۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'فعاليتهاى' به 'فعالیتهای') |
جز (جایگزینی متن - 'فارسى' به 'فارسی') |
||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''انوار درخشان در تفسیر قرآن''' اثر [[حسینی همدانی، محمد|سيدمحمدحسینى همدانى]] از جمله تفاسير كامل | '''انوار درخشان در تفسیر قرآن''' اثر [[حسینی همدانی، محمد|سيدمحمدحسینى همدانى]] از جمله تفاسير كامل فارسی دوران معاصر ايران است كه با جهت گيريهاى شيعى در قالب اصطلاحات و مفاهيم فلسفى و عرفانى نگاشته شده است. ويژگى مهم اين تفسير را بايد در بحثهاى معنوى و اخلاقى و انسان شناسى اين تفسير دانست. | ||
نگارش اين تفسير با نثر و ادبيات | نگارش اين تفسير با نثر و ادبيات فارسی در قالب فرهنگ عمومى حوزههاى علميه شيعه و تركيب جملههاى فارسی همراه با اصطلاحات عربى متداول است. گر چه اين نثر در تمام مجلدات تفسير يكسان نيست، اما در مجلدات نخست آن آميختگى كلمات با اصطلاحات فلسفى و عرفانى بيشتر و در مجلدات بعدى نثر آن اندكى آسانتر و خوشخوانتر مىگردد. | ||
در مجموع، مخاطبان تفسير، افراد آگاه و آشنا با اصطلاحات علوم اسلامى و ادبيات عرب و اهل مطالعه در رشته تفسير هستند. | در مجموع، مخاطبان تفسير، افراد آگاه و آشنا با اصطلاحات علوم اسلامى و ادبيات عرب و اهل مطالعه در رشته تفسير هستند. | ||
خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
چنانكه يادآور شديم، بخش نخست اين تفسير را ترجمه آيات تشكيل مىدهد، ترجمهاى كه مىتواند به طور مستقل مورد توجه قرار گيرد و يكى از ترجمههاى | چنانكه يادآور شديم، بخش نخست اين تفسير را ترجمه آيات تشكيل مىدهد، ترجمهاى كه مىتواند به طور مستقل مورد توجه قرار گيرد و يكى از ترجمههاى فارسی قرآن دوران معاصر محسوب گردد. | ||
ترجمه، آوردن معانى برابر كلمات قرآن به زبان ديگر است. ولى حقيقت آنست كه آوردن كلمات و جملاتى كه گوياى معانى بلند و بليغ قرآن باشد، امرى بسيار مشكل و دشوار است. بدين روى بيشتر ترجمههاى موجود آميخته با تفسير است. زيرا چنين امكانى نيست كه دقيقا معانى و مفاهيم سخنان خداوند را در محدوده واژگان معين در برابر قرآن و در قالب پيام قرآن قرار دهيم بدون آنكه كلماتى در توضيح آن نيفزاييم. اين دشوارى در باب ترجمۀ مثالها، تشبيهات و مفاهيم اعتقادى افزونتر مىگردد، بدين جهت در ترجمههاى | ترجمه، آوردن معانى برابر كلمات قرآن به زبان ديگر است. ولى حقيقت آنست كه آوردن كلمات و جملاتى كه گوياى معانى بلند و بليغ قرآن باشد، امرى بسيار مشكل و دشوار است. بدين روى بيشتر ترجمههاى موجود آميخته با تفسير است. زيرا چنين امكانى نيست كه دقيقا معانى و مفاهيم سخنان خداوند را در محدوده واژگان معين در برابر قرآن و در قالب پيام قرآن قرار دهيم بدون آنكه كلماتى در توضيح آن نيفزاييم. اين دشوارى در باب ترجمۀ مثالها، تشبيهات و مفاهيم اعتقادى افزونتر مىگردد، بدين جهت در ترجمههاى فارسی موجود دو روش برگزيده شده است: | ||
# روش رايج لفظ به لفظ و پاياپاى كه اصطلاحا ترجمه تحت اللفظى مىنامند. | # روش رايج لفظ به لفظ و پاياپاى كه اصطلاحا ترجمه تحت اللفظى مىنامند. | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
#:«راه دوم آن است كه قرآن را با خود قرآن تفسير كنيم، با تدبّرى كه بدان مأموريم از خود قرآن براى كشف معانى آيات استمداد جوييم و نظاير آنها را به دقت مورد بررسى قرار داده، از مجموع آنها تفسير آيۀ مورد مطالعه را به دست آوريم و آنگاه مصاديق مختلف آيات را با خواص و جهاتى كه از خود آيات به دست مىآيد جست و جو كنيم، درست همان گونه كه خداوند فرموده است: ''' «و نزّلنا عليك الكتاب تبيانا لكل شىء» ''' (نحل 89) و ما كتاب را كه بر تو فرستاديم بيانگر همه چيز است، حاشا، قرآنى كه بيان كننده هر چيز است، مبين خود نباشد». | #:«راه دوم آن است كه قرآن را با خود قرآن تفسير كنيم، با تدبّرى كه بدان مأموريم از خود قرآن براى كشف معانى آيات استمداد جوييم و نظاير آنها را به دقت مورد بررسى قرار داده، از مجموع آنها تفسير آيۀ مورد مطالعه را به دست آوريم و آنگاه مصاديق مختلف آيات را با خواص و جهاتى كه از خود آيات به دست مىآيد جست و جو كنيم، درست همان گونه كه خداوند فرموده است: ''' «و نزّلنا عليك الكتاب تبيانا لكل شىء» ''' (نحل 89) و ما كتاب را كه بر تو فرستاديم بيانگر همه چيز است، حاشا، قرآنى كه بيان كننده هر چيز است، مبين خود نباشد». | ||
#:روش علاّمۀ حسينى در تفسير قرآن به قرآن به عنوان نخستين راه براى درك قرآن همه جا يكسان نيست. در آغاز تفسير و در جلدهاى نخستين به اين شيوه اهتمام نشان مىدهد و براى فهم آيه از اين روش استفاده مىكند، مثلاًدر ذيل آيۀ: ''' «كيف تكفرون باللّه و كنتم امواتا فاحياكم ثمّ يميتكم ثم يحييكم» ''' (بقره 28) دربارۀ مراحل زندگى و مرگ انسان كه قرآن در اين آيه دوبار زنده شدن را مطرح مىكند، ايشان در تفسير كلمۀ: ''' «يحييكم» ''' كه منظور كدام زنده شدن است و تفاوت اين حيات با حيات پيشين چيست؟ مىفرمايند كه: اين حيات، حيات پس از عالم برزخ است كه ارواح بشر را با بدنهاى خود بازگشت خواهد داد و حياتش نسبت به حيات دنيايى و برزخى كاملتر و زندگى حقيقى و دايمى است. سپس ايشان براى توضيح اين معنا به آيۀ كريمۀ 79 سورۀ يس: ''' «قل يحيها الذى انشأها اول مرة» ''' استدلال مىكند كه از زندگى در عالم قيامت تعبير به حيات حقيقى شده و از زندگى در دنيا به «نشؤ و نمو» تعبير شده است. همچنين در سورۀ عنكبوت آيۀ 64 كه باز خداوند فرموده است: ''' «انّ الدار الآخرة لهى الحيوان» ''' خداوند حيات حقيقى تعبير فرموده است. | #:روش علاّمۀ حسينى در تفسير قرآن به قرآن به عنوان نخستين راه براى درك قرآن همه جا يكسان نيست. در آغاز تفسير و در جلدهاى نخستين به اين شيوه اهتمام نشان مىدهد و براى فهم آيه از اين روش استفاده مىكند، مثلاًدر ذيل آيۀ: ''' «كيف تكفرون باللّه و كنتم امواتا فاحياكم ثمّ يميتكم ثم يحييكم» ''' (بقره 28) دربارۀ مراحل زندگى و مرگ انسان كه قرآن در اين آيه دوبار زنده شدن را مطرح مىكند، ايشان در تفسير كلمۀ: ''' «يحييكم» ''' كه منظور كدام زنده شدن است و تفاوت اين حيات با حيات پيشين چيست؟ مىفرمايند كه: اين حيات، حيات پس از عالم برزخ است كه ارواح بشر را با بدنهاى خود بازگشت خواهد داد و حياتش نسبت به حيات دنيايى و برزخى كاملتر و زندگى حقيقى و دايمى است. سپس ايشان براى توضيح اين معنا به آيۀ كريمۀ 79 سورۀ يس: ''' «قل يحيها الذى انشأها اول مرة» ''' استدلال مىكند كه از زندگى در عالم قيامت تعبير به حيات حقيقى شده و از زندگى در دنيا به «نشؤ و نمو» تعبير شده است. همچنين در سورۀ عنكبوت آيۀ 64 كه باز خداوند فرموده است: ''' «انّ الدار الآخرة لهى الحيوان» ''' خداوند حيات حقيقى تعبير فرموده است. | ||
#:در اين تفسير، مباحث قرائت، اعراب، نظم و ارتباط سياقى آيات مطرح نيست، بدين جهت از منظر تفسير پژوهى اين نوع بحثها گاه مىتواند جنبه گرايش خاص مفسّر را در اعتقاد به طرح آن يا بىاعتقادى به اصل آن را نشان دهد و احتمال هم دارد كه به اين دليل باشد كه اين مباحث براى خوانندۀ | #:در اين تفسير، مباحث قرائت، اعراب، نظم و ارتباط سياقى آيات مطرح نيست، بدين جهت از منظر تفسير پژوهى اين نوع بحثها گاه مىتواند جنبه گرايش خاص مفسّر را در اعتقاد به طرح آن يا بىاعتقادى به اصل آن را نشان دهد و احتمال هم دارد كه به اين دليل باشد كه اين مباحث براى خوانندۀ فارسی زبان مفيد نيست و موجب دور شدن از اهداف هدايتى قرآن مىگردد. | ||
#تفسير مأثور | #تفسير مأثور | ||
#:تفسير نقلى را مىتوان از ريشهدارترين راههاى درك معانى و معارف قرآن در ميان نخستين دانشمندان عالم اسلام به شمار آورد، چه بررسى تحولات و تطورات بحثهاى تفسيرى و علوم قرآن، به خوبى نشانگر آن است كه اعتماد مسلمانان صدر اسلام و دانشمندان آن دوران در درك قرآن به آن سلسله از رواياتى بوده است كه از پيامبر اكرم(ص) و اهلبيت(ع) آن حضرت در تفسير قرآن نقل شده است، به لحاظ اتصال روايات به سرچشمه وحى همچون متن قرآن، بىچون و چرا مورد پذيرش مسلمانان بوده است. | #:تفسير نقلى را مىتوان از ريشهدارترين راههاى درك معانى و معارف قرآن در ميان نخستين دانشمندان عالم اسلام به شمار آورد، چه بررسى تحولات و تطورات بحثهاى تفسيرى و علوم قرآن، به خوبى نشانگر آن است كه اعتماد مسلمانان صدر اسلام و دانشمندان آن دوران در درك قرآن به آن سلسله از رواياتى بوده است كه از پيامبر اكرم(ص) و اهلبيت(ع) آن حضرت در تفسير قرآن نقل شده است، به لحاظ اتصال روايات به سرچشمه وحى همچون متن قرآن، بىچون و چرا مورد پذيرش مسلمانان بوده است. |
ویرایش