۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
بيرونى مىگويد كه عربان در تعيين فواصل سه روش داشتهاند: يا محاسبات بطلميوس را چنانكه هست گرفتهاند، يا طبق نظريات وى رصديابى كردهاند، يا از سفر جهانگردان و سير پست مايه گرفتهاند. ابوريحان در فعاليت علمى خويش از روشهاى سه گانه تبعيت كرده است. وى، فاصله بين دو شهر را از روى جادههاى كاروان رو و طول منازل تخمين مىزند. آن گاه با محاسبات متوالى اختلاف طول بغداد، رى، جرجانيه، بلخ و غزنه را به دست مىآورد و يكبار هم اين كار را از طريق يك مسير جنوبى كه از شيراز و زرنج مىگذشت، انجام مىدهد. | بيرونى مىگويد كه عربان در تعيين فواصل سه روش داشتهاند: يا محاسبات بطلميوس را چنانكه هست گرفتهاند، يا طبق نظريات وى رصديابى كردهاند، يا از سفر جهانگردان و سير پست مايه گرفتهاند. ابوريحان در فعاليت علمى خويش از روشهاى سه گانه تبعيت كرده است. وى، فاصله بين دو شهر را از روى جادههاى كاروان رو و طول منازل تخمين مىزند. آن گاه با محاسبات متوالى اختلاف طول بغداد، رى، جرجانيه، بلخ و غزنه را به دست مىآورد و يكبار هم اين كار را از طريق يك مسير جنوبى كه از شيراز و زرنج مىگذشت، انجام مىدهد. | ||
بيرونى در مقدمهى اين اثر، به مسائل مربوط به فلسفهى طبيعى در مورد آفرينش و تشكيل ربع مسكون نيز پرداخته كه بيانگر وضعيت چنين پژوهشهايى در روزگار بيرونى است. براى مثال، در نظريههاى زمينشناسى موجود بازنگرىهايى مىشد تا بتوانند وجود سنگوارهها را در بخشهايى از سرزمينهاى مسكونى كه ظاهراً هرگز به دريا نزدیک | بيرونى در مقدمهى اين اثر، به مسائل مربوط به فلسفهى طبيعى در مورد آفرينش و تشكيل ربع مسكون نيز پرداخته كه بيانگر وضعيت چنين پژوهشهايى در روزگار بيرونى است. براى مثال، در نظريههاى زمينشناسى موجود بازنگرىهايى مىشد تا بتوانند وجود سنگوارهها را در بخشهايى از سرزمينهاى مسكونى كه ظاهراً هرگز به دريا نزدیک نبوده است، توضيح دهند. به مدد اين گونه پژوهشهاى بيرونى است كه از ساير آثار مفقود دربارهى زمينشناسى، نظير في «بناءالمُدن» ابن عميد، آگاه مىشويم. | ||
برخى مطالب مهم كتاب عبارتند از: 1. بيرون آوردن عرض بلد با بهرهگيرى از ستارگان ابدىالظهور و اشاره به رصدهاى بنىموسى،... تعيين عرض جرجانيه توسط بيرونى. 2. تعيين عرض يك شهر از روى عرض شهرى ديگر و رصد خجندى در رى. 3. بيرون آوردن ميل اعظم به صورت مستقل، اشاره به رصدهاى دانشمندان يونانى؛ همچون اراتستن، هيپارخوس و بطلميوس. | برخى مطالب مهم كتاب عبارتند از: 1. بيرون آوردن عرض بلد با بهرهگيرى از ستارگان ابدىالظهور و اشاره به رصدهاى بنىموسى،... تعيين عرض جرجانيه توسط بيرونى. 2. تعيين عرض يك شهر از روى عرض شهرى ديگر و رصد خجندى در رى. 3. بيرون آوردن ميل اعظم به صورت مستقل، اشاره به رصدهاى دانشمندان يونانى؛ همچون اراتستن، هيپارخوس و بطلميوس. |
ویرایش