۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شعر شیعی و شعرای شیعه در عصر اول عباسی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۰:۵۲
، ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'شيعيان' به 'شیعیان '
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای') |
جز (جایگزینی متن - 'شيعيان' به 'شیعیان ') |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
نويسنده در اين بخش، ابتدا تاريخ ادب را كه شعر، عضو برجسته آن است، تعريف كرده و فرق آن را با تاريخهاى ديگر گفته است. سپس دورههاى ادب عربى را توضيح داده تا موقعيّت عصر اوّل عبّاسى، كه مورد بحث است كاملاً مشخص گردد. همچنين براى اينكه بتوانيم درباره شعر اين دوره اظهارنظر روشنى داشته باشيم، وضعيت سياسى، علمى، اجتماعى و ادبى اين دوره را نيز بررسى نموده است<ref>متن كتاب، ص64</ref> | نويسنده در اين بخش، ابتدا تاريخ ادب را كه شعر، عضو برجسته آن است، تعريف كرده و فرق آن را با تاريخهاى ديگر گفته است. سپس دورههاى ادب عربى را توضيح داده تا موقعيّت عصر اوّل عبّاسى، كه مورد بحث است كاملاً مشخص گردد. همچنين براى اينكه بتوانيم درباره شعر اين دوره اظهارنظر روشنى داشته باشيم، وضعيت سياسى، علمى، اجتماعى و ادبى اين دوره را نيز بررسى نموده است<ref>متن كتاب، ص64</ref> | ||
در ادامه اين بخش توضيحى درباره شعر اين دوره ذكر شده كه در خدمت بىبندوبارى و پليدى قرار گرفته است. پايان، سخن به اخلاص و غيرت شعراى اهلبيت(ع) در دوره مورد بحث كشانده شده و به اين نكته اشاره شده است كه با اينكه در اين دوره، ائمه(ع) و | در ادامه اين بخش توضيحى درباره شعر اين دوره ذكر شده كه در خدمت بىبندوبارى و پليدى قرار گرفته است. پايان، سخن به اخلاص و غيرت شعراى اهلبيت(ع) در دوره مورد بحث كشانده شده و به اين نكته اشاره شده است كه با اينكه در اين دوره، ائمه(ع) و شیعیان ، تحت تعقيب و زير فشار خلفا بودند و از لحاظ سياسى، حمايت از اهلبيت(ع) بسيار خطرناك بود و به علاوه از لحاظ اجتماعى و اقتصادى و تمتع از مواهب حيات- چه حرام و چه حلالش- هيچ به صلاح اين شاعران نبود كه به نشر فضايل اهلبيت(ص) و ذمّ و تشنيع غاصبان و معاندان بپردازند، با اين همه، ايثار و مردانگى كمنظيرى از خود نشان داده و اين كار را با همه تبعات آن انجام دادهاند<ref>همان</ref> | ||
بخش سوّم، به بحث درباره شعر و شاعرى اختصاص دارد؛ در اين بخش شعر در لغت و اصطلاح ادبا و عروضيان و منطقيان، مزاياى شعر، ديدگاه اسلام و قرآن و پيامبر(ص) و ائمه(ع) نسبت به شعر و مطالب فراوان ديگر در ارتباط با موضوع به بحث گذاشته شده و نتيجهگيرى به عمل آمده است<ref>مقدمه، ص13</ref> | بخش سوّم، به بحث درباره شعر و شاعرى اختصاص دارد؛ در اين بخش شعر در لغت و اصطلاح ادبا و عروضيان و منطقيان، مزاياى شعر، ديدگاه اسلام و قرآن و پيامبر(ص) و ائمه(ع) نسبت به شعر و مطالب فراوان ديگر در ارتباط با موضوع به بحث گذاشته شده و نتيجهگيرى به عمل آمده است<ref>مقدمه، ص13</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
نويسنده در اين بخش، معنى كلمه شعر را، در لغت و در اصطلاح ادبا و علماى عروض و علماى منطق بيان كرده و فرق شعر و خطابه و جدل را به اختصار بازگو نموده و قدرت و تأثير و مزاياى شعر را بر نثر برشمرده است. سپس شعر را از ديدگاه قرآن و پيامبر(ص) و ائمه(ع)مورد بررسى قرار داده و در هر مورد از قسمتهاى اين بخش، مطالب مفيد و برداشتهاى فكرى خوبى عرضه داشته كه ملاحظه و مطالعه مطالب آن، براى پى بردن به جزئيّات امر، شايسته به نظر مىرسد<ref>متن كتاب، ص98-99</ref> | نويسنده در اين بخش، معنى كلمه شعر را، در لغت و در اصطلاح ادبا و علماى عروض و علماى منطق بيان كرده و فرق شعر و خطابه و جدل را به اختصار بازگو نموده و قدرت و تأثير و مزاياى شعر را بر نثر برشمرده است. سپس شعر را از ديدگاه قرآن و پيامبر(ص) و ائمه(ع)مورد بررسى قرار داده و در هر مورد از قسمتهاى اين بخش، مطالب مفيد و برداشتهاى فكرى خوبى عرضه داشته كه ملاحظه و مطالعه مطالب آن، براى پى بردن به جزئيّات امر، شايسته به نظر مىرسد<ref>متن كتاب، ص98-99</ref> | ||
در بخش چهارم، به بحث جامعى در اطراف عنوان شيعه پرداخته شده و درباره كلمه شيعه، آغاز ظهور شيعه، پارهاى از ادلّه | در بخش چهارم، به بحث جامعى در اطراف عنوان شيعه پرداخته شده و درباره كلمه شيعه، آغاز ظهور شيعه، پارهاى از ادلّه شیعیان در امر امامت، انحراف مسير خلافت پس از رحلت پيامبر(ص)، وضعيت شيعه در ادوار مختلف، انشعابات شيعه و وضعيت شاعران شيعه در اين دوره، بحث و بررسى گرديده و نتيجهگيرى شده است<ref>مقدمه، ص13</ref> | ||
به باور نويسنده، شعر شعراى شيعه داراى پيام و تعهد است، در صورتى كه شعر شعراى غيرشيعى، قالبى است و از هرگونه پيام ارزشمندى خالى است و بسا كه پيامهاى گمراهكننده نيز دارد. به نظر وى، اندكى مضامين حكمى در اشعار شعراى غيرشيعى مىتوان ارائه كرد، ولى در مجموع شعر غيرشيعى عرب- بويژه در دوره مورد پژوهش- بجز وصف سلاطين و امراى جور و وصف شراب و مجالس لهو و لعب و ترويج فساد و بىبندوبارى بار ديگرى را به دوش ندارد<ref>متن كتاب، ص261</ref> | به باور نويسنده، شعر شعراى شيعه داراى پيام و تعهد است، در صورتى كه شعر شعراى غيرشيعى، قالبى است و از هرگونه پيام ارزشمندى خالى است و بسا كه پيامهاى گمراهكننده نيز دارد. به نظر وى، اندكى مضامين حكمى در اشعار شعراى غيرشيعى مىتوان ارائه كرد، ولى در مجموع شعر غيرشيعى عرب- بويژه در دوره مورد پژوهش- بجز وصف سلاطين و امراى جور و وصف شراب و مجالس لهو و لعب و ترويج فساد و بىبندوبارى بار ديگرى را به دوش ندارد<ref>متن كتاب، ص261</ref> | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
نويسنده تحقيق دامنهدارى درباره زندگى، شعر و تشيّع شاعران فوقالذكر انجام داده و نمونههاى متعددى از اشعار ايشان را كه در بيان مواضع شيعه و يا مدح و رثاى اهلبيت(ع) و يا از ظرافت و حلاوت ويژهاى برخوردار بوده آورده است<ref>همان، ص14</ref> | نويسنده تحقيق دامنهدارى درباره زندگى، شعر و تشيّع شاعران فوقالذكر انجام داده و نمونههاى متعددى از اشعار ايشان را كه در بيان مواضع شيعه و يا مدح و رثاى اهلبيت(ع) و يا از ظرافت و حلاوت ويژهاى برخوردار بوده آورده است<ref>همان، ص14</ref> | ||
وى فصلى را هم به «ابوالعتاهيه» اختصاص داده است؛ زيرا او زعيم شعر زهدى عرب است و اشعار او در زهد و انقطاع از حطام دنيوى بسيار عبرتآموز است، برخى نويسندگان تاريخ ادب نيز او را شيعه دانستهاند، ولى نويسنده به تشيع او اطمينان ندارد. همچنين فصلى به محمّد بن ادريس شافعى اختصاص يافته است؛ او يكى از ائمه چهارگانه اهل سنت است و بنابراین شيعه امامى نيست، ولى اشعار گرم و پرشورى كه در حبّ و مدح على(ع) و اهلبيت(ع) سروده، گرايش حقطلبانه و دور از تعصّب او را نشان مىدهد و براى | وى فصلى را هم به «ابوالعتاهيه» اختصاص داده است؛ زيرا او زعيم شعر زهدى عرب است و اشعار او در زهد و انقطاع از حطام دنيوى بسيار عبرتآموز است، برخى نويسندگان تاريخ ادب نيز او را شيعه دانستهاند، ولى نويسنده به تشيع او اطمينان ندارد. همچنين فصلى به محمّد بن ادريس شافعى اختصاص يافته است؛ او يكى از ائمه چهارگانه اهل سنت است و بنابراین شيعه امامى نيست، ولى اشعار گرم و پرشورى كه در حبّ و مدح على(ع) و اهلبيت(ع) سروده، گرايش حقطلبانه و دور از تعصّب او را نشان مىدهد و براى شیعیان نيز خوشايند است كه امام اهل سنت را شيفته و مديحهگوى امام خود بدانند؛ به اين دليل ترجمه و نمونههايى از شعر شافعى هم آورده شده است<ref>همان</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||