۱۱۱٬۴۸۵
ویرایش
تذكرة المعاصرين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'تذکره (ابهام زدایی)' به 'تذکره (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - ' | تعداد جلد =' به '| تعداد جلد =') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'تذکره (ابهام زدایی)' به 'تذکره (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حزین لاهیجی، محمد علی بن ابی‌طالب]] ( | [[حزین لاهیجی، محمد علی بن ابی‌طالب]] (نویسنده) | ||
[[سالک، معصومه]] (مقدمه، تصحیح و تعلیقات) | [[سالک، معصومه]] (مقدمه، تصحیح و تعلیقات) | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11640 | |||
| کتابخوان همراه نور =11640 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|تذکره (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''تذكرة المعاصرين'''، اثر [[حزین لاهیجی، محمد علی بن ابی‌طالب |محمدعلى بن ابى‌طالب]]، مشهور به حزين لاهيجى (اصفهان، 1103-1181ق) است كه | '''تذكرة المعاصرين'''، اثر [[حزین لاهیجی، محمد علی بن ابی‌طالب |محمدعلى بن ابى‌طالب]]، مشهور به حزين لاهيجى (اصفهان، 1103-1181ق) است كه نویسنده در آن، شرح حال حدود صد تن از دانشمندان شاعر و نيز شاعران معاصرش را بر اساس خاطرات خودش و با استناد به حافظه و به‌صورت مختصر، به زبان فارسی بيان كرده و نمونه‌هایى از اشعارشان را آورده است. | ||
نویسنده در اين اثر فقط به ذكر شاعران شيعى دوران خودش پرداخته و نگارش آن را در مدت نُه روز به انجام رسانده است. | |||
اين اثر را خانم معصومه سالك تصحيح كرده و مقدمه‌اى عالمانه به آن افزوده و تعليقاتى سودمند بر آن نوشته است. | اين اثر را خانم معصومه سالك تصحيح كرده و مقدمه‌اى عالمانه به آن افزوده و تعليقاتى سودمند بر آن نوشته است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
اين كتاب از دو مقدمه از ناشر، يك مقدمه از مصحح و يك مقدمه از | اين كتاب از دو مقدمه از ناشر، يك مقدمه از مصحح و يك مقدمه از نویسنده و متن اصلى (شامل: 1. فرقه اولى، در ذكر علماى معاصر كه به انشا و شعر زبان بليغ بيان گشوده و... 2. فرقه ثانيه، در ذكر شعراى معاصر) و تعليقات تشكيل شده است. | ||
در مقدمه | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه نویسنده كه زمان و مكان نگارشش مشخص نيست، چنين آمده است: «... تسويد اين اوراق در اواخر سال 1165ق، در وقتى كه بخت غنوده در شبستان هند تيره‌روزى است، اتفاق افتاده و چون مقصور به ذكر معاصرين است، مبدأ، تاريخ ولادت اين خاکسار خواهد بود كه در ماه ربيع‌الثانى 1103ق، به دارالسلطنه اصفهان واقع شده و بطون اين همايون‌دفتر به اظهار شعراى ملت اثنی‌عشر اختصاص خواهد داشت و چون اين راقم آثم را حصول ملاقات و صحبت اكثرى روى داده، اگر بر سبيل ندرت در اين محفل سامى و بزم گرامى ذكر قليلى از عزيزان به زبان قلم آيد كه ادراك صحبت صورت نبسته باشد، خالى از اشعار و اشارت نخواهد گذاشت...».<ref>ر.ک: مقدمه كتاب، ص87-95</ref> | |||
در مقدمه خانم مصحح چنين آمده است: «... حزين انديشمند صاحب‌نظرى است كه با تأليفات بسيار در زمينه‌هاى گوناگون فلسفه، فقه، حديث، كلام، منطق، رجال، تاريخ‌نگارى و تذكره‌نويسى همچنان گمنام باقى مانده است... تأليفات او در زمينه‌هاى فقهى، كلامى، منطقى و فلسفى بيانگر تئورى و انديشه جديدى نيست... هدفش از نگارش سفرنامه و تاريخ احوال خويش، ثبت حقايق تاريخى و مسائل مهم اجتماعى آن دوران است. از ميان اين دو اثر به‌خوبى مى‌توان با وضعيت نابسامان و ناهنجار اواخر صفويّه آشنا شد. اعتبار كار حزين در امر تاريخ‌نگارى اين است كه تنها به ذكر حادثه اكتفا نمى‌كند، به عمق و چگونگى حوادث اجتماعى مى‌پردازد تا علل آنها را به دست آورد...».<ref>ر.ک: همان، ص13-16</ref> | در مقدمه خانم مصحح چنين آمده است: «... حزين انديشمند صاحب‌نظرى است كه با تأليفات بسيار در زمينه‌هاى گوناگون فلسفه، فقه، حديث، كلام، منطق، رجال، تاريخ‌نگارى و تذكره‌نويسى همچنان گمنام باقى مانده است... تأليفات او در زمينه‌هاى فقهى، كلامى، منطقى و فلسفى بيانگر تئورى و انديشه جديدى نيست... هدفش از نگارش سفرنامه و تاريخ احوال خويش، ثبت حقايق تاريخى و مسائل مهم اجتماعى آن دوران است. از ميان اين دو اثر به‌خوبى مى‌توان با وضعيت نابسامان و ناهنجار اواخر صفويّه آشنا شد. اعتبار كار حزين در امر تاريخ‌نگارى اين است كه تنها به ذكر حادثه اكتفا نمى‌كند، به عمق و چگونگى حوادث اجتماعى مى‌پردازد تا علل آنها را به دست آورد...».<ref>ر.ک: همان، ص13-16</ref> | ||
براى آشنايى با زبان، روش و محتواى اين اثر، توجه به چند مطلب مفيد و جالب ذيل كافى است: | براى آشنايى با زبان، روش و محتواى اين اثر، توجه به چند مطلب مفيد و جالب ذيل كافى است: | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۶: | ||
#:{{ب|''بعد مرگم نيست تاب بار منت از كسى''|2=''آتش تن را ز خاکستر كفن مى‌خواستم''}}{{پایان شعر}}و له:{{شعر}} | #:{{ب|''بعد مرگم نيست تاب بار منت از كسى''|2=''آتش تن را ز خاکستر كفن مى‌خواستم''}}{{پایان شعر}}و له:{{شعر}} | ||
#:{{ب|''خوبان همه در قتل من خسته شريكند''|2=''تا خون مرا رنگ به دامان كه باشد''}}{{پایان شعر}}.<ref>ر.ک: همان، ص187</ref> | #:{{ب|''خوبان همه در قتل من خسته شريكند''|2=''تا خون مرا رنگ به دامان كه باشد''}}{{پایان شعر}}.<ref>ر.ک: همان، ص187</ref> | ||
# | #نویسنده در پايان كتابش چنين آورده است: «ربّ العزّة تعالى مجده و ألهمنا شكره و حمده، فرصت بخشيد كه در مدّت نُه روز، بعض ساعات ليل نهار را با افسردگى كمال و تفرقه مآل كه هوشى با سر نيست، مصروف و خويش را مشغول تسويد اين اوراق داشته، يك‌صد كسى از دوستان هم‌نفس و ياران سخن‌رس را در اين محفل گرامى و انجمن سامى فراهم آورد و از سخنشان آنچه خاطر آشفته مسامحت نمود، به زبان قلم آورد. الهى عاقبت محمود گردان.<ref>ر.ک: همان، ص228</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
براى اثر حاضر، در پايان كتاب، فهارس فنى (اعلام، تعداد شاعران هريك از شهرها، مشاغل شاعران) و فهرست منابع (شامل كتاب‌شناسى تذكره حزين، مقالات و منابع لاتين) فراهم شده است.<ref>ر.ک: همان، ص419-430</ref> | براى اثر حاضر، در پايان كتاب، فهارس فنى (اعلام، تعداد شاعران هريك از شهرها، مشاغل شاعران) و فهرست منابع (شامل كتاب‌شناسى تذكره حزين، مقالات و منابع لاتين) فراهم شده است.<ref>ر.ک: همان، ص419-430</ref> | ||
كتاب حاضر، مستند است و | كتاب حاضر، مستند است و نویسنده، ارجاعات و توضيحاتش را به‌صورت پاورقى آورده است. | ||
خانم سالك براى تصحيح اثر حاضر، از تعداد قابل توجهى (بيش از 180 منبع) از آثار سودمند به زبان | خانم سالك براى تصحيح اثر حاضر، از تعداد قابل توجهى (بيش از 180 منبع) از آثار سودمند به زبان فارسی، عربى و لاتين بهره برده است.<ref>ر.ک: همان، ص419-429</ref> | ||
مصحح محترم همچنين تصاويرى از نسخه‌هاى خطى اثر حاضر آورده است.<ref>همان، ص84-85</ref> | مصحح محترم همچنين تصاويرى از نسخه‌هاى خطى اثر حاضر آورده است.<ref>همان، ص84-85</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||