پرش به محتوا

لباب النقول في أسباب النزول: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | تعداد جلد =' به '| تعداد جلد =')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
[[عبدالشافی، احمد]] (مصحح)
[[عبدالشافی، احمد]] (مصحح)


[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر]] (نويسنده)
[[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏70‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏9‎‏ل‎‏2‎‏
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏70‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏9‎‏ل‎‏2‎‏
خط ۱۹: خط ۱۹:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18843
| کتابخوان همراه نور =18843
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
{{کاربردهای دیگر| شأن نزول (ابهام‌زدایی)}}
'''لباب النقول في أسباب النزول'''، اثر مفسر و مورخ بزرگ [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر|جلال‌الدين سيوطى]] (متوفى 911ق) است كه پس از نيمه قرن نهم هجرى، به زبان عربى تأليف شده است. بدون ترديد، «لباب النقول» در بين كتاب‌هايى كه به‌طور مستقل درباره اسباب النزول نوشته شده، از اهميت ويژه‌اى برخوردار است و مزايا و ويژگى‌هاى درخورى دارد كه بيشتر از تجربه ديگران و مهارت شخصى مؤلف مايه گرفته است<ref>پروازى ايزدى، نرگس، ص 24</ref>


'''لباب النقول في [[أسباب النزول]] '''، اثر مفسر و مورخ بزرگ [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر|جلال‌الدين سيوطى]] (متوفى 911ق) است كه پس از نيمه قرن نهم هجرى، به زبان عربى تأليف شده است. بدون ترديد، «لباب النقول» در بين كتاب‌هايى كه به‌طور مستقل درباره اسباب النزول نوشته شده، از اهميت ويژه‌اى برخوردار است و مزايا و ويژگى‌هاى درخورى دارد كه بيشتر از تجربه ديگران و مهارت شخصى مؤلف مايه گرفته است<ref>پروازى ايزدى، نرگس، ص 24</ref>
==ساختار==
 
== ساختار ==
 
مطالب كتاب، به ترتيب سوره‌هاى قرآن از سوره بقره آغاز و به سوره ناس ختم شده است.
مطالب كتاب، به ترتيب سوره‌هاى قرآن از سوره بقره آغاز و به سوره ناس ختم شده است.


خط ۳۳: خط ۳۴:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
اسباب النزول، نوعى تاريخ‌نويسى است كه به زمينه‌ها و موجبات نزول آيه يا آيات مى‌پردازد. اسباب النزول، هم‌زمان با نگارش محورهاى مختلف تاريخ و هم‌زمان با نزول قرآن، مطرح گرديد و سپس به‌صورت نوشته درآمد؛ البته با اين ويژگى كه اسباب نزول، در طول چند قرن به‌صورت غير مستقل و در ضمن بحث‌هاى تفسيرى مطرح مى‌گرديد<ref>بهرامى، محمد، ص 125</ref>
اسباب النزول، نوعى تاريخ‌نويسى است كه به زمينه‌ها و موجبات نزول آيه يا آيات مى‌پردازد. اسباب النزول، هم‌زمان با نگارش محورهاى مختلف تاريخ و هم‌زمان با نزول قرآن، مطرح گرديد و سپس به‌صورت نوشته درآمد؛ البته با اين ويژگى كه اسباب نزول، در طول چند قرن به‌صورت غير مستقل و در ضمن بحث‌هاى تفسيرى مطرح مى‌گرديد<ref>بهرامى، محمد، ص 125</ref>


كتاب «لباب النقول» [[سيوطى]] عمدتاًً به خاطر شهرت فراوان و انس و عادت محافل قرآنى با كتاب «[[أسباب النزول]]» [[واحدی، علی بن احمد|واحدى نيشابورى]]، از همان آغاز به‌عنوان حاشيه‌اى بر كتاب واحدى تلقى شده است؛ درحالى‌كه اين كتاب، بنا به ادعاى درست و بجاى مؤلف آن، امتيازات بسيارى نسبت به كتاب واحدى دارد<ref>پروازى ايزدى، نرگس، ص 24</ref>
كتاب «لباب النقول» [[سيوطى]] عمدتاًً به خاطر شهرت فراوان و انس و عادت محافل قرآنى با كتاب «[[أسباب نزول القرآن|أسباب النزول]]» [[واحدی، علی بن احمد|واحدى نيشابورى]]، از همان آغاز به‌عنوان حاشيه‌اى بر كتاب واحدى تلقى شده است؛ درحالى‌كه اين كتاب، بنا به ادعاى درست و بجاى مؤلف آن، امتيازات بسيارى نسبت به كتاب واحدى دارد<ref>پروازى ايزدى، نرگس، ص 24</ref>


كتاب «لباب النقول» از مزايايى برخوردار است كه به‌اجمال برمى‌شماريم:
كتاب «لباب النقول» از مزايايى برخوردار است كه به‌اجمال برمى‌شماريم:
خط ۴۹: خط ۴۸:


#حذف‌هاى بدون دليل: مؤلف، روايات بسيارى را كه ديگران سبب نزول مى‌شناسند و بيشتر صراحت در سببيت دارد، بدون اينكه دليلى ارائه دهد، حذف مى‌كند؛ مثلاً سبب نزول آيه 18 بقره را كه واحدى نقل كرده، او بازگو نمى‌كند و در بيشتر اين روايات، معيارهاى [[سيوطى]] براى حذف ديده نمى‌شود؛ نه وقايع تاريخى پيش از نزول قرآن در مورد آنها صادق است و نه عنوان تفسير<ref>همان</ref>
#حذف‌هاى بدون دليل: مؤلف، روايات بسيارى را كه ديگران سبب نزول مى‌شناسند و بيشتر صراحت در سببيت دارد، بدون اينكه دليلى ارائه دهد، حذف مى‌كند؛ مثلاً سبب نزول آيه 18 بقره را كه واحدى نقل كرده، او بازگو نمى‌كند و در بيشتر اين روايات، معيارهاى [[سيوطى]] براى حذف ديده نمى‌شود؛ نه وقايع تاريخى پيش از نزول قرآن در مورد آنها صادق است و نه عنوان تفسير<ref>همان</ref>
#نقل ديدگاه تفسيرى: [[سيوطى]] در پاك‌سازى نزول از روايات تفسيرى، در مواردى غفلت كرده است و به نقل رواياتى مى‌پردازد كه به‌هيچ‌روى نمى‌تواند مقتضى نزول قرآن به حساب آيد؛ مثلاً درباره شأن نزول آيات اول سوره بقره مى‌نويسد: «مجاهد گفته است از آيات اول بقره، چهار آيه اول درباره مؤمنان و دو آيه درباره كافران و سيزده آيه درباره منافقان نازل شده است». در اين روايات، سؤال و يا حادثه‌اى كه نزول آيات فوق را باعث گردد، به چشم نمى‌خورد و در آنها برخورد خاصى از گروه‌هاى يادشده مطرح نيست، تا آيات، اشاره‌اى به آن داشته باشند؛ بنابراين، نمى‌تواند سبب نزول باشد، بلكه ديدگاه‌هاى تفسيرى است كه به مرور زمان، جزء اسباب نزول شناخته شده است<ref>همان</ref>
#نقل ديدگاه تفسيرى: [[سيوطى]] در پاک‌سازى نزول از روايات تفسيرى، در مواردى غفلت كرده است و به نقل رواياتى مى‌پردازد كه به‌هيچ‌روى نمى‌تواند مقتضى نزول قرآن به حساب آيد؛ مثلاً درباره شأن نزول آيات اول سوره بقره مى‌نويسد: «مجاهد گفته است از آيات اول بقره، چهار آيه اول درباره مؤمنان و دو آيه درباره كافران و سيزده آيه درباره منافقان نازل شده است». در اين روايات، سؤال و يا حادثه‌اى كه نزول آيات فوق را باعث گردد، به چشم نمى‌خورد و در آنها برخورد خاصى از گروه‌هاى يادشده مطرح نيست، تا آيات، اشاره‌اى به آن داشته باشند؛ بنابراین، نمى‌تواند سبب نزول باشد، بلكه ديدگاه‌هاى تفسيرى است كه به مرور زمان، جزء اسباب نزول شناخته شده است<ref>همان</ref>
#[[سيوطى]] مدعى است كه در موارد متعدد سبب نزول و وحدت آيه، به جمع ميان روايات مختلف پرداخته است، ولى اين ادعا همه‌جا صادق نيست و در موارد بسيارى، روايات مختلف به‌عنوان شأن نزول آيه‌اى ذكر مى‌شود بدون اينكه نقد و بررسى انجام گيرد. براى نمونه در صفحه 85، چند روايت را به‌عنوان سبب نزول آيه ''' «يا أيها الذين آمنوا لا تحرموا...» '''<ref>مائده: 87</ref>، ياد مى‌كند و به تنافى و تضاد بين اين روايات و حل اين مشكل، كوچك‌ترين اشاره‌اى نمى‌نمايد<ref>بهرامى، محمد، ص 136</ref>
#[[سيوطى]] مدعى است كه در موارد متعدد سبب نزول و وحدت آيه، به جمع ميان روايات مختلف پرداخته است، ولى اين ادعا همه‌جا صادق نيست و در موارد بسيارى، روايات مختلف به‌عنوان شأن نزول آيه‌اى ذكر مى‌شود بدون اينكه نقد و بررسى انجام گيرد. براى نمونه در صفحه 85، چند روايت را به‌عنوان سبب نزول آيه ''' «يا أيها الذين آمنوا لا تحرموا...» '''<ref>مائده: 87</ref>، ياد مى‌كند و به تنافى و تضاد بين اين روايات و حل اين مشكل، كوچك‌ترين اشاره‌اى نمى‌نمايد<ref>بهرامى، محمد، ص 136</ref>


خط ۵۸: خط ۵۷:


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


خط ۶۶: خط ۶۵:




==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}