۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أسرار الحكم في المفتتح و المختتم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'وي' به 'وی'
جز (جایگزینی متن - '==انگيزه تأليف== ' به '==انگيزه تأليف== ') |
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[فیضی، کریم]] (مصحح) | [[فیضی، کریم]] (مصحح) | ||
[[صدوقی سها، منوچهر]] ( | [[صدوقی سها، منوچهر]] (مقدمه‌نویس) | ||
[[سبزواری، هادی بن مهدی]] ( | [[سبزواری، هادی بن مهدی]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BBR 1228 1383 | | کد کنگره =BBR 1228 1383 | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
در بخش حكمت علمى و نظرى خصوصيات اين نظام معرفتى با ترسيم ساختار توحيد و صفات الهى بر مبناى تعاليم فلسفى - اشراقى و روايى شيعه و ارتباط آن با خود شناسى كه مقدمه همه شناخت‌هاست ارائه شده و چارچوبى عرفانى از عقايد شيعه از توحيد تا معاد بيان گرديده است. | در بخش حكمت علمى و نظرى خصوصيات اين نظام معرفتى با ترسيم ساختار توحيد و صفات الهى بر مبناى تعاليم فلسفى - اشراقى و روايى شيعه و ارتباط آن با خود شناسى كه مقدمه همه شناخت‌هاست ارائه شده و چارچوبى عرفانى از عقايد شيعه از توحيد تا معاد بيان گرديده است. | ||
بخش دوم به حكمت عملى و | بخش دوم به حكمت عملى و بازگویى رازها، علت‌ها، اسرار و حكمت‌ها و فوايد معنوى عبادات شامل حقايق معنوى طهارت، صلاه، زكات و صيام اختصاص يافته است. | ||
در ابتداى اين بخش با چشم اندازى عرفانى از نقش بلوغ و عقل در ميان شرايط تكليف سخن رفته است. از نظر سبزوارى تكليف، لطف الهى است و راز اين كه دختر زودتر از پسر در نظام عبادى اسلام مكلف شده در حقيقت ارتباط لطف و لطافت خدايى با روحيات و عواطف دختر است. | در ابتداى اين بخش با چشم اندازى عرفانى از نقش بلوغ و عقل در ميان شرايط تكليف سخن رفته است. از نظر سبزوارى تكليف، لطف الهى است و راز اين كه دختر زودتر از پسر در نظام عبادى اسلام مكلف شده در حقيقت ارتباط لطف و لطافت خدايى با روحيات و عواطف دختر است. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
سبزوارى در هر مبحث، اشعارى نغز و عارفانه را با نكات و آموزه‌هاى معرفتى ممزوج مى‌كند. وى حتى از اسرار علم حروف براى طرح اسرار عبادات بهره مى‌گيرد. | سبزوارى در هر مبحث، اشعارى نغز و عارفانه را با نكات و آموزه‌هاى معرفتى ممزوج مى‌كند. وى حتى از اسرار علم حروف براى طرح اسرار عبادات بهره مى‌گيرد. | ||
در باب طهارت چينش و رده بندى مباحث و موضوعات به همان ترتيبى كه در فقه آمده رعايت شده و | در باب طهارت چينش و رده بندى مباحث و موضوعات به همان ترتيبى كه در فقه آمده رعايت شده و نویسنده هر جا حقيقت عرفانى يا آموزه‌هاى معنوى به نظرش رسيده در تبيين مفاهيم و موضوعات باب طهارت مطرح كرده است. | ||
وى ابتدا مسئله را طرح كرده سپس اسرار و حكمت و بعد تطبيق اين حكمت‌ها با معارف عرفانى و نقل ابيات را آورده است. از جمله در بيان اسرار آب مطلق و آب جارى، آن را با عقل بسيط نفس كه خلاق معقولات نفسانى است، مرتبط دانسته و اين كه آب مضاف طاهر است اما مطهر نيست به نظر سبزوارى به دليل اين حكمت است كه وقتى وجودات مقيده به ماهيت امكانيه مضاف شوند نمى‌توانند هم‌ديگر را تكميل كنند. | وى ابتدا مسئله را طرح كرده سپس اسرار و حكمت و بعد تطبيق اين حكمت‌ها با معارف عرفانى و نقل ابيات را آورده است. از جمله در بيان اسرار آب مطلق و آب جارى، آن را با عقل بسيط نفس كه خلاق معقولات نفسانى است، مرتبط دانسته و اين كه آب مضاف طاهر است اما مطهر نيست به نظر سبزوارى به دليل اين حكمت است كه وقتى وجودات مقيده به ماهيت امكانيه مضاف شوند نمى‌توانند هم‌ديگر را تكميل كنند. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
در مسائل و مفاهيم نماز و زكات و روزه هم همين مشرب را دنبال مى‌كند و مفاهيم عبادى را با قواى نفسانى تطبيق مى‌دهد و از طريق اين تطبيق ارتباط شريعت، طريقت و حقيقت را به دست مى‌آورد. در اين بحث‌ها بهره‌گيرى از مفهوم اضافه اشراقيه، اسرار علم حروف، مفهوم وجودات امكانيه، مراتب عقل و نفس و مطلق و مقيد و رذيلت‌ها و فضيلت‌هاى باطنى به وفور در خلال نكات و برداشت‌هاى عرفانى سبزوارى طرح مى‌گردد. | در مسائل و مفاهيم نماز و زكات و روزه هم همين مشرب را دنبال مى‌كند و مفاهيم عبادى را با قواى نفسانى تطبيق مى‌دهد و از طريق اين تطبيق ارتباط شريعت، طريقت و حقيقت را به دست مى‌آورد. در اين بحث‌ها بهره‌گيرى از مفهوم اضافه اشراقيه، اسرار علم حروف، مفهوم وجودات امكانيه، مراتب عقل و نفس و مطلق و مقيد و رذيلت‌ها و فضيلت‌هاى باطنى به وفور در خلال نكات و برداشت‌هاى عرفانى سبزوارى طرح مى‌گردد. | ||
سبزوارى بر پايه نظريه مناط نياز ممكنات به واجب الوجود كه همان فقر وجودى است سعى مى‌كند مسائل فقهى و تعاليم شريعت را بر اين نظريه تطبيق و | سبزوارى بر پايه نظريه مناط نياز ممكنات به واجب الوجود كه همان فقر وجودى است سعى مى‌كند مسائل فقهى و تعاليم شريعت را بر اين نظريه تطبيق و تأویل نمايد و تلاش وافرى در تأویل و كشف بواطن و خفيات احكام دارد. | ||
در واجبات نماز هر يك از اركان و واجبات را | در واجبات نماز هر يك از اركان و واجبات را تأویل و كشف معنا كرده سپس حقايقى از سوره حمد و توحيد را توضيح مى‌دهد.در بيان شرايط و موجبات زكات آنچه تأویل سبزوارى را برجسته مى‌كند تكيه او بر شمارش‌ها و اعدادى است كه در مفاهيمى مانند انعام ثلاثه و غلات اربعه، اصناف ثمانيه مستحقين زكات آمده است. | ||