۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الغدير (ترجمه، ویرایش جدید): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'فارسى' به 'فارسی'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
جز (جایگزینی متن - 'فارسى' به 'فارسی') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
}} | }} | ||
'''الغدير (ترجمه، ویرایش جدید)''' اثر گرانبهاى [[علامه امينى]]، در اين مجموعه يازده جلدى زير نظر دكتر على‌رضا ميرزامحمد، ترجمه، ويراسته و عرضه شده است. هر جلد از اين اثر، توسط يك يا دو مترجم به | '''الغدير (ترجمه، ویرایش جدید)''' اثر گرانبهاى [[علامه امينى]]، در اين مجموعه يازده جلدى زير نظر دكتر على‌رضا ميرزامحمد، ترجمه، ويراسته و عرضه شده است. هر جلد از اين اثر، توسط يك يا دو مترجم به فارسی برگردان شده كه به ترتيب عبارتند از: جلد اول: [[واحدی، محمدتقی|محمدتقى واحدى]]؛ دوم: [[واحدی، محمدتقی|محمدتقى واحدى]] و [[شیخ‌الاسلامی، علی|على شيخ‌الاسلامى]]؛ سوم: [[موسوی، جمال|سيدجمال موسوى]]؛ چهارم: [[بهبودی، محمدباقر|محمدباقر بهبودى]]؛ پنجم: [[قربانی لاهیجی، زین‌العابدین|زين‌العابدين قربانى]]؛ ششم: [[شریف رازی، محمد|محمد شريف‌رازى]]؛ هفتم و هشتم: [[ثبوت، اکبر|اكبر ثبوت]]؛ نهم و دهم: [[فارسی، جلال‌الدین|جلال‌الدين فارسی]] و جلد يازدهم: [[تجلیل، جلیل|جليل تجليل]]. | ||
ويراستار كتاب، به بررسى اجمالى متن ترجمه پرداخته و پس از مراجعات مكرّر به متن اصلى، در مقام مقايسه و تطبيق برآمده و دريافته است كه ترجمه حاضر، با تمام محاسن و ويژگى‌هاى خود، نه‌تنها نياز جدّى به ويرايش اساسى و پردامنه دارد و بايد با متن اصلى مقابله و سنجيده شود، بلكه لازم است كاستى‌ها و نادرستى‌هاى نحوى و زبانى آن اصلاح گردد و افزون بر اين، رعايت قواعد خطنگارى، نشانه‌گذارى، سندآورى و صفحه‌آرايى در دستور كار قرار گيرد. بر اين اساس، ايشان سه ويرايش محتوايى، زبانى و فنّى در مورد اين اثر، انجام داده است كه با توجّه به ترجمه بيست‌ودو جلدى كتاب، در بيش از هفت هزار صفحه و به قلم نه تن از مترجمان، كارى سترگ و وقت‌گير و توانفرسا مى‌باشد، به‌ويژه كه درك علمى و شيوه نگارش مترجمان اين اثر، در ترجمه با يكديگر متفاوت بوده است، چنانكه برخى از آنان ترجمه‌اى متين و شيوا و روان ارائه داده‌اند و برخى ديگر ترجمه‌اى نه چندان مناسب و مطلوب؛ به همين جهت، در برخى مجلّدات پاره‌اى از عبارات و فقرات آنچنان آشفته و درهم و برهم ترجمه شده است كه ويرايش آنها جز با ترجمه مجدّد يا تغيير در ساختار امكان‌پذير نبوده است.<ref>مقدمه ويراستار، ج1، ص22</ref> | ويراستار كتاب، به بررسى اجمالى متن ترجمه پرداخته و پس از مراجعات مكرّر به متن اصلى، در مقام مقايسه و تطبيق برآمده و دريافته است كه ترجمه حاضر، با تمام محاسن و ويژگى‌هاى خود، نه‌تنها نياز جدّى به ويرايش اساسى و پردامنه دارد و بايد با متن اصلى مقابله و سنجيده شود، بلكه لازم است كاستى‌ها و نادرستى‌هاى نحوى و زبانى آن اصلاح گردد و افزون بر اين، رعايت قواعد خطنگارى، نشانه‌گذارى، سندآورى و صفحه‌آرايى در دستور كار قرار گيرد. بر اين اساس، ايشان سه ويرايش محتوايى، زبانى و فنّى در مورد اين اثر، انجام داده است كه با توجّه به ترجمه بيست‌ودو جلدى كتاب، در بيش از هفت هزار صفحه و به قلم نه تن از مترجمان، كارى سترگ و وقت‌گير و توانفرسا مى‌باشد، به‌ويژه كه درك علمى و شيوه نگارش مترجمان اين اثر، در ترجمه با يكديگر متفاوت بوده است، چنانكه برخى از آنان ترجمه‌اى متين و شيوا و روان ارائه داده‌اند و برخى ديگر ترجمه‌اى نه چندان مناسب و مطلوب؛ به همين جهت، در برخى مجلّدات پاره‌اى از عبارات و فقرات آنچنان آشفته و درهم و برهم ترجمه شده است كه ويرايش آنها جز با ترجمه مجدّد يا تغيير در ساختار امكان‌پذير نبوده است.<ref>مقدمه ويراستار، ج1، ص22</ref> | ||
در تفاوت شيوه مترجمان اين ترجمه، همين بس كه ترجمه‌اى به خاطر حفظ امانت، بيش از حد تحت‌اللفظى شده است و ترجمه‌اى در اثر گرايش به | در تفاوت شيوه مترجمان اين ترجمه، همين بس كه ترجمه‌اى به خاطر حفظ امانت، بيش از حد تحت‌اللفظى شده است و ترجمه‌اى در اثر گرايش به فارسی‌نويسى، موجب نامفهوم آمدن بعضى جمله‌ها گرديده است و كاربرد تعبيرات عاميانه ناخوشايند نيز در ترجمه‌اى ديگر به اعتبار آن خدشه وارد كرده است و برعكس، تبحّر همراه با دقّت نظر برخى از مترجمان، حاصل كارشان را ارزشمند جلوه داده است. البتّه، مخفى نماند كه عموماً متن ترجمه‌ها در تمامى مجلّدات از جهت صورى هماهنگ و يكدست نبوده و در آرايش صفحات ذوق و سليقه به كار نرفته بوده است.<ref>همان، ص22- 23</ref> | ||
در هرحال، ويراستار محترم به لحاظ حجم زياد غيرمتعارف كتاب و كثرت مترجمان و نيز به منظور تسريع در كار، تصميم گرفته است تا از همكارى ويراستارانى در ويرايش فنّى بهره گيرد تا لااقل به حك و اصلاح رسم الخط | در هرحال، ويراستار محترم به لحاظ حجم زياد غيرمتعارف كتاب و كثرت مترجمان و نيز به منظور تسريع در كار، تصميم گرفته است تا از همكارى ويراستارانى در ويرايش فنّى بهره گيرد تا لااقل به حك و اصلاح رسم الخط فارسی و رعايت ضوابط نقطه‌گذارى و تنظيم ارجاعات و مواردى از اين قبيل اهتمام ورزند. | ||
ايشان در اين اثر، اقدام به ويرايش اساسى پردامنه محتوايى و زبانى با تمام دشوارى‌ها و پيچيدگى‌هاى آن نموده و بدين‌منظور، كار خود را از مقابله متن ترجمه با اصل عربى آن آغاز كرده و همزمان به ويرايش زبانى مطالب پرداخته است كه گويا در اثناى كار، با ناهماهنگى در عملكرد همكاران و اعمال سليقه‌هاى گوناگون مواجه گرديده ولذا خود را ملزم ديده است تا به موازات ويرايش محتوايى و زبانى، در رفع نقايص و تكميل نواقص نوظهور همّت گمارده و با عزمى جزم، كار را به گونه‌اى سامان دهد كه حتى‌المقدور نثر ترجمه از نظر فنى يكدست و يكنواخت گردد.<ref>همان، ص23</ref> | ايشان در اين اثر، اقدام به ويرايش اساسى پردامنه محتوايى و زبانى با تمام دشوارى‌ها و پيچيدگى‌هاى آن نموده و بدين‌منظور، كار خود را از مقابله متن ترجمه با اصل عربى آن آغاز كرده و همزمان به ويرايش زبانى مطالب پرداخته است كه گويا در اثناى كار، با ناهماهنگى در عملكرد همكاران و اعمال سليقه‌هاى گوناگون مواجه گرديده ولذا خود را ملزم ديده است تا به موازات ويرايش محتوايى و زبانى، در رفع نقايص و تكميل نواقص نوظهور همّت گمارده و با عزمى جزم، كار را به گونه‌اى سامان دهد كه حتى‌المقدور نثر ترجمه از نظر فنى يكدست و يكنواخت گردد.<ref>همان، ص23</ref> | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
#از قلم افتادن ترجمه پاره‌اى از ابيات و عبارات كه ترجمه آنها توسط ويراستار افزوده شده است. البتّه، لازم به يادآورى است كه برخى از مترجمان اشعار و فقرات خارج از موضوع را ترجمه نكرده‌اند. | #از قلم افتادن ترجمه پاره‌اى از ابيات و عبارات كه ترجمه آنها توسط ويراستار افزوده شده است. البتّه، لازم به يادآورى است كه برخى از مترجمان اشعار و فقرات خارج از موضوع را ترجمه نكرده‌اند. | ||
#ثبت اشعار عربى در متن ترجمه برخى مجلّدات كه جز در موارد استثنايى اجتناب‌ناپذير، مابقى همه حذف شده است. | #ثبت اشعار عربى در متن ترجمه برخى مجلّدات كه جز در موارد استثنايى اجتناب‌ناپذير، مابقى همه حذف شده است. | ||
#كاربرد واژه‌هاى بيگانه در ترجمه، مانند «باند»، «فرمول»، «ماسك»، «پليس» و «كانديد» كه به | #كاربرد واژه‌هاى بيگانه در ترجمه، مانند «باند»، «فرمول»، «ماسك»، «پليس» و «كانديد» كه به فارسی برگردانده شده است. | ||
#استعمال تعبيرات عاميانه در ترجمه كه دور از شأن اثر گرانقدر «الغدير» است، گرچه در فرهنگ‌هاى لغت آمده باشد، به طرز مطلوبى معادل‌يابى و اصلاح شده است. | #استعمال تعبيرات عاميانه در ترجمه كه دور از شأن اثر گرانقدر «الغدير» است، گرچه در فرهنگ‌هاى لغت آمده باشد، به طرز مطلوبى معادل‌يابى و اصلاح شده است. | ||
#افزودن توضيحاتى در برخى از صفحات و پانوشت‌هاى ترجمه كه جز در موارد معدود، بيشتر آنها غيرضرورى به نظر آمده حذف شده است.<ref>همان، ص24-25</ref> | #افزودن توضيحاتى در برخى از صفحات و پانوشت‌هاى ترجمه كه جز در موارد معدود، بيشتر آنها غيرضرورى به نظر آمده حذف شده است.<ref>همان، ص24-25</ref> | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
از ديگر اقدامات ارزشمندى كه ويراستار محترم، در راستاى تصحيح اثر حاضر انجام داده است، مى‌توان به موارد زير، اشاره نمود: | از ديگر اقدامات ارزشمندى كه ويراستار محترم، در راستاى تصحيح اثر حاضر انجام داده است، مى‌توان به موارد زير، اشاره نمود: | ||
الف) نشانى آيات: ترجمه يا اصل قرآنى بسيارى از آيات در متن | الف) نشانى آيات: ترجمه يا اصل قرآنى بسيارى از آيات در متن فارسی «الغدير» بدون ذكر نشانى آمده است كه نشانى تمامى آنها از «المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكريم» يافته و در پانوشت‌ها آورده شده است. گفتنى است كه اين آيات در متن عربى نيز بدون نشانى است. | ||
ب) ترجمه آيات و روايات: اصل عربى آيات و احاديث فراوانى بنا به ضرورت در جاى‌جاى متن | ب) ترجمه آيات و روايات: اصل عربى آيات و احاديث فراوانى بنا به ضرورت در جاى‌جاى متن فارسی بدون ترجمه آمده بود كه ترجمه دقيق آنها در پانوشت‌ها، افزوده شده است. | ||
ج) ارجاعات: [[علامه امينى]] به جهت پرهيز از تكرار، در بسيارى موارد مطالب را به صفحات «الغدير» ارجاع داده است كه چون انجام چنين كارى در ترجمه | ج) ارجاعات: [[علامه امينى]] به جهت پرهيز از تكرار، در بسيارى موارد مطالب را به صفحات «الغدير» ارجاع داده است كه چون انجام چنين كارى در ترجمه فارسی متعذّر و غيرعملى بود، ارجاعات با اعمال اصلاحاتى به متن عربى صورت پذيرفت، چه ارجاعات متن اصلى خالى از اشكال نبوده است. | ||
د) نشانه‌هاى اختصارى: در ويرايش ترجمه | د) نشانه‌هاى اختصارى: در ويرايش ترجمه فارسی، از نشانه‌هاى اختصارى معدودى بدين شرح استفاده شده است: چ: چاپ./ ر ك: رجوع كنيد به./ م: متوفّى./ (م): مترجم./ (و): ويراستار./ ه:هجرى قمرى. | ||
ه) اصلاح و تصحيح: متن ترجمه | ه) اصلاح و تصحيح: متن ترجمه فارسی «الغدير» را اغلاط بيشمارى بوده است كه تمامى آنها اصلاح گرديده، منتها تصحيح بسيارى از اعلام نيازمند اعمال پژوهش علمى دقيق بوده است. | ||
و) منابع پژوهش: از آنجا كه رفع بسيارى از اشكالات و ابهامات متن ترجمه جز از طريق مطالعه و تحقيق و مراجعه به منابع تخصصى امكان‌پذير نبوده است، ناگزير با روى آوردن به امر پژوهش همراه با مراجعات مكرّر بى‌وقفه به منابع علمى معتبر، راه حلّ و فصل مستند دشوارى‌ها هموار شده و كار به سامان آمده و سرانجام فهرستى از منابع متنوّع كارساز و رهگشا ترتيب يافته است.<ref>همان، ص26- 28</ref> | و) منابع پژوهش: از آنجا كه رفع بسيارى از اشكالات و ابهامات متن ترجمه جز از طريق مطالعه و تحقيق و مراجعه به منابع تخصصى امكان‌پذير نبوده است، ناگزير با روى آوردن به امر پژوهش همراه با مراجعات مكرّر بى‌وقفه به منابع علمى معتبر، راه حلّ و فصل مستند دشوارى‌ها هموار شده و كار به سامان آمده و سرانجام فهرستى از منابع متنوّع كارساز و رهگشا ترتيب يافته است.<ref>همان، ص26- 28</ref> | ||
ناگفته نماند كه در معادل‌يابى لغات و تعبيرات ناخوشايند و واژه‌هاى مركب و مواردى از اين قبيل كه در متن ترجمه به وفور يافت مى‌شد، پيوسته از فرهنگ | ناگفته نماند كه در معادل‌يابى لغات و تعبيرات ناخوشايند و واژه‌هاى مركب و مواردى از اين قبيل كه در متن ترجمه به وفور يافت مى‌شد، پيوسته از فرهنگ فارسی «معين» استفاده شده است.<ref>همان، ص28</ref> | ||
قابل ذكر است كه منظور از بيان كاستى‌ها و نادرستى‌هاى موجود در ترجمه | قابل ذكر است كه منظور از بيان كاستى‌ها و نادرستى‌هاى موجود در ترجمه فارسی «[[الغدير في الكتاب و السنة و الأدب|الغدير]]» در مقاله حاضر، تنها خرده‌گيرى به كار مترجمان محترم نيست، بلكه غرض اصلى باز نمودن كار سنگين و طاقت‌فرساى ويرايش ترجمه اثر علمى جامع و وزينى است كه بى‌ترديد خالى از اشكال و ايراد نمى‌توانست بوده باشد.<ref>همان</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||