پرش به محتوا

قاموس الرجال: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۴۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا == ' به '== گزارش محتوا == ')
بدون خلاصۀ ویرایش
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه]] (محقق)
[[مؤسسه النشر الاسلامي التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه]] (محقق)


[[شوشتری، محمدتقی]] (نويسنده)
[[شوشتری، محمدتقی]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏115‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏9‎‏ق‎‏2
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏115‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏9‎‏ق‎‏2
خط ۱۷: خط ۱۷:
| مکان نشر =قم - ایران
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1410 ق  
| سال نشر = 1410 ق  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10015AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10015AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| چاپ =2
| تعداد جلد =12
| تعداد جلد =12
| کتابخانۀ دیجیتال نور =6063
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10015
| کتابخوان همراه نور =10015
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
{{کاربردهای دیگر|قاموس (ابهام زدایی)}}


'''قاموس الرجال'''، نام اثرى انتقادى در علم رجال، به زبان عربى، تأليف شيخ [[شوشتری، محمدتقی|محمدتقى شوشترى]] متوفاى 1416ق، عالم و رجالى امامى معاصر است. اين كتاب در اصل، تعليقات انتقادى بر «[[تنقیح المقال في علم الرجال (آل البیت)|تنقيح المقال]]» شيخ عبداللّه [[مامقانی، عبدالله|مامقانى]] است كه شوشترى در سفر اجبارى خود به نجف (سال‌هاى 1354 - 1360ق)، با مطالعه رجال [[مامقانی، عبدالله|مامقانى]] و ملاحظه كاستى‌ها و آشفتگى‌هاى آن، نخست، در حاشيه «تنقيح» و سپس به‌صورت كتاب مستقل، در مدت قريب به شش سال نگاشته است.
'''قاموس الرجال'''، نام اثرى انتقادى در علم رجال، به زبان عربى، تأليف شيخ [[شوشتری، محمدتقی|محمدتقى شوشترى]] متوفاى 1416ق، عالم و رجالى امامى معاصر است. اين كتاب در اصل، تعليقات انتقادى بر «[[تنقیح المقال في علم الرجال (آل البیت)|تنقيح المقال]]» شيخ عبداللّه [[مامقانی، عبدالله|مامقانى]] است كه شوشترى در سفر اجبارى خود به نجف (سال‌هاى 1354 - 1360ق)، با مطالعه رجال [[مامقانی، عبدالله|مامقانى]] و ملاحظه كاستى‌ها و آشفتگى‌هاى آن، نخست، در حاشيه «تنقيح» و سپس به‌صورت كتاب مستقل، در مدت قريب به شش سال نگاشته است.
خط ۴۹: خط ۵۰:
درهرحال، هرچند اين كتاب به‌صورت تعليقه بر رجال [[مامقانی، عبدالله|مامقانى]] نگاشته شده، ولى خود به‌صورت كتابى مستقلى است كه در عين بيان لغزش‌هاى اصل، مطالب مستقلى دارد كه براى هر فقيه علاقه‌مند به رجال، مفيد و سودمند مى‌باشد.
درهرحال، هرچند اين كتاب به‌صورت تعليقه بر رجال [[مامقانی، عبدالله|مامقانى]] نگاشته شده، ولى خود به‌صورت كتابى مستقلى است كه در عين بيان لغزش‌هاى اصل، مطالب مستقلى دارد كه براى هر فقيه علاقه‌مند به رجال، مفيد و سودمند مى‌باشد.


كتاب، درحالى‌كه كليه متون رجالى‌هاى قدما را در بر دارد و از نقل توثيقات متأخران خوددارى كرده است، در مواردى كه رجالى‌هاى متأخر بر مسائلى دست يافته‌اند كه قدما از آنها غفلت داشته‌اند، آنها را نيز آورده است؛ مثلاً درباره يك راوى، اگر شخصيت‌هاى بزرگى، مانند [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و شيخ بر وثاقت او دست يافته‌اند، هرگز بر توثيقاتى كه دانشمندان متأخر، مانند علامه و ابن داوود انجام داده‌اند، اعتنا نكرده، به همان توثيقات ديرينه اكتفا ورزيده است؛ زيرا توثيقات متأخرين مستند به قدماست. آنگاه كه بر اصل دست يافتيم، ديگر نيازى به ذكر نقل‌هاى دست دوم نيست، ولى آنجا كه متأخرين بر يك سلسله قرائن دست يافته‌اند كه وثاقت و يا ضعف راوى را در مواردى ثابت مى‌كند، به نقل توثيق و يا تضعيف متأخران مى‌پردازد و يا اگر رجاليون متقدم، فردى را در ضمن ترجمه راوى ديگر ذكر كرده‌اند كه غالباً انسان بر چنين ذكر ضمنى متوجه نمى‌شود، درحالى‌كه يك رجالى متأخر بر چنين توثيق ضمنى دست يافته و آن را در فصل مخصوص به آن راوى يادآور شده باشد، توثيق هر دو را نقل مى‌كند، تا حق رجالى متأخر به‌عنوان نخستين فردى كه توثيق راوى را در كلمات قدما به دست آورده است، ادا گردد.
كتاب، درحالى‌كه كليه متون رجالى‌هاى قدما را در بر دارد و از نقل توثيقات متأخران خوددارى كرده است، در مواردى كه رجالى‌هاى متأخر بر مسائلى دست يافته‌اند كه قدما از آنها غفلت داشته‌اند، آنها را نيز آورده است؛ مثلاً درباره يك راوى، اگر شخصيت‌هاى بزرگى، مانند [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] و شيخ بر وثاقت او دست يافته‌اند، هرگز بر توثيقاتى كه دانشمندان متأخر، مانند علامه و ابن داوود انجام داده‌اند، اعتنا نكرده، به همان توثيقات ديرينه اكتفا ورزيده است؛ زيرا توثيقات متأخرين مستند به قدماست. آنگاه كه بر اصل دست يافتيم، ديگر نيازى به ذكر نقل‌هاى دست دوم نيست، ولى آنجا كه متأخرين بر يك سلسله قرائن دست يافته‌اند كه وثاقت و يا ضعف راوى را در مواردى ثابت مى‌كند، به نقل توثيق و يا تضعيف متأخران مى‌پردازد و يا اگر رجاليون متقدم، فردى را در ضمن ترجمه راوى ديگر ذكر كرده‌اند كه غالباً ً انسان بر چنين ذكر ضمنى متوجه نمى‌شود، درحالى‌كه يك رجالى متأخر بر چنين توثيق ضمنى دست يافته و آن را در فصل مخصوص به آن راوى يادآور شده باشد، توثيق هر دو را نقل مى‌كند، تا حق رجالى متأخر به‌عنوان نخستين فردى كه توثيق راوى را در كلمات قدما به دست آورده است، ادا گردد.


از اين جهت، با اينكه كتاب بر اساس خلاصه‌گوئى و حذف مكررات نگارش يافته، مع‌الوصف از نظر فزونى تتبع به حدى است كه در 12 جلد به طبع رسيده است.
از اين جهت، با اينكه كتاب بر اساس خلاصه‌گوئى و حذف مكررات نگارش يافته، مع‌الوصف از نظر فزونى تتبع به حدى است كه در 12 جلد به طبع رسيده است.
خط ۵۵: خط ۵۶:
مؤلف در اين كتاب علاوه بر مطالعه كتاب‌هاى رجالى كه رشته سخن در آن است، مطالعه را بر يك رشته كتاب‌هاى خارج از فن رجال كشيده است كه مى‌تواند وضع راوى را از نظر زندگى و گرايش‌هاى مذهبى روشن سازد و اين نقطه قوت بزرگ اين كتاب است كه در ديگر كتاب‌هاى رجالى به چشم نمى‌خورد.
مؤلف در اين كتاب علاوه بر مطالعه كتاب‌هاى رجالى كه رشته سخن در آن است، مطالعه را بر يك رشته كتاب‌هاى خارج از فن رجال كشيده است كه مى‌تواند وضع راوى را از نظر زندگى و گرايش‌هاى مذهبى روشن سازد و اين نقطه قوت بزرگ اين كتاب است كه در ديگر كتاب‌هاى رجالى به چشم نمى‌خورد.


مؤلفان رجال غالباً به كتب رجالى و حديثى اكتفا مى‌ورزند، ولى اين شخصيت بزرگ و محقق عالى‌مقام، كتاب‌هايى را مورد مطالعه قرار داده است كه به‌طور ضمنى مى‌توانند خدمت‌گزار علم رجال شوند، مانند:
مؤلفان رجال غالباً ً به كتب رجالى و حديثى اكتفا مى‌ورزند، ولى اين شخصيت بزرگ و محقق عالى‌مقام، كتاب‌هايى را مورد مطالعه قرار داده است كه به‌طور ضمنى مى‌توانند خدمت‌گزار علم رجال شوند، مانند:


الف) [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]، نگارش حافظ ابى‌بكر احمد بن على، معروف به [[خطيب بغدادى]]، متوفاى سنه 463؛
الف) [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]، نگارش حافظ ابى‌بكر احمد بن على، معروف به [[خطیب بغدادى]]، متوفاى سنه 463؛


ب) كتاب «المعارف»: نگارش [[ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم|عبدالله بن مسلم بن قتيبه دينورى]] كه در سال 270 يا 271 و يا 276 درگذشته است؛
ب) كتاب «المعارف»: نگارش [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|عبدالله بن مسلم بن قتيبه دينورى]] كه در سال 270 يا 271 و يا 276 درگذشته است؛


ج. [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]]: نگارش [[طبری، محمد بن جریر|محمد بن جرير طبرى]]، متوفاى 310 كه يك دوره تاريخ عمومى براى امم و ملوك است و جامع‌ترين تاريخى است كه تا عصر خود نوشته شده است؛
ج. [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]]: نگارش [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|محمد بن جرير طبرى]]، متوفاى 310 كه يك دوره تاريخ عمومى براى امم و ملوك است و جامع‌ترين تاريخى است كه تا عصر خود نوشته شده است؛


د. شرح نهج‌البلاغه: تأليف ابن ابى‌الحديد كه خود، بحر عميقى از بيان حوادث و تواريخ است و امثال اين كتب، مانند [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج الذهب]] و تاريخ ابن واضح اخبارى و كامل [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] و كامل [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] و غيره. مراجعه به اين كتاب‌ها و امثال آن است كه به كتاب «قاموس الرجال» مايه داده و در آنجا موج عظيمى افكنده است و اگر مراجعه به اين كتاب‌ها نبود، به‌طور مسلم آن آگاهى‌هاى خاصى كه مؤلف در رجال به دست آورده است، امكان نداشت.
د. شرح نهج‌البلاغه: تأليف ابن ابى‌الحديد كه خود، بحر عميقى از بيان حوادث و تواريخ است و امثال اين كتب، مانند [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج الذهب]] و تاريخ ابن واضح اخبارى و كامل [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] و كامل [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] و غيره. مراجعه به اين كتاب‌ها و امثال آن است كه به كتاب «قاموس الرجال» مايه داده و در آنجا موج عظيمى افكنده است و اگر مراجعه به اين كتاب‌ها نبود، به‌طور مسلم آن آگاهى‌هاى خاصى كه مؤلف در رجال به دست آورده است، امكان نداشت.
خط ۹۲: خط ۹۳:
#كيهان فرهنگى، شماره 1، فروردين 1364.
#كيهان فرهنگى، شماره 1، فروردين 1364.


{{کتاب سال جمهوری اسلامی ایران}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
خط ۹۷: خط ۹۹:
[[رده:حدیث]]
[[رده:حدیث]]
[[رده:طبقات و تراجم محدثین و حفاظ (جمعی)]]
[[رده:طبقات و تراجم محدثین و حفاظ (جمعی)]]
[[رده:کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]]