref>


در پایان کتاب، خاتمه‌ای حاوی نقل‌هایی (روایات و خطبه‌ها) که باعث تصور اینکه امام حسین(ع) به قصد شهادت به سمت کوفه حرکت کرده، ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص367 و 368</ref>مؤلف بعد از بیان هرکدام به وجه دلالت آن اشاره می‌کند.
در پایان کتاب، خاتمه‌ای حاوی نقل‌هایی (روایات و خطبه‌ها) که باعث تصور اینکه امام حسین(ع) به قصد شهادت به سمت کوفه حرکت کرده، ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص367 و 368</ref>مؤلف بعد از بیان هرکدام به وجه دلالت آن اشاره می‌کند.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش