۸۵
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> پرونده:NUR10431J1.jpg|بندانگشتی|مکاشفة القلوب المقرِّب إلی عَلّام ال...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class='wikiInfo'> | <div class='wikiInfo'> | ||
[[پرونده: | [[پرونده:NUR10431.jpg|بندانگشتی|مکاشفة القلوب المقرِّب إلی عَلّام الغُیوب]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | | |+ | | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type='language'|عربی | |data-type='language'|عربی | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
خط ۴۴: | خط ۴۲: | ||
'''مکاشفة القلوب المقرب إلى علام الغيوب''' ، اثر ابوحامد غزالى )504ق ( است که به زبان عربى پيرامون برخى از موضوعات اخلاقى و عرفانى برگرفته از آيات و روايات ، نوشته شده است . | '''مکاشفة القلوب المقرب إلى علام الغيوب''' ، اثر ابوحامد غزالى )504ق ( است که به زبان عربى پيرامون برخى از موضوعات اخلاقى و عرفانى برگرفته از آيات و روايات ، نوشته شده است . | ||
== ساختار == | |||
کتاب با معرفى مؤلف آغاز گرديده و در ادامه ، مقدمه اى از محقق کتاب ذکر شده و سپس طى 111 باب به مطالب اخلاقى و عرفانى در موضوعات پراکنده اشاره شده است . | کتاب با معرفى مؤلف آغاز گرديده و در ادامه ، مقدمه اى از محقق کتاب ذکر شده و سپس طى 111 باب به مطالب اخلاقى و عرفانى در موضوعات پراکنده اشاره شده است . | ||
روش مؤلف بر اين بوده که در هر باب با آوردن آيه و روايتى به بحث ادامه داده و از قول حکماء و بزرگان ، با عبارت »قال بعض الحکماء« استفاده کرده و در هر بابى اگر مى خواسته حکايتى را به عنوان شاهد مثال و توضيح مطلب ذکر کند، ابتدا لفظ »حکى « يا »حکاية « را ذکر نموده و سپس داستان و حکايت را آورده است . | روش مؤلف بر اين بوده که در هر باب با آوردن آيه و روايتى به بحث ادامه داده و از قول حکماء و بزرگان ، با عبارت »قال بعض الحکماء« استفاده کرده و در هر بابى اگر مى خواسته حکايتى را به عنوان شاهد مثال و توضيح مطلب ذکر کند، ابتدا لفظ »حکى « يا »حکاية « را ذکر نموده و سپس داستان و حکايت را آورده است . | ||
خط ۵۶: | خط ۵۴: | ||
# ابوابى که اشاره به رذائل و فضائل اخلاقى و کردارهاى شايسته و ناشايسته دارند، مانند: غفلت ، فسق ، نفاق ، نسيان الله ، غيبت ، نميمه ، زنا، صله رحم ، زکات ، نيکى به والدين ، قناعت و... | # ابوابى که اشاره به رذائل و فضائل اخلاقى و کردارهاى شايسته و ناشايسته دارند، مانند: غفلت ، فسق ، نفاق ، نسيان الله ، غيبت ، نميمه ، زنا، صله رحم ، زکات ، نيکى به والدين ، قناعت و... | ||
# ابوابى که اشاره به عناوين اخلاقى و عرفانى اى دارد که مربوط به عوالم پس از مرگ مى باشد: مانند: قبر، نفخ و فزع و حشر من المقابر، شدت موت ، عقوبت تارک الصلات و... | # ابوابى که اشاره به عناوين اخلاقى و عرفانى اى دارد که مربوط به عوالم پس از مرگ مى باشد: مانند: قبر، نفخ و فزع و حشر من المقابر، شدت موت ، عقوبت تارک الصلات و... | ||
# ابواب مربوط به فضيلت ماه هاى قمرى ، | # ابواب مربوط به فضيلت ماه هاى قمرى ، مانند: شعبان ، رمضان ، رجب و... | ||
مؤلف اگر در نقل حکايت ها، اسمى از اشخاص را مى دانسته ، به آن اشاره کرده و اگر از آن بى اطلاع بوده ، با عبارت »قال بعض الحکماء«، »حکى بعض الصالحين « و يا »روى انّ بعضهم « به حکايت يا شاهد مثال خود استناد جسته است . | مؤلف اگر در نقل حکايت ها، اسمى از اشخاص را مى دانسته ، به آن اشاره کرده و اگر از آن بى اطلاع بوده ، با عبارت »قال بعض الحکماء«، »حکى بعض الصالحين « و يا »روى انّ بعضهم « به حکايت يا شاهد مثال خود استناد جسته است . | ||
اکثر ابواب کتاب ، به صورت مرتب و دسته بندى شده است که در آنها مى توان چند مطلب را مشاهده نمود: | اکثر ابواب کتاب ، به صورت مرتب و دسته بندى شده است که در آنها مى توان چند مطلب را مشاهده نمود: | ||
# استفاده از آيات | # استفاده از آيات ؛ | ||
# استفاده از کلام حضرت رسول )ص (؛ | # استفاده از کلام حضرت رسول )ص (؛ | ||
# نقل سخن بزرگان و عرفا؛ | # نقل سخن بزرگان و عرفا؛ | ||
خط ۶۶: | خط ۶۴: | ||
از جمله مباحث کتاب ، بحث خوف است . مؤلف ، با آوردن خبرى از پيامبر)ص ( بدين قرار که : »خدا ملکى را خلق کرد که بالى در مشرق و بالى در مغرب دارد، سر او زير عرش الهى ، دو پايش زير زمين هفتم و به تعداد مخلوقات الهى ، پر دارد. هنگامى که مرد يا زنى از امت من بر من صلوات بفرستد، خدا اين ملک را امر مى کند که در دريايى از نور در تحت عرش الهى فرو رود سپس خارج گردد و بالش را در آن حرکت مى دهد، سپس از هر پرى قطره اى مى چکد، سپس خدا از هر قطره ملکى را خلق مى کند که براى اين شخص تا روز قيامت طلب استغفار مى کنند«. | از جمله مباحث کتاب ، بحث خوف است . مؤلف ، با آوردن خبرى از پيامبر)ص ( بدين قرار که : »خدا ملکى را خلق کرد که بالى در مشرق و بالى در مغرب دارد، سر او زير عرش الهى ، دو پايش زير زمين هفتم و به تعداد مخلوقات الهى ، پر دارد. هنگامى که مرد يا زنى از امت من بر من صلوات بفرستد، خدا اين ملک را امر مى کند که در دريايى از نور در تحت عرش الهى فرو رود سپس خارج گردد و بالش را در آن حرکت مى دهد، سپس از هر پرى قطره اى مى چکد، سپس خدا از هر قطره ملکى را خلق مى کند که براى اين شخص تا روز قيامت طلب استغفار مى کنند«. | ||
در ادامه اين حديث ، آورده که بعضى از حکماء گفته اند: »سلامت جسم ، در قلت طعام و سلامت روح ، در قلت گناه و سلامت دين ، در صلوات فرستادن بر خير الانام ، حضرت محمد)ص ( است «. | در ادامه اين حديث ، آورده که بعضى از حکماء گفته اند: »سلامت جسم ، در قلت طعام و سلامت روح ، در قلت گناه و سلامت دين ، در صلوات فرستادن بر خير الانام ، حضرت محمد)ص ( است «. | ||
وى در ادامه بحث خوف ، اين آيه را ذکر مى کند: | وى در ادامه بحث خوف ، اين آيه را ذکر مى کند: '''يا ايها الذين آمنوا اتقوا الله''' ، بعد مى گويد: »يعنى از خدا خشيت داشته باشيد«، سپس اين آيه را آورده : '''و لتنظر نفس ما قدمت لغد''' و مى گويد: »يعنى انسان بايد براى روز قيامت عمل کند و معناى آن اين است که صدقه بدهيد و فرمان خدا را اطاعت کنيد تا در روز قيامت ، پاداش الهى را بيابيد«، سپس اين آيه را آورده : '''و اتقو الله ان الله خبير بما تعملون''' و در ادامه ، ذکر مى کند که خدا آگاه به خير و شر است ، پس ملائکه ، آسمان ، زمين ، شب و روز، همه در روز قيامت شهادت مى دهند به آنچه که ابن آدم از خير و شر عمل کرده است حتى جوارحش شهادت مى دهند. | ||
زمين براى مؤمن شهادت مى دهد و مى گويد: بر من نماز گذارده ، روزه گرفته ، حج رفته ، پس مؤمن شاد مى شود و عليه کافر شهادت مى دهد و مى گويد: بر روى من به خدا شرک ورزيد، زنا کرد، شراب خورد، اکل به حرام نمود. | زمين براى مؤمن شهادت مى دهد و مى گويد: بر من نماز گذارده ، روزه گرفته ، حج رفته ، پس مؤمن شاد مى شود و عليه کافر شهادت مى دهد و مى گويد: بر روى من به خدا شرک ورزيد، زنا کرد، شراب خورد، اکل به حرام نمود. | ||
مؤلف سپس ادامه مى دهد که مؤمن کسى است که با تمام جوارحش از خدا بترسد؛ چنان که ابوليث فقيه مى گويد: »علامت خوف الهى در هفت چيز ظاهر مى شود: اول ، در زبان که آن را از کذب و غيبت و نميمه و تهمت و کلام نامربوط، بازمى دارد و آن را مشغول ذکر الهى ، تلاوت قرآن و مذاکره علم قرار مى دهد. | مؤلف سپس ادامه مى دهد که مؤمن کسى است که با تمام جوارحش از خدا بترسد؛ چنان که ابوليث فقيه مى گويد: »علامت خوف الهى در هفت چيز ظاهر مى شود: اول ، در زبان که آن را از کذب و غيبت و نميمه و تهمت و کلام نامربوط، بازمى دارد و آن را مشغول ذکر الهى ، تلاوت قرآن و مذاکره علم قرار مى دهد. | ||
خط ۷۳: | خط ۷۱: | ||
از جمله مباحث کتاب ، مطلبى است که در باب 19 تحت عنوان »عقوبت شارب الخمر« آمده . مؤلف پس از ذکر آيه '''يسئلونک عن الخمر'''...)بقره ، 912(، مطلبى را ذکر مى کند که نشان از صداقت و عدم کتمان بعضى از واقعيات توسط وى ، حتى بر ضد خلفا دارد؛ مثلا در اين باب ، پس از ذکر اين نکته که با وجود تحريم شراب خوارى و ابلاغ آن توسط رسول اکرم )ص (، افرادى با حالت مستى به نماز مى ايستادند و خداوند با فرستادن فرمان ديگر آنان را از اين عمل زشت نهى فرمود، مى نويسد: عمر بن خطاب شراب خورد و در حالت مستى با استخوان شتر فرق سر عبد الرحمن بن عوف را شکافت ، سپس نشست و بر کشته هاى بدر نوحه سرايى نمود. خبر به رسول خدا)ص ( رسيد، حضرت خشمگين شدند و درحالى که عبايشان روى زمين کشيده مى شد، نزد عمر آمدند و با وسيله اى که در دست مبارکشان بود بر سر عمر کوبيدند. عمر فرياد زد از خشم خدا و رسول ، به خدا پناه مى برم ... | از جمله مباحث کتاب ، مطلبى است که در باب 19 تحت عنوان »عقوبت شارب الخمر« آمده . مؤلف پس از ذکر آيه '''يسئلونک عن الخمر'''...)بقره ، 912(، مطلبى را ذکر مى کند که نشان از صداقت و عدم کتمان بعضى از واقعيات توسط وى ، حتى بر ضد خلفا دارد؛ مثلا در اين باب ، پس از ذکر اين نکته که با وجود تحريم شراب خوارى و ابلاغ آن توسط رسول اکرم )ص (، افرادى با حالت مستى به نماز مى ايستادند و خداوند با فرستادن فرمان ديگر آنان را از اين عمل زشت نهى فرمود، مى نويسد: عمر بن خطاب شراب خورد و در حالت مستى با استخوان شتر فرق سر عبد الرحمن بن عوف را شکافت ، سپس نشست و بر کشته هاى بدر نوحه سرايى نمود. خبر به رسول خدا)ص ( رسيد، حضرت خشمگين شدند و درحالى که عبايشان روى زمين کشيده مى شد، نزد عمر آمدند و با وسيله اى که در دست مبارکشان بود بر سر عمر کوبيدند. عمر فرياد زد از خشم خدا و رسول ، به خدا پناه مى برم ... | ||
== وضعيت کتاب == | |||
پاورقى هاى کتاب ، مربوط به ارجاع آيات و روايات و توضيح معناى بضعى از واژگان و مطالب کتاب مى باشد. | پاورقى هاى کتاب ، مربوط به ارجاع آيات و روايات و توضيح معناى بضعى از واژگان و مطالب کتاب مى باشد. | ||
فهرست مطالب کتاب ، در پايان آن قيد شده است . | فهرست مطالب کتاب ، در پايان آن قيد شده است . | ||
== منابع مقاله == | |||
متن و مقدمه کتاب . | متن و مقدمه کتاب . |
ویرایش