۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاریخ طبری (ترجمه): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
با وجود تنوع راويان در اين بخش، از سال 11ق تا 127ق، بيشترين روايات از ابومِخْنَف لوط بن يحيى اَزْدى (متوفى 157) است و نويسنده، تك‌نگارى دقيق و مفصّل او با نام مقتل‌الحسين را در روايات خود حفظ كرده است. البته طبرى تا سال 132ق باز هم از ابومخنف، اما نه مكرر، روايت كرده است. بيشترين روايات درباره دوران فتوح نيز از سيف بن عمر (متوفى 170-193ق) است. طبرى روايات ابومخنف را از طريق عمر بن شبَّه (متوفى 264ق) و مداينى (متوفى 215 تا 235ق) و هشام بن محمد كلبى (متوفى 206) و روايات سيف بن عمر را از طريق يحيى بن السَّرى نقل نموده است. | با وجود تنوع راويان در اين بخش، از سال 11ق تا 127ق، بيشترين روايات از ابومِخْنَف لوط بن يحيى اَزْدى (متوفى 157) است و نويسنده، تك‌نگارى دقيق و مفصّل او با نام مقتل‌الحسين را در روايات خود حفظ كرده است. البته طبرى تا سال 132ق باز هم از ابومخنف، اما نه مكرر، روايت كرده است. بيشترين روايات درباره دوران فتوح نيز از سيف بن عمر (متوفى 170-193ق) است. طبرى روايات ابومخنف را از طريق عمر بن شبَّه (متوفى 264ق) و مداينى (متوفى 215 تا 235ق) و هشام بن محمد كلبى (متوفى 206) و روايات سيف بن عمر را از طريق يحيى بن السَّرى نقل نموده است. | ||
روايات فتوح در كتاب غالباً طولانى‌اند و سبک | روايات فتوح در كتاب غالباً طولانى‌اند و سبک بيان و موضوعات متنوع معلوم مى‌دارد كه گزارش‌هایى از راويان مختلف است. اين گزارش‌ها در قرن اول و دوم از جمع روايات پراكنده درباره فتح يك ناحيه يا جنگ بزرگ تدوين شده است. | ||
به سبب اهميت فتوح سواد (جنگ‌هاى بزرگ مسلمانان با ايرانيان) و نتايج آن، شرح اين جنگ‌ها مفصّل است كه ايرانى بودن مؤلف و انگيزه او در جمع‌آورى انبوه روايات راجع به فتوح ايران، عامل بسيار مهمى در اين امر بوده است. اين مطلب از مقايسه آن‌ها با حجم كمتر روايات راجع به فتوح شام روشن مى‌شود. | به سبب اهميت فتوح سواد (جنگ‌هاى بزرگ مسلمانان با ايرانيان) و نتايج آن، شرح اين جنگ‌ها مفصّل است كه ايرانى بودن مؤلف و انگيزه او در جمع‌آورى انبوه روايات راجع به فتوح ايران، عامل بسيار مهمى در اين امر بوده است. اين مطلب از مقايسه آن‌ها با حجم كمتر روايات راجع به فتوح شام روشن مى‌شود. | ||
مطالب راجع به خلفاى بنى‌اميه و بنى‌عباس نيز منسجم است و مطالب آن‌ها از منابع نزدیک | مطالب راجع به خلفاى بنى‌اميه و بنى‌عباس نيز منسجم است و مطالب آن‌ها از منابع نزدیک به حوادث اخذ شده‌اند. به احتمال زياد، منابع طبرى براى حوادث نزدیک به زمان حيات وى و حوادث معاصرش، اخبار رايج در بغداد بوده است، زيرا وى منابع خود را در شكل «ذُكِرَ»، «ذَكَرَ لى بعضُ اصحابى»، «اخبرنا جماعه من اهل الخبر» نوشته و كمتر نام راويان را ذكر كرده است. به علاوه وقايع اين سال‌ها به اختصار گزارش شده است. مى‌توان گفت كه از زمان خلافت معتصم فقط حوادث بسيار مهم و دامنه‌دار، مثل قيام بابك خرمدين در آذربايجان يا قيام زنگيان در خوزستان و بين‌النهرين، به تفصيل گزارش شده است. | ||
روايات كتاب، درباره بعضى قيام‌ها، مثل قيام‌هاى ايرانيان در عهد بنى‌عباس، قيام زنگيان و برخى قيام‌هاى شيعى، يك طرفه و تعصب‌آميز است با اين حال، لحن روايات نويسنده درباره خلفاى اموى و عباسى بى‌طرفانه مى‌باشد. وى مطالب بسيارى را ذكر كرده است كه ممكن بود مخالف منافع خلفا يا در نظر آنان شنيع باشد؛ از جمله ضعف و ناتوانى دستگاه خلافت و بى‌كفايتى خلفاى بعد از معتصم، زندگى خصوصى خلفا كه گاه مطابق احكام اسلام نبوده و رواياتى حاكى از ستم آن‌هاست. | روايات كتاب، درباره بعضى قيام‌ها، مثل قيام‌هاى ايرانيان در عهد بنى‌عباس، قيام زنگيان و برخى قيام‌هاى شيعى، يك طرفه و تعصب‌آميز است با اين حال، لحن روايات نويسنده درباره خلفاى اموى و عباسى بى‌طرفانه مى‌باشد. وى مطالب بسيارى را ذكر كرده است كه ممكن بود مخالف منافع خلفا يا در نظر آنان شنيع باشد؛ از جمله ضعف و ناتوانى دستگاه خلافت و بى‌كفايتى خلفاى بعد از معتصم، زندگى خصوصى خلفا كه گاه مطابق احكام اسلام نبوده و رواياتى حاكى از ستم آن‌هاست. | ||