پرش به محتوا

اخلاق اسلامی (حائری شیرازی): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان'
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'پايان' به 'پایان')
خط ۲۶: خط ۲۶:


==ساختار==
==ساختار==
کتاب شامل سه گفتار مى‌باشد كه بدون هرگونه عنوان‌بندى ارائه شده است. در ابتداى گفتارهاى دوم و سوم، خلاصه مطالب گفتارهاى قبل ذكر شده است. در انتهاى گفتار سوم، پاسخ سؤالاتى كه در پايان گفتار دوم مطرح شده آمده است.
کتاب شامل سه گفتار مى‌باشد كه بدون هرگونه عنوان‌بندى ارائه شده است. در ابتداى گفتارهاى دوم و سوم، خلاصه مطالب گفتارهاى قبل ذكر شده است. در انتهاى گفتار سوم، پاسخ سؤالاتى كه در پایان گفتار دوم مطرح شده آمده است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۳۷: خط ۳۷:
وى در قسمتى از اين گفتار متذكر مى‌شود كه آنهايى كه به پيامبران سنگ مى‌زدند اول «نبى» درونى خودشان كه همان عقل است را سنگسار كرده‌اند، سپس «نبى» بيرونى را سنگسار كرده و كشته‌اند: ''' «قالو انا تطيرنا بكم لئن لم تنتهوا لنرجمنكم و لميسنكم منا عذاب اليم» ''' سوره يس، آيه 18.<ref>همان، ص18</ref>
وى در قسمتى از اين گفتار متذكر مى‌شود كه آنهايى كه به پيامبران سنگ مى‌زدند اول «نبى» درونى خودشان كه همان عقل است را سنگسار كرده‌اند، سپس «نبى» بيرونى را سنگسار كرده و كشته‌اند: ''' «قالو انا تطيرنا بكم لئن لم تنتهوا لنرجمنكم و لميسنكم منا عذاب اليم» ''' سوره يس، آيه 18.<ref>همان، ص18</ref>


در پايان اين گفتار به قول ابن‌عربى درباره حضرت ابراهيم و ذبح كردن پسرش اسماعيل اشاره دارد و مى‌گوید كه ابراهيم وقتى كه كارد را بر گلوى اسماعيل مى‌كشد، در حقيقت كارد بر تمام روابط خود با اسماعيل مى‌كشد.<ref>همان، ص22</ref>
در پایان اين گفتار به قول ابن‌عربى درباره حضرت ابراهيم و ذبح كردن پسرش اسماعيل اشاره دارد و مى‌گوید كه ابراهيم وقتى كه كارد را بر گلوى اسماعيل مى‌كشد، در حقيقت كارد بر تمام روابط خود با اسماعيل مى‌كشد.<ref>همان، ص22</ref>


در گفتار دوم، مؤلف به اين مطلب اشاره كرده كه قلب انسان دو حالت دارد: حالت «اقبال» و حالت «ادبار». و اين دو حالت امرى فطريست كه خداوند در نهاد انسان قرار داده است.<ref>همان، ص28</ref>به عبارت خيلى صريح خداوند مى‌گوید: «من عقل را چنان ساخته‌ام كه آن‌چه را من مى‌پسندم و تصديق مى‌كنم بپسندد و تصديق كند و آن‌چه را من نمى‌پسندم و رد مى‌كنم او هم نپسندد و رد كند.<ref>همان، ص29</ref>
در گفتار دوم، مؤلف به اين مطلب اشاره كرده كه قلب انسان دو حالت دارد: حالت «اقبال» و حالت «ادبار». و اين دو حالت امرى فطريست كه خداوند در نهاد انسان قرار داده است.<ref>همان، ص28</ref>به عبارت خيلى صريح خداوند مى‌گوید: «من عقل را چنان ساخته‌ام كه آن‌چه را من مى‌پسندم و تصديق مى‌كنم بپسندد و تصديق كند و آن‌چه را من نمى‌پسندم و رد مى‌كنم او هم نپسندد و رد كند.<ref>همان، ص29</ref>
خط ۴۳: خط ۴۳:
يعنى عقل انسان آنچنان ساخته شده است كه خداوند مى‌گوید: «قلت له اقبل فاقبل» اگر قلب اقبال دارد براى اين است كه من به او گفته‌ام كه اقبال كند و همين‌طور در مورد ادبار. خداوند مى‌فرمايد: «من عقل را چنان ساخته‌ام كه آنچه را كه من مى‌پسندم و تصديق مى‌كنم بپسندند و تصديق كند و آنچه را كه من نمى‌پسندم و رد مى‌كنم، او هم نپسندد و رد كند».<ref>همان، ص29</ref>
يعنى عقل انسان آنچنان ساخته شده است كه خداوند مى‌گوید: «قلت له اقبل فاقبل» اگر قلب اقبال دارد براى اين است كه من به او گفته‌ام كه اقبال كند و همين‌طور در مورد ادبار. خداوند مى‌فرمايد: «من عقل را چنان ساخته‌ام كه آنچه را كه من مى‌پسندم و تصديق مى‌كنم بپسندند و تصديق كند و آنچه را كه من نمى‌پسندم و رد مى‌كنم، او هم نپسندد و رد كند».<ref>همان، ص29</ref>


ايشان در ادامه اين گفتار مى‌گوید كه مقدمه يك نظام طاغوتى مثل نظام فرعونى، قوم فرعون بودند. انسان نبايد تابع محيط باشد؛ زيرا اساس اخلاق در اسلام تكيه بر عقل است و در جايى اگر كسى تابع محيط شد، مانند: قوم فرعون كه تابع فرعون شدند خداوند به آن قوم لعنت فرستاده زيرا آنان زيربار استخفاف رفتند. و در قرآن از آنان تعبير به فاسقين شده است.<ref>همان، ص31</ref>و مى‌گوید كه فرعون عامل اصلى انحراف نيست بلكه عامل دوم است. تنها هنگامى فرعون به فرعونيت مى‌رسد كه انسان «عاصى» شود. «قدرت امپرياليزم» در «عدم تقواى» انسان است و ضعف تقواى انسان باعث قدرتمند شدن فرعون‌ها مى‌شود.<ref>همان، ص34 و 35</ref>در اين قسمت مؤلف مى‌خواهد قدرت ايمان متكى به عقل را گوشزد كند. در پايان اين بخش هشت سوال مطرح شده است.
ايشان در ادامه اين گفتار مى‌گوید كه مقدمه يك نظام طاغوتى مثل نظام فرعونى، قوم فرعون بودند. انسان نبايد تابع محيط باشد؛ زيرا اساس اخلاق در اسلام تكيه بر عقل است و در جايى اگر كسى تابع محيط شد، مانند: قوم فرعون كه تابع فرعون شدند خداوند به آن قوم لعنت فرستاده زيرا آنان زيربار استخفاف رفتند. و در قرآن از آنان تعبير به فاسقين شده است.<ref>همان، ص31</ref>و مى‌گوید كه فرعون عامل اصلى انحراف نيست بلكه عامل دوم است. تنها هنگامى فرعون به فرعونيت مى‌رسد كه انسان «عاصى» شود. «قدرت امپرياليزم» در «عدم تقواى» انسان است و ضعف تقواى انسان باعث قدرتمند شدن فرعون‌ها مى‌شود.<ref>همان، ص34 و 35</ref>در اين قسمت مؤلف مى‌خواهد قدرت ايمان متكى به عقل را گوشزد كند. در پایان اين بخش هشت سوال مطرح شده است.


ايشان در بخش پايانى کتاب يعنى گفتار سوم هشت سوال كه موضوع آن اخلاق فردى و اجتماعى است را جواب مى‌دهد.
ايشان در بخش پایانى کتاب يعنى گفتار سوم هشت سوال كه موضوع آن اخلاق فردى و اجتماعى است را جواب مى‌دهد.


سوال هشم از اين گفتار درباره راه‌هاى عملى براى كسب تقوى و تهذيب است. ايشان تنها راه براى كسب تقوى و تهذيب را عاقبت‌انديشى مى‌داند.<ref>همان، ص63</ref>و به آيه ''' «العاقبة للمتقين» ''' استناد مى‌كند كه كار متقين عاقبت دارد و فقط متقى كارش نتيجه دارد و كارش زاينده است.<ref>همان، ص67</ref>
سوال هشم از اين گفتار درباره راه‌هاى عملى براى كسب تقوى و تهذيب است. ايشان تنها راه براى كسب تقوى و تهذيب را عاقبت‌انديشى مى‌داند.<ref>همان، ص63</ref>و به آيه ''' «العاقبة للمتقين» ''' استناد مى‌كند كه كار متقين عاقبت دارد و فقط متقى كارش نتيجه دارد و كارش زاينده است.<ref>همان، ص67</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش