۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== انگيزه تأليف == ' به '== انگيزه تأليف == ') |
جز (جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
اين نوشتار از يك مقدمه، ده فصل درباره اصل زكات، يك خاتمه كه در بر دارنده 41 مسئله فرعى است و يك فصل جداگانه درباره زكات فطره تركيب يافته است. شيوه نگارش، تحليلى و استدلالى و با استناد به ادله چهارگانه مىباشد و ابتدا متن عروه در صدر صفحات، پس از آن شرح ديدگاههاى فقها و ادله هر مسئله آمده و در | اين نوشتار از يك مقدمه، ده فصل درباره اصل زكات، يك خاتمه كه در بر دارنده 41 مسئله فرعى است و يك فصل جداگانه درباره زكات فطره تركيب يافته است. شيوه نگارش، تحليلى و استدلالى و با استناد به ادله چهارگانه مىباشد و ابتدا متن عروه در صدر صفحات، پس از آن شرح ديدگاههاى فقها و ادله هر مسئله آمده و در پایان، نظر مؤلف ارائه شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
در ادامه، شرايط ششگانه وجوب زكات چنين بيان شده است: بلوغ، عقل، آزادى، مالكيت، تمكن از تصرف در اموال و رسيدن به حد نصاب در مواردى كه ذكر مىشود. هر يك از اين شرايط به طور مفصل مورد بحث قرار گرفته است. | در ادامه، شرايط ششگانه وجوب زكات چنين بيان شده است: بلوغ، عقل، آزادى، مالكيت، تمكن از تصرف در اموال و رسيدن به حد نصاب در مواردى كه ذكر مىشود. هر يك از اين شرايط به طور مفصل مورد بحث قرار گرفته است. | ||
درباره شرط اول برخى معتقدند بر بچه نابالغ زكات واجب نيست و برخى گفتهاند: تنها در غلات و | درباره شرط اول برخى معتقدند بر بچه نابالغ زكات واجب نيست و برخى گفتهاند: تنها در غلات و چهارپایان وى زكات لازم است، برخى زكات را بر وى لازم مىدانند ولى اداى آن را فعلاً واجب نمىدانند؛ برخى ديگر گفتهاند: اگر با مالى كه زكات به آن تعلق مىگيرد، تجارت شود زكات آن واجب مىشود و در غير اين صورت خير. نويسنده اين اقوال را همراه با دليلهايشان ذكر كرده و قول مشهور؛ يعنى عدم تعلق زكات به مال صغير را مىپذيرد. | ||
مباحث | مباحث پایانى اين بخش، وجوب زكات بر كافر، حكم كسى كه در وسط سال به اغما رفته است و حكم زكات مالى كه قرض داده شده است، مىباشد. | ||
فصل اول، به اجناسى كه زكات به آنها تعلق مىگيرد اختصاص دارد. | فصل اول، به اجناسى كه زكات به آنها تعلق مىگيرد اختصاص دارد. | ||
خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
# رواياتى هم انحصار را ذكر كردهاند به علاوه آنكه قول به تعلق زكات به غير اين موارد را ردّ كردهاند. سپس رواياتى را مىآورد كه اين انحصار را شكسته و بر غير اين موارد هم زكات را واجب مىداند و پس از آن به ردّ و توجيه اين روايات معارض مىپردازد. | # رواياتى هم انحصار را ذكر كردهاند به علاوه آنكه قول به تعلق زكات به غير اين موارد را ردّ كردهاند. سپس رواياتى را مىآورد كه اين انحصار را شكسته و بر غير اين موارد هم زكات را واجب مىداند و پس از آن به ردّ و توجيه اين روايات معارض مىپردازد. | ||
در | در پایان اين فصل مواردى را كه مستحب است زكاتش پرداخته شود، ذكر مىكند: | ||
1- دانههاى گياهى مانند عدس، ماش و ارزن. 2- مال التجاره. 3- اسب ماده. 4- زمين و مستغلاتى كه جهت رشد و نمو مالى خريدارى مىشود. | 1- دانههاى گياهى مانند عدس، ماش و ارزن. 2- مال التجاره. 3- اسب ماده. 4- زمين و مستغلاتى كه جهت رشد و نمو مالى خريدارى مىشود. | ||
فصل دوم درباره زكات | فصل دوم درباره زكات چارپایان است. در اين بخش شرايط ديگرى نيز براى وجوب زكات در چارپایان ذكر شده است كه مهمترين آنها نصاب است. مؤلف به نصاب تكتك چارپایان مىپردازد و براى شتر 12 نصاب، براى گاو 2 نصاب، براى گوسفند 5 نصاب ذكر مىكند. سپس به ويژگى هر يك از اين حيوانات و مقدار و اندازه مالى كه به ازاى هر كدام بايد پرداخته شود مىپردازد. | ||
دومين شرط آن است كه اين حيوانات از علف بيابان بخورند و اگر در برخى از فصول و ماههاى سال از علف كاشته شده استفاده كنند، زكات واجب نمىشود. البته اين نكته تذكر داده شده كه در اثناى سال اگر يك يا دو روز و حتى يك هفته از علف بيابان استفاده نكرده باشند، عرفاً آنها را غير سائمه نمىگويند و بيابانى به حساب مىآيند و زكاتشان واجب است. | دومين شرط آن است كه اين حيوانات از علف بيابان بخورند و اگر در برخى از فصول و ماههاى سال از علف كاشته شده استفاده كنند، زكات واجب نمىشود. البته اين نكته تذكر داده شده كه در اثناى سال اگر يك يا دو روز و حتى يك هفته از علف بيابان استفاده نكرده باشند، عرفاً آنها را غير سائمه نمىگويند و بيابانى به حساب مىآيند و زكاتشان واجب است. | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
سوم اينكه از اين حيوانات باركشى نشود و اگر يك يا چند روز در طول سال از آنها باركشى شود، اشكال ندارد و بايد زكاتش پرداخته شود. چهارمين شرط اين است كه يك سال كامل از وجود اين حيوان بگذرد و شرايط ديگر را در اين يك سال دارا باشد. البته اين را هم تذكر دادهاند كه ورود به ماه دوازدهم براى اثبات سال كفايت مىكند. | سوم اينكه از اين حيوانات باركشى نشود و اگر يك يا چند روز در طول سال از آنها باركشى شود، اشكال ندارد و بايد زكاتش پرداخته شود. چهارمين شرط اين است كه يك سال كامل از وجود اين حيوان بگذرد و شرايط ديگر را در اين يك سال دارا باشد. البته اين را هم تذكر دادهاند كه ورود به ماه دوازدهم براى اثبات سال كفايت مىكند. | ||
در | در پایان اين بخش فروع و مسائل متعدد ديگرى مطرح مىشود از جمله: حكم تصرف در نصاب براى فرار از زكات، حكم تلف شدن تعدادى از حيوانات بعد از حلول سال و حكم عوض كردن حيوانات با غير آنها و اينكه آيا اين كار باعث از بين رفتن سال مىشود يا خير. | ||
فصل سوم درباره زكات طلا و نقره و حدّ نصاب اين دو است. در اين دو هم شرايط ديگرى غير از شرايط عمومى زكات ذكر كردهاند. براى طلا دو نصاب و براى نقره نيز دو نصاب ذكر شده است. نگارنده ضمن بيان اين دو نصاب به نحوه محاسبه آنها و اختلاف فقها در اصل نصابها و مقدارشان اشاره كرده است. | فصل سوم درباره زكات طلا و نقره و حدّ نصاب اين دو است. در اين دو هم شرايط ديگرى غير از شرايط عمومى زكات ذكر كردهاند. براى طلا دو نصاب و براى نقره نيز دو نصاب ذكر شده است. نگارنده ضمن بيان اين دو نصاب به نحوه محاسبه آنها و اختلاف فقها در اصل نصابها و مقدارشان اشاره كرده است. | ||
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
فصل نهم به وقت وجوب اخراج زكات اختصاص دارد و فصل دهم به اين مطلب كه زكات از احكام عبادى است و نياز به قصد قربت دارد، پرداخته مىشود. در خاتمه هم 41 مسئله و فرع فقهى در باب زكات بيان شده است. | فصل نهم به وقت وجوب اخراج زكات اختصاص دارد و فصل دهم به اين مطلب كه زكات از احكام عبادى است و نياز به قصد قربت دارد، پرداخته مىشود. در خاتمه هم 41 مسئله و فرع فقهى در باب زكات بيان شده است. | ||
در | در پایان كتاب، مبحث زكات فطره با سرفصلهاى زير مطرح گرديده است: | ||
اهميت و مفهوم زكات فطره، شرايط وجوب زكات فطره (بلوغ، به هوش بودن و عدم اغما، آزاد بودن و غنى بودن يعنى درآمدهايش كفايت مخارج سالش را بكند)، شرايط كسانى كه بايد زكاتشان پرداخته شود، اجناسى كه براى زكات پرداخت مىشود و مقدارش، زمانى كه زكات فطره واجب مىشود، موارد مصرف زكات فطره. | اهميت و مفهوم زكات فطره، شرايط وجوب زكات فطره (بلوغ، به هوش بودن و عدم اغما، آزاد بودن و غنى بودن يعنى درآمدهايش كفايت مخارج سالش را بكند)، شرايط كسانى كه بايد زكاتشان پرداخته شود، اجناسى كه براى زكات پرداخت مىشود و مقدارش، زمانى كه زكات فطره واجب مىشود، موارد مصرف زكات فطره. | ||
فهرستى از موضوعات و عناوين در | فهرستى از موضوعات و عناوين در پایان و آدرس منابع مورد استناد در پاورقى ارائه شده است. | ||
ویرایش