۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سفرنامه کارری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'براي' به 'برای'
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
كاررى از آغازين صفحات سفرنامه خود بسان نقاشى قلموى خاطر خود را چنان بر صفحه مى‌كشد كه تصاويرى زنده را در پيش چشم خواننده ترسيم مى‌كند. | كاررى از آغازين صفحات سفرنامه خود بسان نقاشى قلموى خاطر خود را چنان بر صفحه مى‌كشد كه تصاويرى زنده را در پيش چشم خواننده ترسيم مى‌كند. | ||
درباره اخلاق اجتماعى مردم ايران كاررى بر اين نظر است كه مردم ايران متمدن، شريف و درستكار، بخشنده و مخالف تقلب و نادرستى‌اند و در قياس با تركان عثمانى از خلقيات قابل توجهى برخوردارند. رفتار آن‌ها با خارجيان خوب است و | درباره اخلاق اجتماعى مردم ايران كاررى بر اين نظر است كه مردم ايران متمدن، شريف و درستكار، بخشنده و مخالف تقلب و نادرستى‌اند و در قياس با تركان عثمانى از خلقيات قابل توجهى برخوردارند. رفتار آن‌ها با خارجيان خوب است و بنابراین حسن برخورد، خارجيان با آزادى كامل مى‌توانند در ايران تردد كنند و حتى با ايرانيان رابطه دوستى برقرار نمايند و اين كاملا بر خلاف آن چيزى است كه در عثمانى در جريان است. | ||
كاررى به چند جمله از اصطلاحات تعارف‌آميز در بين ايرانيان نيز اشاره كرده است: قربان خواست‌هاى شما، قدم بالاى چشم ما، چاكر جنابعالى، اختيار مخلص دست سر كار است و... و اين خود مى‌تواند اندكى از گفت‌وگوهاى معمول در بين مردم آن روزگار را نشان دهد. از جمله تفريحات دلچسبى كه در بين مردم آن دوران جذابيت بيشترى داشته و آن‌ها را به آرامش بيشترى مى‌رسانده و در تكاندن خستگى‌هاى روزمرگى‌هاى زندگى، آن‌ها را به اندكى آسودگى‌خاطر مى‌رسانده، نشستن بر سر جويبارها و گوش سپردن به نواى پاى آب و تماشاى مناظر سرسبز و خرم بوده است. | كاررى به چند جمله از اصطلاحات تعارف‌آميز در بين ايرانيان نيز اشاره كرده است: قربان خواست‌هاى شما، قدم بالاى چشم ما، چاكر جنابعالى، اختيار مخلص دست سر كار است و... و اين خود مى‌تواند اندكى از گفت‌وگوهاى معمول در بين مردم آن روزگار را نشان دهد. از جمله تفريحات دلچسبى كه در بين مردم آن دوران جذابيت بيشترى داشته و آن‌ها را به آرامش بيشترى مى‌رسانده و در تكاندن خستگى‌هاى روزمرگى‌هاى زندگى، آن‌ها را به اندكى آسودگى‌خاطر مى‌رسانده، نشستن بر سر جويبارها و گوش سپردن به نواى پاى آب و تماشاى مناظر سرسبز و خرم بوده است. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
كاررى در بخشى از اثر خود كه به مشاهداتش در اصفهان مربوط مى‌شود، به نكته‌اى اشاره كرده كه نشان از تحرك عمودى در جامعه عصر صفوى دارد و يكى از شيوه‌هاى معمول دستيابى به مشاغل مهم‌تر قلمداد مى‌شده است. او در ميدان نقش جهان مسابقه دو براى پذيرفته شدن در چاپارى ديوان بيگى (محكمه قضاوت) شاهد مى‌شود كه طى آن غلامان دستگاه ديوان‌بيگى براى دست يافتن به شغل چاپارى مى‌بايست از عالى قاپو تا ستون سنگى‌اى كه بر فراز تپه‌اى در پنج كيلومترى نقطه مبدا واقع شده بود را بدوند و اين فاصله را هفت بار بدون توقف بايد طى مى‌كردند. لباس اين افراد، شلوار كوتاهى بوده كه تا زانو آن‌ها امتداد داشته و زنگوله‌هاى كوچكى از كمر آن‌ها آويزان بوده و براى جلوگيرى از خستگى بر ماهيچه‌هاى ران خود روغن مخصوصى را مى‌ماليدند. | كاررى در بخشى از اثر خود كه به مشاهداتش در اصفهان مربوط مى‌شود، به نكته‌اى اشاره كرده كه نشان از تحرك عمودى در جامعه عصر صفوى دارد و يكى از شيوه‌هاى معمول دستيابى به مشاغل مهم‌تر قلمداد مى‌شده است. او در ميدان نقش جهان مسابقه دو براى پذيرفته شدن در چاپارى ديوان بيگى (محكمه قضاوت) شاهد مى‌شود كه طى آن غلامان دستگاه ديوان‌بيگى براى دست يافتن به شغل چاپارى مى‌بايست از عالى قاپو تا ستون سنگى‌اى كه بر فراز تپه‌اى در پنج كيلومترى نقطه مبدا واقع شده بود را بدوند و اين فاصله را هفت بار بدون توقف بايد طى مى‌كردند. لباس اين افراد، شلوار كوتاهى بوده كه تا زانو آن‌ها امتداد داشته و زنگوله‌هاى كوچكى از كمر آن‌ها آويزان بوده و براى جلوگيرى از خستگى بر ماهيچه‌هاى ران خود روغن مخصوصى را مى‌ماليدند. | ||
سوگوارى محرم، عقايد مذهبى و مشاغل و... از ديگر موارد خواندنى سفرنامه كاررى است كه شرح و تحليل آن در اين كوته‌واره نمى‌گنجند و خوانندگان علاقه‌مند براى كسب اطلاعات بيشتر مى‌توانند، به اثر مذكور مراجعه كنند. اما در اين قسمت بنا به اهميت رويكرد شخصى شاه سليمان به امر سلطنت، به عنوان قدرتى كه در فضاى كلى كشور نقش تعيين كننده دارد و مشاهدات ارزنده كاررى در اين باره، بدين مهم پرداخته مى‌شود. با توجه به سياست‌هاى عصر شاه عباس، مبنى بر محصور ساختن شاهزادگان در حرمسراى سلطنتى كه در پى سوءظن شاه نسبت به پسرانش روى داد. شاه سليمان نيز در حرم پرورش يافت و | سوگوارى محرم، عقايد مذهبى و مشاغل و... از ديگر موارد خواندنى سفرنامه كاررى است كه شرح و تحليل آن در اين كوته‌واره نمى‌گنجند و خوانندگان علاقه‌مند براى كسب اطلاعات بيشتر مى‌توانند، به اثر مذكور مراجعه كنند. اما در اين قسمت بنا به اهميت رويكرد شخصى شاه سليمان به امر سلطنت، به عنوان قدرتى كه در فضاى كلى كشور نقش تعيين كننده دارد و مشاهدات ارزنده كاررى در اين باره، بدين مهم پرداخته مى‌شود. با توجه به سياست‌هاى عصر شاه عباس، مبنى بر محصور ساختن شاهزادگان در حرمسراى سلطنتى كه در پى سوءظن شاه نسبت به پسرانش روى داد. شاه سليمان نيز در حرم پرورش يافت و بنابراین از رموز سياست مملكتى چندان آگاهى نداشت. در زمان او قدرت توسط وزير (اعتمادالدوله) و خواجگان حرم و ديگر كاربدستان جز شخص شاه اعمال مى‌گرديد و بدينسان آرام آرام سقوط سلسله صفويه نزدیک شد. شايان ذكر است كه اين مهم در سفرنامه كاررى نمود، يافته است. او از مستى دائمى شاه سخن گفته: مستى اين پادشاه به حدى است كه خود قادر به گرفتن شراب نيست و دائما ساقى زيبايى پياله‌اى لبريز جلوى لبان او مى‌گيرد... | ||
كاررى يكى از وجوه ناكارآمدى سلطنت او را در امتداد روابط صلح‌آميز با تركان عثمانى مى‌داند و بر اين نكته تاكيد دارد كه طى دوران سلطنت او از سوى پرتغالى‌ها پيشنهاداتى راجع به حمله به عثمانى عرضه شد؛ اما شاه اين پيشنهادها را رد مى‌كرد و از فرصت‌هاى به دست آمده نفعى نبرد! از سوى ديگر سختگيرى‌ها و ستم اين پادشاه صفوى و رهاشدن امور سياسى از دست او فضايى كاملا متفاوت را با آن چه در دوران شاه عباس اول مى‌گذشت، به تصوير مى‌كشد! كاررى به حوادث زمان تاجگذارى شاه سليمان صفوى اشاره كرده است. او در اين باره به بيمارى و ناتوانى پزشکان دربار از معالجه او سخن گفته است. | كاررى يكى از وجوه ناكارآمدى سلطنت او را در امتداد روابط صلح‌آميز با تركان عثمانى مى‌داند و بر اين نكته تاكيد دارد كه طى دوران سلطنت او از سوى پرتغالى‌ها پيشنهاداتى راجع به حمله به عثمانى عرضه شد؛ اما شاه اين پيشنهادها را رد مى‌كرد و از فرصت‌هاى به دست آمده نفعى نبرد! از سوى ديگر سختگيرى‌ها و ستم اين پادشاه صفوى و رهاشدن امور سياسى از دست او فضايى كاملا متفاوت را با آن چه در دوران شاه عباس اول مى‌گذشت، به تصوير مى‌كشد! كاررى به حوادث زمان تاجگذارى شاه سليمان صفوى اشاره كرده است. او در اين باره به بيمارى و ناتوانى پزشکان دربار از معالجه او سخن گفته است. | ||