۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==ساختار== ' به '==ساختار== ') |
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =آثارالباقیه عن القرون الخالیه. فارسی | | عنوانهای دیگر =آثارالباقیه عن القرون الخالیه. فارسی | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد]] ( | [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد]] (نویسنده) | ||
[[دانا سرشت، اکبر]] (مترجم) | [[دانا سرشت، اکبر]] (مترجم) | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
در ابتداى کتاب، مقدمهاى از | در ابتداى کتاب، مقدمهاى از ویراستار و در ادامه متن کتاب و در پايان، تعليقات کتاب، ذكر شده است. | ||
بيرونى خود اثرش را در 22گفتار (القول) تأليف كرده، بدون آنكه در ترتيب آنها رقمهاى وصفى معمول را ذكر كند (برخلاف روشى كه در القانون و الهند به كار بسته است). | بيرونى خود اثرش را در 22گفتار (القول) تأليف كرده، بدون آنكه در ترتيب آنها رقمهاى وصفى معمول را ذكر كند (برخلاف روشى كه در القانون و الهند به كار بسته است). | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
بيرونى در اين کتاب و نيز کتاب ديگرش «[[تحقيق ما للهند]]» دقيقترين گزارشهاى دوران باستان درباره تاريخ علوم مختلف در هند و گاهشمارى ملّتها را ارائه مىدهد. وى براى آنكه کتابش ملالآور نباشد، مسائل پراكنده اما بسيار جالبى را ياد كرده است كه بسيارى از آنها به طبیعیات مربوط مىشود. | بيرونى در اين کتاب و نيز کتاب ديگرش «[[تحقيق ما للهند]]» دقيقترين گزارشهاى دوران باستان درباره تاريخ علوم مختلف در هند و گاهشمارى ملّتها را ارائه مىدهد. وى براى آنكه کتابش ملالآور نباشد، مسائل پراكنده اما بسيار جالبى را ياد كرده است كه بسيارى از آنها به طبیعیات مربوط مىشود. | ||
درباره سنجش اعتبار منابع و مآخذ تاريخى از لابلاى آثار مختلفش | درباره سنجش اعتبار منابع و مآخذ تاريخى از لابلاى آثار مختلفش بهویژه اين کتاب مىتوان به تقسيمبندى ذيل دست يافت:1-گزارشى كه عقل در سنجش آن بهكار نمىآيد و قياس آن با رویدادها و تجربيات ديگر سود بخش نيست. 2-گزارشى از رویدادى كه وقوع آن عقلا محال يا در شرايط روزگار مورد نظر ناممكن باشد. 3-گزارشى از رویدادى كه وقوع آن در «عادت جارية» ممكن است و براى سنجش آن بايد هم به نقل و هم به عقل متكى بود. | ||
شيوه برخورد بيرونى با گزارشهايى كه تحقق آن بهطور معمول ممكن باشد، تركيبى از اعتماد بر نقل و رهگيرى از شيوههاى قياسى است. به نظر وى بايد ذهن خود را از هرگونه پيشداورى و تعصب پاك كرد و سپس با مقايسه روايتهاى مختلف و يافتن توافقها و تشابههاى آنها تا حد امكان در تصحيح آنها كوشيد. | شيوه برخورد بيرونى با گزارشهايى كه تحقق آن بهطور معمول ممكن باشد، تركيبى از اعتماد بر نقل و رهگيرى از شيوههاى قياسى است. به نظر وى بايد ذهن خود را از هرگونه پيشداورى و تعصب پاك كرد و سپس با مقايسه روايتهاى مختلف و يافتن توافقها و تشابههاى آنها تا حد امكان در تصحيح آنها كوشيد. | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
اولين بار خواجه رشيدالدين فضل اللّه همدانى وزير (متوفى718ق) در تاريخ «جامع» خود نسخهاى خوش خط و زيبا متضمن بيستوپنج مجلس از آن فراهم آورد. در نيمه دوم سده سيزدهم هجرى قمرى كه عليقلى ميرزا اعتضاد السلطنة (متوفى1298ق) وزير مشهور علوم ناصرى به ترجمه و شرح بهرى از آن پرداخت. بنياد ترجمه آثار شرقى لندن در سال 1869 عزم بر طبع و ترجمه کتاب كرد و اين امر به دانشمند زبان شناس آلمانى (استاد رشته ادب عربى) زاخائو محوّل شد. وى هم متن عربى را | اولين بار خواجه رشيدالدين فضل اللّه همدانى وزير (متوفى718ق) در تاريخ «جامع» خود نسخهاى خوش خط و زيبا متضمن بيستوپنج مجلس از آن فراهم آورد. در نيمه دوم سده سيزدهم هجرى قمرى كه عليقلى ميرزا اعتضاد السلطنة (متوفى1298ق) وزير مشهور علوم ناصرى به ترجمه و شرح بهرى از آن پرداخت. بنياد ترجمه آثار شرقى لندن در سال 1869 عزم بر طبع و ترجمه کتاب كرد و اين امر به دانشمند زبان شناس آلمانى (استاد رشته ادب عربى) زاخائو محوّل شد. وى هم متن عربى را ویراست و با عنوان آلمانى «تاريخشناسى ملتهاى مشرق زمين» چاپ كرد و يك سال بعد هم ترجمه انگليسى کتاب را با همان عنوان طبع و نشر نمود. | ||
هفت «نمايه» از براى متن کتاب، و هم از براى تعليقات (با نشانه: ت) در پايان کتاب آمده است: 1. فهرست مراجع، 2. نامهاى كسان (اعلام)، 3.نام جايها، 4. تيرهها و پيوندها، 5. واژگان نهادين، 6.کتابها و نامگها. | هفت «نمايه» از براى متن کتاب، و هم از براى تعليقات (با نشانه: ت) در پايان کتاب آمده است: 1. فهرست مراجع، 2. نامهاى كسان (اعلام)، 3.نام جايها، 4. تيرهها و پيوندها، 5. واژگان نهادين، 6.کتابها و نامگها. | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
#دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 13، ص387-402 | #دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 13، ص387-402 | ||
#دانشنامه جهان اسلام، ج 5، ص164-186 | #دانشنامه جهان اسلام، ج 5، ص164-186 | ||
#مقدمه | #مقدمه ویراستار، صفحات ح-ى | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] |
ویرایش