پرش به محتوا

دیوان حکیم فرخی سیستانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR38849J1.jpg | عنوان =‏دیوان حکیم فرخی سیستانی | عنوان...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
کتاب با مقدمه‎ای در بیان شرح حال فرخی آغاز شده است. در بخشی از این معرفی تحت عنوان اخلاق و زندگی او چنین می‎خوانیم: «وی زندگانی دراز یافت. در تمام عمر به لذات جسمانی و مشتهیات نفسانی علاقه‎مند و راغب بود. همیشه در طلب عیش و طرب و لهو و لعب به ‎سر می‎برد. به مادیات مایل و از تزهد و تزویر معرض بود و از آنگاه که به دربار محمود راه یافت تا آخر ایام زندگانی در دولت غزنویان و سایه رحمت و عنایت ایشان به کامرانی و نیل به آمال و امانی گذرانید. در بعضی اسفار هندوستان ملازمت رکاب محمود یافت؛ چنان‎که گوید:  
کتاب با مقدمه‎ای در بیان شرح حال فرخی آغاز شده است. در بخشی از این معرفی تحت عنوان اخلاق و زندگی او چنین می‎خوانیم: «وی زندگانی دراز یافت. در تمام عمر به لذات جسمانی و مشتهیات نفسانی علاقه‎مند و راغب بود. همیشه در طلب عیش و طرب و لهو و لعب به ‎سر می‎برد. به مادیات مایل و از تزهد و تزویر معرض بود و از آنگاه که به دربار محمود راه یافت تا آخر ایام زندگانی در دولت غزنویان و سایه رحمت و عنایت ایشان به کامرانی و نیل به آمال و امانی گذرانید. در بعضی اسفار هندوستان ملازمت رکاب محمود یافت؛ چنان‎که گوید: {{شعر}}
'''سه بار با تو به دریای بی‎کرانه شدم   نه موج دیدم و نه هیبت و نه شور و نه شر''<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ز</ref>‏.
{{ب|''سه بار با تو به دریای بی‎کرانه شدم''|2=''نه موج دیدم و نه هیبت و نه شور و نه شر''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ز</ref>‏.


همچنین در ذکر شاعران معاصر او می‎نویسد: «فردوسی طوسی، عسجدی مروزی، عنصری بلخی، زینتی علوی، منوچهری دامغانی، غضایری رازی و دیگران از شعرای دربار محمود که گویند تعداد آنها به چهارصد نفر بالغ و مقتدای ایشان عنصری بود»<ref>ر.ک: همان، صفحه ط</ref>‏.
همچنین در ذکر شاعران معاصر او می‎نویسد: «فردوسی طوسی، عسجدی مروزی، عنصری بلخی، زینتی علوی، منوچهری دامغانی، غضایری رازی و دیگران از شعرای دربار محمود که گویند تعداد آنها به چهارصد نفر بالغ و مقتدای ایشان عنصری بود»<ref>ر.ک: همان، صفحه ط</ref>‏.
خط ۴۸: خط ۴۸:


بسیاری از قصاید فرخی در مدح سلطان محمود غزنوی است. در یکی از قصاید معروف فرخی، فتوحات سلطان محمود غزنوی به تصویر‎ کشیده شده است. آنچه معروف و مشهور است آن است کـه شاعران مدیحه‎پرداز در مدح ممدوح خود از هیچ‎گونه اغراق و غلو کوتاهی نمی‎کنند. آنان‎ سعی می‎کنند ممدوح خود را شخصی‎ ماورایی‎ با قدرتی غیر قابل‎ باور توصیف کنند؛ اما به گفته‎ صاحب‎نظران مدیحه‎های فـرخی‎ سـیستانی تا حدودی در این زمینه مستثناست. وی سعی کرده آنچه‎ به ممدوح خود نسبت می‎دهد - البته‎ تا‎ حدودی - ‎با واقعیات منطبق‎ باشد<ref>ر.ک: میرجعفری، سید اکبر، ص34</ref>‏؛ اگرچه گاه شراب‎خواری سلطان محمود را نیز وصف کرده و می‎خوارگی او را سبب شادی مردم دانسته است:  
بسیاری از قصاید فرخی در مدح سلطان محمود غزنوی است. در یکی از قصاید معروف فرخی، فتوحات سلطان محمود غزنوی به تصویر‎ کشیده شده است. آنچه معروف و مشهور است آن است کـه شاعران مدیحه‎پرداز در مدح ممدوح خود از هیچ‎گونه اغراق و غلو کوتاهی نمی‎کنند. آنان‎ سعی می‎کنند ممدوح خود را شخصی‎ ماورایی‎ با قدرتی غیر قابل‎ باور توصیف کنند؛ اما به گفته‎ صاحب‎نظران مدیحه‎های فـرخی‎ سـیستانی تا حدودی در این زمینه مستثناست. وی سعی کرده آنچه‎ به ممدوح خود نسبت می‎دهد - البته‎ تا‎ حدودی - ‎با واقعیات منطبق‎ باشد<ref>ر.ک: میرجعفری، سید اکبر، ص34</ref>‏؛ اگرچه گاه شراب‎خواری سلطان محمود را نیز وصف کرده و می‎خوارگی او را سبب شادی مردم دانسته است:  
'''خسرو می‎ خواست هم از بامداد     خلق به می خوردن او گشت شاد'''
{{شعر}}
'''خرمی و شادی در می ‎بود     خرمی و شادی را داد داد'''
{{ب|''خسرو می‎ خواست هم از بامداد''|2='' خلق به می خوردن او گشت شاد''}}
{{ب|''خرمی و شادی در می ‎بود''|2=''خرمی و شادی را داد داد''}}{{پایان شعر}}


فرخی سیستانی طـبیعت‎گراست و وصـف طبیعت معمولا زینت‎بخش‎ قصاید‎ اوست‎. بسیاری از ابیات و مصرع‎های فرخی‎ به‎‎‎عنوان‎ ضرب‎المثل در کلام فارسی‎زبان‎ها رواج یافته است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.
فرخی سیستانی طـبیعت‎گراست و وصـف طبیعت معمولا زینت‎بخش‎ قصاید‎ اوست‎. بسیاری از ابیات و مصرع‎های فرخی‎ به‎‎‎عنوان‎ ضرب‎المثل در کلام فارسی‎زبان‎ها رواج یافته است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش