۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاریخ سری مغولان: «یوان چائوپی شه»: تفاوت میان نسخه‌ها
تاریخ سری مغولان: «یوان چائوپی شه» (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۲:۳۹
، ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'فارسى' به 'فارسی'
جز (جایگزینی متن - 'شريك ' به 'شریک ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'فارسى' به 'فارسی') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ سرى مغولان'''، اثر يوان چايوپى شه، ترجمه شيرين بيانى، از زبان فرانسه به | '''تاريخ سرى مغولان'''، اثر يوان چايوپى شه، ترجمه شيرين بيانى، از زبان فرانسه به فارسی است كه پيرامون مغول نوشته شده است. | ||
كتاب حاضر، از جهت اين كه اوّلين منبع دست اوّل و اساسى در مطالعات مغول‌شناسى مى‌باشد، از اهميّت ويژه‌اى برخوردار است؛ و مى‌تواند گوشه‌هاى بسيارى از چگونگى تكوين و تشكيل حكومت مغول و زندگى تموچين، چنگيز را روشن سازد؛ و به همين دليل است كه بعدها خود منبعى دست اوّل براى تاريخ‌نويسان معتبر اين عهد، چون عطا ملك جوينى، براى تدوين «تاريخ جهانگشاى» و رشيدالدّين فضل‌اللّه، براى تدوين «جامع‌التّواريخ» گرديد. | كتاب حاضر، از جهت اين كه اوّلين منبع دست اوّل و اساسى در مطالعات مغول‌شناسى مى‌باشد، از اهميّت ويژه‌اى برخوردار است؛ و مى‌تواند گوشه‌هاى بسيارى از چگونگى تكوين و تشكيل حكومت مغول و زندگى تموچين، چنگيز را روشن سازد؛ و به همين دليل است كه بعدها خود منبعى دست اوّل براى تاريخ‌نويسان معتبر اين عهد، چون عطا ملك جوينى، براى تدوين «تاريخ جهانگشاى» و رشيدالدّين فضل‌اللّه، براى تدوين «جامع‌التّواريخ» گرديد. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
ارزش ادبى اين اثر نيز بسيار است؛ زيرا خود اثرى حماسى است و مى‌توان آن را «حماسه تموچين» ناميد. چگونگى تولد وى، سپس پرورش و نوجوانى‌اش، قهرمانى‌ها، شكست‌ها و فتح‌ها و عشق‌هايش، حماسه‌وار، در اين اثر سروده شده‌اند. اغلب به قطعاتى برمى‌خوريم كه در منتهاى شدت جنگ و خونريزى و بى‌رحمى، ناگهان اثر حالتى بسيار شاعرانه مى‌يابد و از شب مهتاب و رسيدن عاشق به معشوق سخن به ميان مى‌آيد، و بار ديگر صبح ستيز آغاز مى‌گردد؛ و وصف آن‌ها همان‌گونه كه اتفاق افتاده، بى‌اندكى مبالغه و با صداقت كامل صورت مى‌گيرد. از شناخت «تاريخ سرّى مغولان» مدت زمان طولانى نمى‌گذرد. | ارزش ادبى اين اثر نيز بسيار است؛ زيرا خود اثرى حماسى است و مى‌توان آن را «حماسه تموچين» ناميد. چگونگى تولد وى، سپس پرورش و نوجوانى‌اش، قهرمانى‌ها، شكست‌ها و فتح‌ها و عشق‌هايش، حماسه‌وار، در اين اثر سروده شده‌اند. اغلب به قطعاتى برمى‌خوريم كه در منتهاى شدت جنگ و خونريزى و بى‌رحمى، ناگهان اثر حالتى بسيار شاعرانه مى‌يابد و از شب مهتاب و رسيدن عاشق به معشوق سخن به ميان مى‌آيد، و بار ديگر صبح ستيز آغاز مى‌گردد؛ و وصف آن‌ها همان‌گونه كه اتفاق افتاده، بى‌اندكى مبالغه و با صداقت كامل صورت مى‌گيرد. از شناخت «تاريخ سرّى مغولان» مدت زمان طولانى نمى‌گذرد. | ||
اين ترجمه براى مطالعات مغول‌شناسى كه به قسمتى از تاريخ ما، پيوستگى يافته، كمك مؤثرى است. مسلما ترجمه چنين اثرى با روح حماسى و حالت شاعرانه‌اى كه دارد، بسيار دشوار است. سعى شده تا حد امكان، سبک و حالت اصلى در متن | اين ترجمه براى مطالعات مغول‌شناسى كه به قسمتى از تاريخ ما، پيوستگى يافته، كمك مؤثرى است. مسلما ترجمه چنين اثرى با روح حماسى و حالت شاعرانه‌اى كه دارد، بسيار دشوار است. سعى شده تا حد امكان، سبک و حالت اصلى در متن فارسی حفظ شود. | ||
در خاتمه لازم است، توضيحاتى درباره بعضى موارد ترجمه داده شود: | در خاتمه لازم است، توضيحاتى درباره بعضى موارد ترجمه داده شود: | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
در قسمت اصطلاحات مغولى، اغلب اين اصطلاحات در متن فرانسه ترجمه نشده، باقى مانده بود، و دليل آن مرگ زودرس پليو بود، كه در زيرنويس اغلب اين لغات با توضيح ترجمه شده است. | در قسمت اصطلاحات مغولى، اغلب اين اصطلاحات در متن فرانسه ترجمه نشده، باقى مانده بود، و دليل آن مرگ زودرس پليو بود، كه در زيرنويس اغلب اين لغات با توضيح ترجمه شده است. | ||
توضيح ديگر درباره بعضى زيرنويس‌ها در مورد آوانويسى از چينى به مغولى است، كه در ترجمه فرانسه آمده، ولى در ترجمه | توضيح ديگر درباره بعضى زيرنويس‌ها در مورد آوانويسى از چينى به مغولى است، كه در ترجمه فرانسه آمده، ولى در ترجمه فارسی ذكر آن‌ها ضرورتى نداشته و حذف شده است. | ||
«تاريخ سرّى» يا «يوان چائوپى شه، در نيمه دوم قرن چهاردهم ميلادى به چينى آوانويسى شده است. اين اقدام پيش از سال 1382 ميلادى و احتمالا كمى بعد از 1368؛ يعنى قبل از دوره‌اى عملى شده كه مجموعه‌اى به نام «يو آئى ئى يو» تدوين شده است. تصور مى‌شود اين متن بدين مناسبت به چينى آوانويسى شده بوده تا در دستگاه مترجمان و مفسران حكومتى، به منزله تمرين كار مورد استفاده قرار گيرد. | «تاريخ سرّى» يا «يوان چائوپى شه، در نيمه دوم قرن چهاردهم ميلادى به چينى آوانويسى شده است. اين اقدام پيش از سال 1382 ميلادى و احتمالا كمى بعد از 1368؛ يعنى قبل از دوره‌اى عملى شده كه مجموعه‌اى به نام «يو آئى ئى يو» تدوين شده است. تصور مى‌شود اين متن بدين مناسبت به چينى آوانويسى شده بوده تا در دستگاه مترجمان و مفسران حكومتى، به منزله تمرين كار مورد استفاده قرار گيرد. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
اين اثر امروزه جاى خود را در مطالعات مغولى كاملا باز كرده و قدرش بخوبى آشكار گرديده و به زبان‌هاى آلمانى، روسى، فرانسه، چينى، تركى و انگليسى ترجمه شده است. | اين اثر امروزه جاى خود را در مطالعات مغولى كاملا باز كرده و قدرش بخوبى آشكار گرديده و به زبان‌هاى آلمانى، روسى، فرانسه، چينى، تركى و انگليسى ترجمه شده است. | ||
پليو، دانشمند و مغول‌شناس معروف فرانسوى، با دقت خاص، نيمى از كتاب را به فرانسه ترجمه كرده است، و شيرين بيانى آن را از روى متن ترجمه فرانسه به | پليو، دانشمند و مغول‌شناس معروف فرانسوى، با دقت خاص، نيمى از كتاب را به فرانسه ترجمه كرده است، و شيرين بيانى آن را از روى متن ترجمه فرانسه به فارسی برگردانده است. | ||
فهرست مطالب كتاب در ابتداى آن و فهرست اشخاص، جاها، قبايل و ايلات و اصطلاحات مغولى در انتهاى كتاب قيد شده است. | فهرست مطالب كتاب در ابتداى آن و فهرست اشخاص، جاها، قبايل و ايلات و اصطلاحات مغولى در انتهاى كتاب قيد شده است. | ||