الائمة الإثناعشر: تفاوت میان نسخه‌ها

انگيزه ابن طولون براى نگارش اين اثر محبت وى به اهل‌بيت بوده است. اين در حالى است كه وى در مقدمه كتاب بر صحابه به ويژه خلفاى نخست درود مى فرستد. سپس شعر عالم شافعى مذهب، ابوالفضل يحيى بن سلامه حصكفى (م. 551)، را كه در موضوع دوازده امام سروده را در پنج صفحه مى آورد. در اين شعر ضمن تجليل و تكريم فراوان از ائمه(ع) در برخى ابيات آن بر اين تاكيد مى‌كند كه اظهار ارادت به خاندان پيامبر، هرگز به معناى پذيرش يا موافقت با معتقدات مذهب شيعه نيست.

ابن طولون در ارائه اطلاعات براى هر امام ساختار يكسانى را رعايت كرده است. ابتدا توضيحاتى درباره نام، كنيه، زمان ولادت و وفات و كسانى كه از وى روايت كرده‌اند ارائه مى دهد، سپس به فضائل امام می‌پردازد و در پایان فرزندان امام را بر مى شمرد. ابن طولون می‌نويسد كه شرح حال ائمه را بر اساس پدر و پسر مرتب كرده و پشت سر هم آورده است. هر چند درباره شيعيان تبريز آن روزگار می‌نويسد كه ائمه را بر اساس افضليت مقدم و يا موخر می‌كنند. اما اين كه ترتيب ايشان چگونه بوده و كدام امام مقدم بر ديگرى مى شده را ننوشته است. ابن طولون در ادامه سروده خويش درباره ائمه را آورده و در پایان كتاب چندين روايت متصل خويش را كه به ائمه منتهى مى شود را نقل كرده است.  

وى براى تدوين اين كتاب از منابعى همچون [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات ابن سعد]]، [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] [[خطيب بغدادى]]، [[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ مدينه دمشق]] [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]]، تهذيب الأسماء و اللغات نووي، [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج الذهب]] مسعودي، معارف ابن قتيبة، ربيع الأبرار زمخشري، كامل [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]]، تاريخ ميّافارقين ابن الأزرق و کتاب‌هاى ديگر مانند [[صحيح مسلم]]، بخاري و ترمذى بهره برده است.