۹٬۴۵۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== منابع مقاله ==' به '==منابع مقاله==') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ') |
||
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =المعجم الشامل لمصطلحات الفلسفة في العربية و الإنجليزية و الفرنسية و الألمانية و الإيطالية و الروسية و اللاتينية و العبرية و اليونانية | | عنوانهای دیگر =المعجم الشامل لمصطلحات الفلسفة في العربية و الإنجليزية و الفرنسية و الألمانية و الإيطالية و الروسية و اللاتينية و العبرية و اليونانية | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حفنی، عبدالمنعم]] ( | [[حفنی، عبدالمنعم]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =B 49 /ح7م6 | | کد کنگره =B 49 /ح7م6 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
زبان عربی - | زبان عربی - واژهنامهها - چند زبانه | ||
فلسفه - اصطلاحها و تعبیرها | فلسفه - اصطلاحها و تعبیرها | ||
فلسفه - | فلسفه - واژهنامهها - چند زبانه | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مکتبة | مکتبة مدبولی | ||
| مکان نشر =قاهره - مصر | | مکان نشر =قاهره - مصر | ||
| سال نشر = 1420 ق | | سال نشر = 1420 ق | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| چاپ =3 | | چاپ =3 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13928 | |||
| کتابخوان همراه نور =13928 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|اصطلاحات (ابهام زدایی)}} | |||
'''المعجم الشامل لمصطلحات الفلسفة'''، با نام كامل «المعجم الشامل لمصطلحات الفلسفة في العربية و الإنجليزية و الفرنسية و الألمانية و الإيطالية و الروسية و اللاتينية و العبرية و اليونانية»، تأليف [[حفنی، عبدالمنعم|عبدالمنعم حفنى]]، از جمله فرهنگنامههایى است كه در رابطه با فلسفه تدوين شده است. در اين موسوعه، اصطلاحات فلسفى شرق و غرب و از جمله هندويى و تائويى ذكر شده است. | |||
==ساختار== | |||
كتاب، مشتمل بر سه مقدمه از نویسنده و پس از آن اصطلاحات به ترتيب حروف الفباست. نویسنده در مقدمه كتاب مهمترين منابعش را معاجم لغوى و تأليفات عبدالرحمن بدوى، اهوانى، زكى نجيب محمود، ياسين خليل، عزمى اسلام، انيس منصور، محمود العالم، فؤاد زكريا، يوسف كرم، زكريا ابراهیم، و ابوالعلا عفيفى، ابوريده، كريم متى و محمدرضا مظفر و... دانسته است. | |||
== | ==گزارش محتوا== | ||
كتاب، | نویسنده در اولین مقدمه كتاب، حكمت را كه به تعبير قرآن «خير كثير» و به تعبير روايات «گمشده مؤمن» است، همان فلسفه دانسته است. وى زبان حكمت يا فلسفه را والاترين زبان دانسته است. سپس به تاريخچه مصطلحنگارى فلسفى اشاره كرده و رساله «في الحدود و الرسوم» كندى (متوفى 873م) را اولین قاموس مصطلحات دانسته است. جابر بن حیان (متوفى 776م) نيز با نوشتن رساله «في الحدود» نقش غير قابل انكارى در ايجاد مصطلح فلسفى داشته است. | ||
وى سپس به كتابهاى «[[مفاتيح العلوم]]» [[خوارزمی، محمد بن احمد|محمد خوارزمى]] (حدود سال 997م) و «[[الحدود (ابن سینا)|رسالة الحدود]]» [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] (متوفى 1037م)، و «[[التعريفات]]» [[جرجانی، علی بن محمد|جرجانى]] (متوفى 1001م) و «معيار العلم» [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] (متوفى 1111م) و «[[المقابسات]]» [[ابوحیان توحیدی، علی بن محمد|توحيدى]] (متوفى بعد از 1010م) بهعنوان ديگر آثار در اين زمينه اشاره كرده است. همچنين خاطرنشان كرده است كه [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] با شرح مقاله پنجم از كتاب «[[مابعدالطبیعه|مابعدالطبيعة]]» [[ارسطو]] با نام «مقالة الدال» كه معجمى فلسفى مشتمل بر 30 مصطلح يونانى بود، مصطلحات را در فرهنگهاى مختلف مورد بررسى قرار داد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25720/1/9 ر.ک: مقدمه چاپ دوم، 2000، ص9]</ref> | |||
نویسنده همچنين در مقدمه چاپ اول، اهميت نگارش كتابش را اينگونه تشريح مىكند: فرهنگ عربى نياز مبرمى به معاجم فلسفى دارد و آنچه هماكنون وجود دارد، عبارت است از: «المعجم الفلسفي» نوشته مراد وهبه و يوسف كرم (1971م) كه معجمى كوچك و بسيط به لغات عربى، انگليسى و فرانسوى است و نيز «[[المعجم الفلسفي بالألفاظ العربية و الفرنسية و الإنكليزية و اللاتينية|المعجم الفلسفي]]» نوشته جميل صليبا در دو جلد كه بزرگتر و به زبانهاى عربى، فرانسوى، انگليسى و لاتين تأليف شده است. وى سپس به نقائص اين معاجم اشاره كرده و چنين نوشته كه جميل صليبا با وجود استفاده از معاجم لالاند، فوكييه، تهانوى و جرجانى، در اقتباس مطالب به نام اين منابع اشاره نكرده است. همچنين اشتباهات فراوانى به آن وارد شده؛ چراكه بعضى مصطلحات در زبانهاى اصلى آن و بهويژه در زبان لاتين بر مؤلف اشتباه شده است. او تأكيد كرده كه نهایت تلاشش را در رفع اين اشكالات در اين معجم نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25720/1/13 ر.ک: مقدمه چاپ اول، ص13]</ref> | |||
نویسنده همانند ساير فرهنگنامهها اصطلاحات مرتبط را به يكديگر ارجاع داده است؛ مثلاًَ اصطلاح «ثالث مرفوع» به «قانون الثالث المرفوع» ارجاع شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25720/1/233 ر.ک: متن كتاب، ص233]</ref> | |||
الحنفى در برابر عنوان عربى هر اصطلاح، بهطور معمول الفاظ انگليسى، فرانسوى، آلمانى و لاتين آن را ذكر كرده است؛ بدينصورت كه انگليسى با E، فرانسوى با F و... مشخص شده است. | الحنفى در برابر عنوان عربى هر اصطلاح، بهطور معمول الفاظ انگليسى، فرانسوى، آلمانى و لاتين آن را ذكر كرده است؛ بدينصورت كه انگليسى با E، فرانسوى با F و... مشخص شده است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب در انتهاى كتاب پيش از فهرست تأليفات | فهرست مطالب در انتهاى كتاب پيش از فهرست تأليفات نویسنده آمده است. | ||
از جمله ايرادات وارد بر كتاب، عدم ذكر منابع اطلاعات در پانوشت كتاب است و لذا محقق را با مشكلاتى مواجه خواهد كرد. | از جمله ايرادات وارد بر كتاب، عدم ذكر منابع اطلاعات در پانوشت كتاب است و لذا محقق را با مشكلاتى مواجه خواهد كرد. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
{{فرهنگ اصطلاحات}} | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[المعجم الفلسفي بالألفاظ العربية و الفرنسية و الإنكليزية و اللاتينية]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: فلسفه، مذهب و روانشناسی]] | [[رده: فلسفه، مذهب و روانشناسی]] |