۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
==تأسیس حوزه علمیه قم == | ==تأسیس حوزه علمیه قم == | ||
حائرى در 1337ق به قصد زیارت مرقد [[امام رضا(ع)|امام رضا علیهالسلام]] | حائرى در 1337ق به قصد زیارت مرقد [[امام رضا(ع)|امام رضا علیهالسلام]] عازم مشهد شد و در مسیر خود چند روز در قم ماند و با اوضاع این شهر و حوزه علمى آن آشنا شد و از مهجورى و غربت مدارس علمى آنجا افسوس خورد. در ماه رجب 1340ق بار دیگر، در پى دعوت تنى چند از عالمان قم از او (از جمله دعوت كتبى میرزا محمد فیض) و نیز براى زیارت مرقد حضرت معصومه(س)، با همراهى چند تن، از جمله فرزند خردسالش مرتضى، به قم رفت و با استقبال بسیارى از علما و مردم قم و درخواست آنان براى اقامت او در این شهر مواجه شد. نخست تردید داشت، ولى پس از پافشارى شمارى از عالمان، بهویژه محمدتقى بافقى، حائرى استخاره كرد و سپس تصمیم گرفت در قم بماند؛ تصمیمى كه در پى آن حوزهاى بزرگ در آن شهر تأسیس شد و حائرى، «آیتاللّه مؤسس» لقب گرفت. | ||
علاوه بر سیدمحمدتقى خوانسارى، كه همراه حائرى به قم رفته بود، بسیارى از شاگردان او، از جمله شاگردان برجستهاى چون [[موسوی خوانساری، احمد|سید احمد خوانسارى]]، [[خمینی، سید روحالله|سید روح الله خمینی (امام خمینى)]]، [[گلپایگانی، محمدرضا|سید محمدرضا گلپایگانى]] و [[اراکی، محمدعلی|محمدعلى اراكى]] به قم منتقل شدند. با این هجرت و آغاز شدن درس حائرى در قم و همراهى و همكارى عالمان قم حال و هواى مدارس دینى آنجا دگرگون و حوزه علمى قم پرتحرك شد. | علاوه بر سیدمحمدتقى خوانسارى، كه همراه حائرى به قم رفته بود، بسیارى از شاگردان او، از جمله شاگردان برجستهاى چون [[موسوی خوانساری، احمد|سید احمد خوانسارى]]، [[خمینی، سید روحالله|سید روح الله خمینی (امام خمینى)]]، [[گلپایگانی، محمدرضا|سید محمدرضا گلپایگانى]] و [[اراکی، محمدعلی|محمدعلى اراكى]] به قم منتقل شدند. با این هجرت و آغاز شدن درس حائرى در قم و همراهى و همكارى عالمان قم حال و هواى مدارس دینى آنجا دگرگون و حوزه علمى قم پرتحرك شد. | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
==حائری زمینهساز نهضت اسلامی== | ==حائری زمینهساز نهضت اسلامی== | ||
تعامل حائری با حکومت پهلوی در دوران زعامت دینی، پرسشهایی را در مورد مسلک سیاسی او ایجاد کرده است. آنچه در جمعبندی سلوک حائری میتوان گفت آن است که وی با بصیرت، بردباری، احتیاط و درایت، مذهب را حفظ کرد. بر اساس گزارشهای موجود، حائری در آن زمان با وجود مشاهده اعمال ضد دین رضاشاه، نه تنها با قیام موافق نبود، بلکه آن را معقول و مؤثر نمیدانست. اقدام او به حفظ حوزه نوپای قم و تربیت شاگردان برجسته در تمامی سطوح قابل مشاهده است. واکنش قهرآمیز وی در موضوعی مانند قرار دادن حوزه علمیه قم به عنوان زیرمجموعه وزارت معارف و اوقاف، و اخذ امتحانات در آن وزارتخانه، بیانگر نقش تاریخی او و نیز درکی قوی از میران اهمیت نگاهبانی از حوزه است. همین شیوه عملکرد او زمینه را برای پایان بخشیدن به استبداد، سلطه بیگانگان و اجرای دقیق احکام اسلامی فراهم نمود و مقدمهای برای انقلاب به دست [[خمینی، سید روحالله|امام خمینی]](ره) گردید.<ref>تولایی، محمد، ص58-56</ref> | تعامل حائری با حکومت پهلوی در دوران زعامت دینی، پرسشهایی را در مورد مسلک سیاسی او ایجاد کرده است. آنچه در جمعبندی سلوک حائری میتوان گفت آن است که وی با بصیرت، بردباری، احتیاط و درایت، مذهب را حفظ کرد. بر اساس گزارشهای موجود، حائری در آن زمان با وجود مشاهده اعمال ضد دین رضاشاه، نه تنها با قیام موافق نبود، بلکه آن را معقول و مؤثر نمیدانست. اقدام او به حفظ حوزه نوپای قم و تربیت شاگردان برجسته در تمامی سطوح قابل مشاهده است. واکنش قهرآمیز وی در موضوعی مانند قرار دادن حوزه علمیه قم به عنوان زیرمجموعه وزارت معارف و اوقاف، و اخذ امتحانات در آن وزارتخانه، بیانگر نقش تاریخی او و نیز درکی قوی از میران اهمیت نگاهبانی از حوزه است. همین شیوه عملکرد او زمینه را برای پایان بخشیدن به استبداد، سلطه بیگانگان و اجرای دقیق احکام اسلامی فراهم نمود و مقدمهای برای انقلاب به دست [[خمینی، سید روحالله|امام خمینی]](ره) گردید.<ref>تولایی، محمد، ص58-56</ref> | ||
==رحلت== | ==رحلت== | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
#چهارمین نوع از آثار او، رسالههاى عملیه و فتاواى او با نامهاى گوناگون هستند كه یا مستقلاً منتشر شدهاند (مانند ذخیرةالمعاد، مجمعالاحكام، مجمع المسائل، منتخبالرسائل، وسیلةالنجاة و مناسك حج) یا به صورت حاشیه بر آراى دیگران نوشته شدهاند (مانند حاشیه بر عروةالوثقى اثر سیدمحمدكاظم یزدى و حاشیه بر انیسالتجّار اثر [[نراقی، مهدی بن ابیذر|ملامهدى نراقى]]. همچنین رسالههایى در پاسخ به استفتائات گوناگون از او، با عنوان سؤال و جواب، تدوین شده است. | #چهارمین نوع از آثار او، رسالههاى عملیه و فتاواى او با نامهاى گوناگون هستند كه یا مستقلاً منتشر شدهاند (مانند ذخیرةالمعاد، مجمعالاحكام، مجمع المسائل، منتخبالرسائل، وسیلةالنجاة و مناسك حج) یا به صورت حاشیه بر آراى دیگران نوشته شدهاند (مانند حاشیه بر عروةالوثقى اثر سیدمحمدكاظم یزدى و حاشیه بر انیسالتجّار اثر [[نراقی، مهدی بن ابیذر|ملامهدى نراقى]]. همچنین رسالههایى در پاسخ به استفتائات گوناگون از او، با عنوان سؤال و جواب، تدوین شده است. | ||
مهمترین تألیف حائرى، دررالفوائد است كه دُرَرُالاصول هم نامیده شده است. این اثر از یك سو، ریشه در مبانى اصولى [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|فشاركى]] دارد و نشاندهنده تأثیرپذیرى فراوان حائرى از نظریات استاد خویش است تا جایى كه برخى این اثر را برآمده از تقریرات او از درس [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|فشاركى]] معرفى كردهاند.<ref>همان، ص482</ref> | مهمترین تألیف حائرى، دررالفوائد است كه دُرَرُالاصول هم نامیده شده است. این اثر از یك سو، ریشه در مبانى اصولى [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|فشاركى]] دارد و نشاندهنده تأثیرپذیرى فراوان حائرى از نظریات استاد خویش است تا جایى كه برخى این اثر را برآمده از تقریرات او از درس [[فشارکی اصفهانی، محمد بن امیرقاسم|فشاركى]] معرفى كردهاند.<ref>همان، ص482</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
ویرایش