زنجانی، محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR13890.jpg|بندانگشتی|زنجانی، محمدباقر]]
[[پرونده:NUR13890.jpg|بندانگشتی|زنجانی، محمدباقر]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|زنجانی، محمدباقر
! نام!! data-type="authorName" |زنجانی، محمدباقر
|-
|-
|نام‎های دیگر  
|نام‎های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| زنجانی، جمال‌الدین
| data-type="authorOtherNames" | زنجانی، جمال‌الدین


زنجانی، محمدباقربن محمد مهدی
زنجانی، محمدباقربن محمد مهدی
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |محمدمهدى
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|
| data-type="authorbirthDate" |بيست و سوم رمضان 1312ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |زنجان
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|1394 ق
| data-type="authorDeathDate" |1394ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |[[شیرازی، محمدتقی بن محب‌علی|ميرزا محمدتقى شيرازى]]
 
[[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن موسوى اصفهانى]]
 
[[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياءالدين عراقى]]،
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |[[کتاب الاستصحاب و يليه البحث عن تعارض الادلة الشرعية]]
|-class='articleCode'
 
[[معراج الأصول]]
 
[[تحریر الأصول (زنجانی، باقر)]]
 
[[رسالة في فروع العلم الإجمالي]]
|- class="articleCode"
|کد مؤلف  
|کد مؤلف  
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE13890AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE13890AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|زنجانی (ابهام‌زدایی)}}


'''آيت‌الله ميرزا محمدباقر زنجانى'''، معروف به «جمال‌الدين»، در بيست و سوم رمضان 1312ق، در زنجان متولد شد. پدرش، محمدمهدى، فرزند ميرزا احمد كه از تجار بافضيلت بود، به خاطر علاقه به علما، فرزندش را به تحصيل علوم دينى تشويق كرد و او به حوزه علميه روى آورد.
'''ميرزا محمدباقر زنجانى''' (1312-1394ق)، معروف به «جمال‌الدين»، فقیه، استاد فقه و اصول حوزه زنجان، از او حدود ۲۴ جلد کتاب در علوم مختلف بر جای مانده است. 


خواندن و نوشتن، قرائت قرآن و كتب مقدماتى را در مكتب آموخت، سپس به حوزه علميه زنجان رفت. نخستين استادش در ادبيات عرب، برادرش، خطيب و شاعر توانا، محمدحسن زنجانى (سعيد) بود. علامه فقيه ميرزا عبدالرحيم طارمى زنجانى، خوئينى زنجانى، علامه رياضى هيوى، ميرزاى ابراهيم زنجانى (نويسنده الرد على البابية)، حجت‌الاسلام حاج سيد حسن قنادزاده و شيخ زين‌العابدين زنجانى، ديگر استادان وى بودند.
== ولادت ==
در بيست و سوم رمضان 1312ق، در زنجان متولد شد. پدرش، محمدمهدى، فرزند ميرزا احمد كه از تجار بافضيلت بود، به خاطر علاقه به علما، فرزندش را به تحصيل علوم دينى تشويق كرد و او به حوزه علميه روى آورد.
 
== تحصیلات ==
خواندن و نوشتن، قرائت قرآن و كتب مقدماتى را در مكتب آموخت، سپس به حوزه علميه زنجان رفت. نخستين استادش در ادبيات عرب، برادرش، خطیب و شاعر توانا، محمدحسن زنجانى (سعيد) بود. علامه فقيه ميرزا عبدالرحيم طارمى زنجانى، خوئينى زنجانى، علامه رياضى هيوى، ميرزاى ابراهيم زنجانى (نویسنده الرد على البابية)، حجت‌الاسلام حاج سيد حسن قنادزاده و شيخ زين‌العابدين زنجانى، ديگر استادان وى بودند.


ايشان در آغاز جوانى، از مدرسان مشهور زنجان بود و كتب سطح عالى را هم تدريس مى‌كرد.
ايشان در آغاز جوانى، از مدرسان مشهور زنجان بود و كتب سطح عالى را هم تدريس مى‌كرد.
خط ۴۱: خط ۵۶:
او پس از درگذشت پدر به قصد زيارت و تحصيل در 17 ربيع‌الثانى 1338ق، به‌سوى نجف اشرف مهاجرت كرد و پس از زيارت، براى استفاده از درس آيت‌الله [[شیرازی، محمدتقی بن محب‌علی|ميرزا محمدتقى شيرازى]]، به كربلا رفت و تا زمان وفات استاد، از درس فقهش بهره برد، سپس به نجف بازگشت و در درس‌هاى فرزانگان علم و دانش حاضر شد.
او پس از درگذشت پدر به قصد زيارت و تحصيل در 17 ربيع‌الثانى 1338ق، به‌سوى نجف اشرف مهاجرت كرد و پس از زيارت، براى استفاده از درس آيت‌الله [[شیرازی، محمدتقی بن محب‌علی|ميرزا محمدتقى شيرازى]]، به كربلا رفت و تا زمان وفات استاد، از درس فقهش بهره برد، سپس به نجف بازگشت و در درس‌هاى فرزانگان علم و دانش حاضر شد.


آيات [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن موسوى اصفهانى]]، [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياءالدين عراقى]]، ميرزا محمدحسين غروى نائينى و شيخ اسماعيل غروى محلاتى، اساتيد وى در نجف اشرف بوده‌اند.
آيات [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن موسوى اصفهانى]]، [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياءالدين عراقى]]، [[نائینی، محمدحسین|ميرزا محمدحسين غروى نائينى]] و شيخ اسماعيل غروى محلاتى، اساتيد وى در نجف اشرف بوده‌اند.


وى بيش از چهارده سال در درس‌هاى فقه و اصول [[نایینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]] شركت كرد و در شمار برترين شاگردان وى جاى گرفت.
وى بيش از چهارده سال در درس‌هاى فقه و اصول [[نایینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]] شركت كرد و در شمار برترين شاگردان وى جاى گرفت.


ايشان فقه، اصول و قواعد فقهيه را در دوره‌هاى متعدد تدريس كرد و تا پايان زندگى، به افاضه مشغول بود. او به شاگردانش بسيار علاقه داشت. وقتى مى‌ديد طلبه‌اى محققانه و باعلاقه درس مى‌خواند، خوشحال مى‌شد. در درسش تنها حدود چهل نفر طلبه برگزيده شركت مى‌كردند؛ گويى آنان را دانه‌دانه براى ميرزا انتخاب كرده بودند. شايد وجود چنين شاگردانى سبب شده بود طلبه‌هايى كه اهل درس و بحث و تحقيق نبودند، نتوانند در درس ايشان جلوه كنند.
ايشان فقه، اصول و قواعد فقهيه را در دوره‌هاى متعدد تدريس كرد و تا پايان زندگى، به افاضه مشغول بود. او به شاگردانش بسيار علاقه داشت. وقتى مى‌ديد طلبه‌اى محققانه و باعلاقه درس مى‌خواند، خوشحال مى‌شد. در درسش تنها حدود چهل نفر طلبه برگزيده شركت می‌كردند؛ گويى آنان را دانه‌دانه براى ميرزا انتخاب كرده بودند. شايد وجود چنين شاگردانى سبب شده بود طلبه‌هايى كه اهل درس و بحث و تحقيق نبودند، نتوانند در درس ايشان جلوه كنند.


آن فقيه فرزانه، تمام عمرش را به تدريس و تأليف گذرانيد و موفق شد شاگردان بسيار پرورش دهد كه اينك اغلب آن‌ها از علماى بزرگ شهرهاى ايران، عراق و هند به شمار مى‌روند كه از جمله آن‌ها هستند حضرات آيات:
آن فقيه فرزانه، تمام عمرش را به تدريس و تأليف گذرانيد و موفق شد شاگردان بسيار پرورش دهد كه اينك اغلب آن‌ها از علماى بزرگ شهرهاى ايران، عراق و هند به شمار مى‌روند كه از جمله آن‌ها هستند حضرات آيات:
خط ۵۱: خط ۶۶:
# سيد مرتضى نجومى کرمانشاهى؛
# سيد مرتضى نجومى کرمانشاهى؛
# حسين [[وحید خراسانی، حسین|وحيد خراسانى]]؛
# حسين [[وحید خراسانی، حسین|وحيد خراسانى]]؛
# ميرزا جواد تبريزى؛
# [[تبریزی، جواد|ميرزا جواد تبريزى]]؛
# محمدابراهيم جناتى؛
# [[جناتی، محمدابراهیم|محمدابراهيم جناتى]]؛
# سيد مرتضى مهرى؛
# سيد مرتضى مهرى؛
# شيخ محمد رشتى؛
# شيخ محمد رشتى؛
# [[خمینی، مصطفی|سيد مصطفى خمينى]]؛
# [[خمینی، مصطفی|سيد مصطفى خمينى]]؛
# سيد محمدعلى قاضى طباطبائى تبريزى؛
# [[قاضی طباطبایی، سید محمدعلی|سيد محمدعلى قاضى طباطبائى تبريزى]]
# سيد احمد مهرى زنجانى.
# سيد احمد مهرى زنجانى.


ايشان با اينكه از مراجع زمان خود زودتر به تدريس خارج پرداخته بود، به خاطر دورى از مرجعيت و عناوين ديگر، مشهور و معروف نبود.
ايشان با اينكه از مراجع زمان خود زودتر به تدريس خارج پرداخته بود، به خاطر دورى از مرجعيت و عناوين ديگر، مشهور و معروف نبود.


او هيچ‌گاه نپذيرفت كه فتواهايش منتشر شود يا كسى از وى تقليد كند؛ بااين‌حال، در ميان اعاظم نجف، جايگاه ويژه‌اى داشت. آقايان [[حسینی شاهرودی، محمود|سيد محمود شاهرودى]]، آقاى حكيم و ديگران، به ايشان عنايت ويژه داشتند و مقام علمى‌اش را مى‌ستودند و حريمش را حفظ مى‌كردند.
او هيچ‌گاه نپذيرفت كه فتواهایش منتشر شود يا كسى از وى تقليد كند؛ بااين‌حال، در ميان اعاظم نجف، جايگاه ويژه‌اى داشت. آقايان [[حسینی شاهرودی، محمود|سيد محمود شاهرودى]]، آقاى حكيم و ديگران، به ايشان عنايت ويژه داشتند و مقام علمى‌اش را مى‌ستودند و حريمش را حفظ می‌كردند.


ايشان هوش سياسى بالايى داشت. اطلاعات دقيق تاريخى، ذكاوت خاصى به ايشان در مسائل سياسى داده بود. [[عمید زنجانی، عباسعلی|استاد عميد زنجانى]] در اين رابطه مى‌گويد: «مرحوم آقا ميرزا محمدباقر زنجانى، اگرچه به حسب ظاهر، جنبه سياسى ايشان ظهورى نداشت، اما داراى يك فكر سياسى قوى بود. تاريخ مشروطيت را دقيقاً مى‌دانست. مقدار فراوانى از آن وقايع را تا حدودى كه سنشان اقتضا مى‌كرد، از نزدیک ديده بود. سطح اطلاعات سياسى ايشان فوق‌العاده بود.»
ايشان هوش سياسى بالايى داشت. اطلاعات دقيق تاريخى، ذكاوت خاصى به ايشان در مسائل سياسى داده بود. [[عمید زنجانی، عباسعلی|استاد عميد زنجانى]] در اين رابطه مى‌گويد: «مرحوم آقا ميرزا محمدباقر زنجانى، اگرچه به حسب ظاهر، جنبه سياسى ايشان ظهورى نداشت، اما داراى يك فكر سياسى قوى بود. تاريخ مشروطيت را دقيقاً مى‌دانست. مقدار فراوانى از آن وقايع را تا حدودى كه سنشان اقتضا مى‌كرد، از نزدیک ديده بود. سطح اطلاعات سياسى ايشان فوق‌العاده بود.»
خط ۶۸: خط ۸۳:


و اين چنين شد كه مرحوم ميرزا باقر پس از تشرف به نجف در سال 1338ق تا سال وفات (1394ق)، هيچ‌گاه نتوانست به ايران بيايد.
و اين چنين شد كه مرحوم ميرزا باقر پس از تشرف به نجف در سال 1338ق تا سال وفات (1394ق)، هيچ‌گاه نتوانست به ايران بيايد.
ميرزا پس از سال 1348ش و حضور امام(ره) در نجف، به مبانى علمى امام(ره) و روش ايشان در مبارزه خيلى علاقه‌مند شد، البته اين ارتباط، دو سويه بود و امام(ره) هم به ايشان محبت داشت و هزينه زندگى آقا ميرزا باقر را تقريباً متكفل شده و دستور داده بود به ايشان رسيدگى شود.


تقريرات بحث‌هاى فقهى و اصولى ايشان را بسيارى از شاگردانش، مانند آيت‌الله نجومى و شيخ احمد رضوانى زنجانى (بحث صوم، زكات، خمس، حج، اجاره، مضاربه، شركت، نكاح، طهارت، [[كتاب المكاسب|مكاسب]] و بحث كامل اصول) به‌صورت كامل نگاشته‌اند.
تقريرات بحث‌هاى فقهى و اصولى ايشان را بسيارى از شاگردانش، مانند آيت‌الله نجومى و شيخ احمد رضوانى زنجانى (بحث صوم، زكات، خمس، حج، اجاره، مضاربه، شركت، نكاح، طهارت، [[كتاب المكاسب|مكاسب]] و بحث كامل اصول) به‌صورت كامل نگاشته‌اند.


== وفات ==
اين عالم بزرگ در صبح روز دوشنبه، بيستم ماه رمضان المبارک 1394ق، پس از اداى فريضه صبح و خواندن تعقيبات، ادعيه و اذكار به استراحت مى‌پردازد و اهل خانه كه مى‌بينند ايشان تا نزدیکى‌هاى ظهر بيدار نشده است، به اتاقش مى‌روند و مى‌بينند ميرزا به وصال حق رسيده است.
اين عالم بزرگ در صبح روز دوشنبه، بيستم ماه رمضان المبارک 1394ق، پس از اداى فريضه صبح و خواندن تعقيبات، ادعيه و اذكار به استراحت مى‌پردازد و اهل خانه كه مى‌بينند ايشان تا نزدیکى‌هاى ظهر بيدار نشده است، به اتاقش مى‌روند و مى‌بينند ميرزا به وصال حق رسيده است.


خط ۷۸: خط ۹۲:


== آثار ==
== آثار ==


از آن فقيه بزرگ، كتاب‌هاى فراوان در علوم گوناگون بر جاى مانده كه عبارتند از:
از آن فقيه بزرگ، كتاب‌هاى فراوان در علوم گوناگون بر جاى مانده كه عبارتند از:
 
{{ستون-شروع|2}}
# تقريرات بحث اصول ميرزاى نائينى؛
# تقريرات بحث اصول ميرزاى نائينى؛
# تقريرات درس فقه ميرزاى نائينى؛
# تقريرات درس فقه ميرزاى نائينى؛
خط ۱۰۰: خط ۱۱۳:
# قاعده من ملك؛
# قاعده من ملك؛
# قاعده لاتعاد.
# قاعده لاتعاد.
{{پایان}}


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
خط ۱۰۶: خط ۱۲۰:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
[[کتاب الاستصحاب و یلیه البحث عن تعارض الادله الشرعیه]]  
{{وابسته‌ها}}
 
[[کتاب الاستصحاب و يليه البحث عن تعارض الادلة الشرعية]]
 
[[معراج الأصول]]


[[تحریر الأصول (زنجانی، باقر)]]  
[[تحریر الأصول (زنجانی، باقر)]]