۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الإنصاف في مسائل دام فيها الخلاف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان'
جز (جایگزینی متن - '== انگيزه تأليف == ' به '== انگيزه تأليف == ') |
جز (جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان') |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب در دو بخش عمده در سه مجلد تنظيم شده است. بخش اول در دو جلد به اختلافات فقهى بين فرق اسلامى به عنوان فقه تطبيقى و مقارن به بررسى 24 مورد از موارد اختلاف پرداخته و در | كتاب در دو بخش عمده در سه مجلد تنظيم شده است. بخش اول در دو جلد به اختلافات فقهى بين فرق اسلامى به عنوان فقه تطبيقى و مقارن به بررسى 24 مورد از موارد اختلاف پرداخته و در پایان اين بخش ريشه اين اختلافات در استفاده از منابع شرعى را مورد بررسى قرار داده است. در فقه تطبيقى به مسائلى چون وضو و مسح پا، اذان، قبض يدين، بسمله و... پرداخته است. در بخش دوم به اختلافات كلامى و بررسى آنها در جلد سوم پرداخته و در 10 فصل به مسائلى چون تحسين و تقبيح عقليين، انسان بين جبر و تفويض، نظريه كسب، اراده الهي، رويت، عصمت انبيا، و... می‌پردازد. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
# در تقيه، به معناى لغوى و اصطلاحى، تاريخ آن در عصر كليم الله و رسول اكرم، اوضاع سياسى شيعه در عصور مختلف، انگيزه تشريع، دلايل آن در كتاب و سنت، اقسام تقيه و شبهات آن اشاره دارد. | # در تقيه، به معناى لغوى و اصطلاحى، تاريخ آن در عصر كليم الله و رسول اكرم، اوضاع سياسى شيعه در عصور مختلف، انگيزه تشريع، دلايل آن در كتاب و سنت، اقسام تقيه و شبهات آن اشاره دارد. | ||
خاتمة المطاف: در بحث ريشه اختلاف فقهاء، به مرجعيت علمى اهل‌بيت عليهم‌السلام، و صحابه، حجيت عقل، جايگاه و محل رجوع به آن در فقه شيعه و اهل سنت می‌پردازد. در | خاتمة المطاف: در بحث ريشه اختلاف فقهاء، به مرجعيت علمى اهل‌بيت عليهم‌السلام، و صحابه، حجيت عقل، جايگاه و محل رجوع به آن در فقه شيعه و اهل سنت می‌پردازد. در پایان به بررسى مصادر اهل سنت در مواردى كه نص موجود نباشد، مانند قياس، استحسان، مصالح مرسله، سد ذرايع، قول صحابى و غيره اشاره داشته و به نقد آنها می‌پردازد. | ||
بخش دوم: مسائل مورد اختلاف در علم كلام | بخش دوم: مسائل مورد اختلاف در علم كلام | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
# اراده تكوينى و تشريعى خداوند | # اراده تكوينى و تشريعى خداوند | ||
# در رؤيت خداوند سبحان، به منشأ بحث رؤيت در يهود و عهد قديم، رؤيت در قرآن و كلمات ائمه اطهار سلام‌الله‌عليهم، و پاسخ شبهات قائلين به رؤيت، می‌پردازد. | # در رؤيت خداوند سبحان، به منشأ بحث رؤيت در يهود و عهد قديم، رؤيت در قرآن و كلمات ائمه اطهار سلام‌الله‌عليهم، و پاسخ شبهات قائلين به رؤيت، می‌پردازد. | ||
# در عصمت انبياء، به معناى لغوى و اصطلاحى، حقيقت آن، عدم سلب اختيار با عصمت، مراحل و ادله عصمت می‌پردازد و در | # در عصمت انبياء، به معناى لغوى و اصطلاحى، حقيقت آن، عدم سلب اختيار با عصمت، مراحل و ادله عصمت می‌پردازد و در پایان دلايل مخالفين عصمت انبياء مورد بررسى و نقد قرار داده است. | ||
# متكلم و صفات خبريه | # متكلم و صفات خبريه | ||
# در بداء، به معناى آن و اين كه در واقع بدا امكان تغيير عاقبت انسان با اعمال صالح و طالح است، بداء در قرآن، تفاسير اشتباه از بداء، آثار تربيتى ايمان به بداء و در | # در بداء، به معناى آن و اين كه در واقع بدا امكان تغيير عاقبت انسان با اعمال صالح و طالح است، بداء در قرآن، تفاسير اشتباه از بداء، آثار تربيتى ايمان به بداء و در پایان به شبهات اشاره و پاسخ داده شده است. | ||
# حكومت اسلامى يكى از مهمترين مباحث بعد از رحلت رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله است، لزوم حكومت، نصوص آن، تنصيصى بودن يا شورايى بودن آن از جمله مسائل اين بحث است. مصنف در | # حكومت اسلامى يكى از مهمترين مباحث بعد از رحلت رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله است، لزوم حكومت، نصوص آن، تنصيصى بودن يا شورايى بودن آن از جمله مسائل اين بحث است. مصنف در پایان نصوص امامت علی عليه‌السلام را چون آيه ولايت، حديث منزلت، حديث غدير را مطرح و سنت نبوى را در اين مسئله طرح و بررسى مى نمايد. | ||
# عدالت همه صحابه بحثى است كه اهل سنت از آن براى توجيه بسيارى از انحرافات در تاريخ اسلام بهره می‌برد. اين كه صحابه چه كسانى هستند، ملاك آن و عدالت ايشان چيست، دلايل عدالت و نقد آن در قرآن، سنت و تاريخ و نمونه‌هاى بسيارى از عدم عدالت بعضى از صحابه را مطرح مى نمايد. | # عدالت همه صحابه بحثى است كه اهل سنت از آن براى توجيه بسيارى از انحرافات در تاريخ اسلام بهره می‌برد. اين كه صحابه چه كسانى هستند، ملاك آن و عدالت ايشان چيست، دلايل عدالت و نقد آن در قرآن، سنت و تاريخ و نمونه‌هاى بسيارى از عدم عدالت بعضى از صحابه را مطرح مى نمايد. | ||
در | در پایان مصنف مناظره حسن بصرى با عالم زيدى را در مورد صحابه رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله بيان مى دارد. | ||
== نسخه حاضر == | == نسخه حاضر == | ||
اين كتاب در گذشته در يك جلد و تنها در موضوع فقه تطبيقى كه به معدودى از مسائل مورد اختلاف اشاره داشت، چاپ شده بود. اما چاپ حاضر در سه جلد داراى مقدمه كوتاهى از مؤلف می‌باشد، مقدمه جلد اول به بيان انگيزه بحث و مقدمه جلد دوم به بيان نقش مسائل اختلافى در استنباط و در مقدمه جلد سوم به روش بحث اشاره مى نمايد. در | اين كتاب در گذشته در يك جلد و تنها در موضوع فقه تطبيقى كه به معدودى از مسائل مورد اختلاف اشاره داشت، چاپ شده بود. اما چاپ حاضر در سه جلد داراى مقدمه كوتاهى از مؤلف می‌باشد، مقدمه جلد اول به بيان انگيزه بحث و مقدمه جلد دوم به بيان نقش مسائل اختلافى در استنباط و در مقدمه جلد سوم به روش بحث اشاره مى نمايد. در پایان جلد اول مصادر مورد استفاده مصنف به ترتيب الفباء كه 154 منبع می‌باشد، آورده شده و فهرست هر جلد نيز در پایان همان جلد آورده شده است. | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||