شرح توحيد الصدوق: تفاوت میان نسخه‌ها

#مصحح محترم از ميان نسخ متعدد جلد اول شرح توحيد صدوق، سه نسخه را برگزيده، به روش گزينش موردى مبادرت به تصحيح متن كرده است و آنچه را ناصواب دانسته، به عنوان نسخه بدل در حاشيه آورده است. در مقدمه آمده است كه پس از اتمام طبع كتاب نسخۀ نفيسى با تعليقات حكيم مولى على نورى به دست وى رسيده كه متاسفانه نه به مشخصات نسخۀ اخير و دليل نفاست آن اشاره كرده و نه به مشخصات آن نسخ متعدد و دليل گزينش اين سه نسخۀ برگزيده. با توجه به اينكه از جلد دوم شرح توحيد صدوق قاضى سعيد، نسخه اى به خط شارح در دست است[2] و با عنايت به اينكه از وفات شارح كمتر از 310 سال گذشته است، اينكه آيا نسخۀ خطى مصنف از جلد اول باقى مانده است يا نه، قابل تحقيق است. هرچند دو نسخه از سه نسخه مورد اعتماد مصحح از نسخ مورد اجازه شارح بوده است. بنابر اين مناسب بود عكس صفحات ابتدا و انتهاى نسخه همراه با اجازه نامه‌هاى شارح در اول كتاب آورده مى شد. ارزش اجازه نامۀ نسخه اول به ويژه از آن روست كه چه بسا ممكن است كمكى كند به شناخت محشى مهدى نام كتاب كه غالبا گستاخانه بر قاضى سعيد تاخته است.  

مصحح فاضل شرح توحيد الصدوق، در دو تصحيح ديگرش شرح دعاء الصباح و شرح دعاى جوشن كبير [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] نيز از ارائۀ مقدمۀ تحليلى خود دارى كرده است. شيوه اى كه او در مقدمه بر رساله شيخ الاشراق پيش گرفته بود، مى بايست در سه تصحيح بعدى وى نيز به كار گرفته مى شد. ارزش نگارش مقدمۀ تحليلى قطعاً كمتر از تصحيح متن نيست و انتشار متون تصحيح شده بدون مقدمه تحليلى مطالب از مصححين عادى پذيرفته نيست چه برسد به اساتيد محترم كه مى بايست كار ايشان سرمشق ديگران واقع شود.